|
World s Biggest And Baddest Bugs
|
| 00:00:02 |
Böcekler. |
| 00:00:04 |
Bizi korkuturlar. |
| 00:00:05 |
Bazıları bir tabak |
| 00:00:07 |
bazıları da veba |
| 00:00:09 |
Bayılıyorum |
| 00:00:11 |
İyi günler. Ben Ruud Kleinpaste, |
| 00:00:13 |
Bulunabilecek en iri... |
| 00:00:15 |
...ve en zararlı böceklerin |
| 00:00:18 |
...kaçırılamayacak |
| 00:00:21 |
Tanrım, ısırdı beni! |
| 00:00:23 |
Böceklerin seviyesine inmek için, |
| 00:00:26 |
böylelikle, "Dünyanın En İri |
| 00:00:29 |
bazı böceklerin |
| 00:00:31 |
bazılarının da neden böylesine |
| 00:00:35 |
DÜNYANIN EN İRİ VE EN ZARARLI BÖCEKLERİ |
| 00:00:42 |
Araştırmalarıma dünyanın |
| 00:00:45 |
Eğer gizli barınma yerlerini |
| 00:00:48 |
tehlikelerden sakınmaya... |
| 00:00:49 |
...ve bazı böceklerin neden |
| 00:00:52 |
...küçük bir kedi kadar iriliğe |
| 00:00:56 |
bir böcekbilimci olarak bütün |
| 00:01:00 |
İlk sırada, dünyanın |
| 00:01:18 |
Dev böcek dediğimiz |
| 00:01:22 |
Zemin döşemelerinin altında, |
| 00:01:24 |
...canavarların farkındasınızdır. |
| 00:01:28 |
Bunlar 'dev' falan değiller. |
| 00:01:33 |
Asıl 'dev böcek'ler |
| 00:01:35 |
Ama korkmayın. |
| 00:01:36 |
Bu böcekleri... |
| 00:01:38 |
...mutfak dolaplarınızın |
| 00:01:41 |
Görüldükleri yer |
| 00:01:43 |
Dev böcek araştırmam beni |
| 00:01:47 |
Buralarda, hayatta kalmak |
| 00:01:49 |
Vay canına! |
| 00:01:51 |
Şimdi de... |
| 00:01:53 |
Baksanıza. |
| 00:01:55 |
Görüyor musunuz? |
| 00:01:57 |
Burada sanki |
| 00:01:59 |
...gibi görünen |
| 00:02:02 |
Benim aradığım ise, |
| 00:02:08 |
Çoğu hamamböceklerini |
| 00:02:11 |
Bu dev böcekleri değil. |
| 00:02:12 |
Sadece Queensland'de yaşarlar |
| 00:02:16 |
Gördünüz mü? |
| 00:02:19 |
Haydi ama. |
| 00:02:21 |
Sakın oyunbozanlık etme! |
| 00:02:23 |
Yakaladım. |
| 00:02:26 |
Tamamdır. |
| 00:02:30 |
Dikenli bacaklar, pekâlâ. |
| 00:02:31 |
İşte hamamböceği diye |
| 00:02:34 |
Baksanıza şuna. |
| 00:02:37 |
Ayrıca göründüğü kadarıyla, |
| 00:02:38 |
Genç bir erkek. |
| 00:02:41 |
Ya boyu? |
| 00:02:44 |
Şu küçük keskin kenarı |
| 00:02:46 |
Bu da onun erkek olduğunu |
| 00:02:49 |
Böyle bir şapkanız |
| 00:02:51 |
...göğsünüzle- gerdanınızla |
| 00:02:54 |
Muhteşem değil mi? |
| 00:02:57 |
Bu hamamböcekleri çok şükür ki, |
| 00:03:00 |
Bunlar, şehirdekilerin |
| 00:03:02 |
...toprağı kazıyorlar. |
| 00:03:03 |
Mini kazıcı makineler gibi, |
| 00:03:06 |
...kazabiliyorlar. |
| 00:03:09 |
Kafaları alt tarafta. |
| 00:03:13 |
Ayrıca biliyor musunuz? |
| 00:03:15 |
Serincecik ve |
| 00:03:19 |
İşte bu bize, |
| 00:03:22 |
...neden böyle yeraltında |
| 00:03:25 |
Dışarıdaki 30 derece üzeri |
| 00:03:29 |
...kazdıkları tüneller |
| 00:03:32 |
Ayrıca, aynı güzel bir şarap gibi |
| 00:03:35 |
10 seneye kadar |
| 00:03:38 |
Mutfaklarınızdaki hamamböcekleri |
| 00:03:43 |
Daha da garibi... |
| 00:03:44 |
...anaç dev hamamböcekleri |
| 00:03:48 |
Hamamböcekleri için |
| 00:03:51 |
Diğer türler |
| 00:03:52 |
Anne hamamböceği, yavrusu |
| 00:03:57 |
Ancak, bu küçücük hamamböcekleri |
| 00:04:02 |
Bu bir gizem, ama |
| 00:04:05 |
...nemle bir alakası |
| 00:04:13 |
En iri hamamböceklerine, daha çok |
| 00:04:17 |
Yağmur yağdığında, buluşup |
| 00:04:20 |
...yeni bir yuva kurmak için, |
| 00:04:25 |
Yakıcı Avustralya güneşinde, |
| 00:04:27 |
...yegâne zaman budur. |
| 00:04:31 |
Yağmur başlar başlamaz |
| 00:04:32 |
...etraftaki bütün bu yaprakları- |
| 00:04:34 |
...ve bulabildikleri |
| 00:04:37 |
...ve tünellerine götürürler. |
| 00:04:38 |
Ölü ve kuru |
| 00:04:44 |
Kuru mu? |
| 00:04:46 |
Tatları aynı, cansız ve |
| 00:04:51 |
Bunlar pek benim besleneceğim |
| 00:04:53 |
ama bu hamamböcekleri |
| 00:04:55 |
Bu böcek, bugün müthiş |
| 00:04:58 |
Heyecan verici, ama unutmayın ki; |
| 00:05:00 |
...bütün tünelini |
| 00:05:02 |
Neyse ki, şu an |
| 00:05:05 |
Terk edilmiş bir tüneli; girişi açık |
| 00:05:08 |
Girişi hiç kapalı olmaz. |
| 00:05:10 |
Buraya girmesine müsade edeceğim. |
| 00:05:13 |
İlaveten, yemesi için |
| 00:05:15 |
Haydi bakalım. |
| 00:05:16 |
Dev hamamböcekleri çok iridir, |
| 00:05:20 |
Sıradaki böcek, şu soruma |
| 00:05:23 |
"Böcekler neden otobüsler |
| 00:05:43 |
Yusufçuklar. |
| 00:05:44 |
Yusufçuklara bayılırım, zira bu |
| 00:05:48 |
300 milyon yıldır |
| 00:05:51 |
Yani, kömürün tortulaştığı |
| 00:05:53 |
Hayal edebiliyor musunuz? |
| 00:05:55 |
Yusufçuklarla ilgili |
| 00:05:57 |
...eskiden bu ebattan |
| 00:05:59 |
Aynen öyle, vaktiyle... |
| 00:06:01 |
...dünyanın en büyük |
| 00:06:03 |
Şimdi ise, tabii ki, |
| 00:06:07 |
Bu Avcı Yusufçuk. |
| 00:06:11 |
Ama ben sizlere, |
| 00:06:12 |
...ince uzun kuzenini, 'helikopter |
| 00:06:18 |
İlk uçan böcekler yaklaşık |
| 00:06:23 |
Bunlar, kartal boyutlarındaki |
| 00:06:27 |
...şahin ebatlarındaki |
| 00:06:29 |
Sonra ne oldu? |
| 00:06:32 |
Bunu öğrenmek için |
| 00:06:38 |
Dev helikopter böceklerini bulmak için |
| 00:06:48 |
Devrilmiş ağaç gövdelerinin |
| 00:06:50 |
...zira, ağaç gövdelerinde, içlerini |
| 00:06:54 |
dişiler bu ufak gölcüklere |
| 00:06:58 |
Dişilerin olduğu yerlerde, |
| 00:07:07 |
Erkekler |
| 00:07:10 |
Gölcüklerin üzerinde aynı mini |
| 00:07:15 |
İstenmeyen ziyaretçileri olursa, |
| 00:07:17 |
saldırı helikopteri |
| 00:07:28 |
Yakaladım! |
| 00:07:33 |
Neden bu kadar büyürler? |
| 00:07:35 |
Böyle alanlara ve bu ağaç |
| 00:07:38 |
...çok sık rastlanmaz, yani |
| 00:07:42 |
İri bir erkeğin, |
| 00:07:44 |
dişisini koruması için, |
| 00:07:48 |
İster inanın, |
| 00:07:49 |
bunlar dünyanın en büyük |
| 00:07:52 |
Beden uzunluğu |
| 00:07:54 |
Kanat açıklığı ise, |
| 00:07:56 |
Geçmişte - bunu fosil |
| 00:07:59 |
...helikopter böcekleri |
| 00:08:03 |
Yaklaşık bu ölçülerde. |
| 00:08:05 |
Neden böyleydiler? |
| 00:08:06 |
Basit bir nedenden ötürü: |
| 00:08:11 |
Biz insanlar, %20 Oksijen içeren |
| 00:08:15 |
Buna alışığız. |
| 00:08:17 |
Beş dakikalığına zorlu |
| 00:08:21 |
sorun olmuyor. |
| 00:08:24 |
Kendimi |
| 00:08:25 |
Buradaki oksijen |
| 00:08:29 |
Ancak, kızböcekleri - |
| 00:08:31 |
...ve yakın akrabaları, |
| 00:08:33 |
...uzun süre önce... |
| 00:08:34 |
...bugüne göre iki misli |
| 00:08:38 |
Daha fazla oksijenle de, |
| 00:08:42 |
70 santim kanat genişliğindeki |
| 00:08:49 |
Sonra da, dünyadaki oksijen seviyesinin |
| 00:08:52 |
Bilimadamları, bakteri ve |
| 00:08:56 |
...oksijen tüketimini |
| 00:09:00 |
Havadaki oksijen miktarının |
| 00:09:05 |
Eğer, oksijen seviyesindeki |
| 00:09:08 |
bana ne etkisi olacağını |
| 00:09:12 |
TV ekibimden bana basınç |
| 00:09:16 |
Basınç odaları; oksijen |
| 00:09:18 |
...balıkadamların vurgundan |
| 00:09:21 |
Şimdi de; benim için, oksijen |
| 00:09:26 |
Maskemi çıkardığımda, |
| 00:09:28 |
Everest tepesinin zirvesinde |
| 00:09:32 |
Haydi bakalım. |
| 00:09:39 |
Çok zor. |
| 00:09:41 |
Pedal çevirmeye başlar başlamaz, |
| 00:09:44 |
Takatim kesiliyor. |
| 00:09:46 |
Bir dakika sonra, |
| 00:09:49 |
İki dakika içinde de, |
| 00:09:51 |
Kaslarım acı içinde |
| 00:09:56 |
2.5 dakika geçti. |
| 00:09:58 |
Kanımda oksijen oranı %57. |
| 00:10:03 |
Cidden gitgide zorlaşıyor. |
| 00:10:06 |
Nasılsın? |
| 00:10:08 |
Çok yoruldum. |
| 00:10:11 |
Oksijen azlığının beynimi nasıl |
| 00:10:16 |
Malum, beynimizin ağırlığı |
| 00:10:19 |
Ama teneffüs ettiğimiz bütün |
| 00:10:23 |
Yeterli oksijen |
| 00:10:24 |
hafıza kaybı, körlük |
| 00:10:34 |
Bırakabilir miyim? |
| 00:10:37 |
Bırakmak istiyorum. |
| 00:10:38 |
Bırakıyorum. |
| 00:10:45 |
Bak- bak ne diyeceğim-- |
| 00:10:47 |
İşte burada, kendimi sanki... |
| 00:10:50 |
...ya da azot kabarcığı |
| 00:10:53 |
...yeterli hava alamıyordum. |
| 00:10:56 |
Nefes - nefes almam lazım. |
| 00:11:00 |
Hareket etmek için |
| 00:11:03 |
Havaya - havaya |
| 00:11:06 |
Yeterli oksijen olmaksızın iş |
| 00:11:10 |
Ağlamak istiyorum. |
| 00:11:12 |
Kendimi berbat |
| 00:11:16 |
Ama sorunlarım, böceklerle mukayese |
| 00:11:20 |
Solunumları zaten yetersiz. |
| 00:11:23 |
Kanlarında cüzi miktarda |
| 00:11:25 |
bedenlerinin yanlarındaki, |
| 00:11:27 |
...hava deliklerinden gelecek |
| 00:11:33 |
Bu yüzden, böceklerin |
| 00:11:35 |
...alabilecekleri oksijen |
| 00:11:43 |
En iri böcek |
| 00:11:45 |
...beni yine Avustralya'daki |
| 00:11:48 |
Eğer size, 20 santime |
| 00:11:49 |
360 dereceyi mükemmel |
| 00:11:52 |
hem saldırıda hem savunmada |
| 00:11:56 |
...refleks gösterebilen bir |
| 00:12:01 |
sizce böyle bir böcek |
| 00:12:04 |
Tam üstüne bastınız. |
| 00:12:06 |
Ağaç yaprakları arasında |
| 00:12:09 |
heykel gibi kıpırdamadan |
| 00:12:11 |
sonra da, sinekleri ve eşek arılarını |
| 00:12:18 |
Peygamberdevesinin |
| 00:12:20 |
...sustalı çakı gibi açılan... |
| 00:12:23 |
...olağanüstü ön ayaklarıdır. |
| 00:12:25 |
Ön ayaklarını saldırmak ve |
| 00:12:29 |
Hayli şaşırtıcı. |
| 00:12:30 |
Bu peygamberdevesi, altı |
| 00:12:34 |
...bunları da, yegâne |
| 00:12:36 |
...uzantılar haline getirmiştir. |
| 00:12:39 |
Ama bu yırtıcılar, |
| 00:12:42 |
...ve ölümcül olsalar da, |
| 00:12:45 |
daha büyük katillerin |
| 00:12:47 |
...çok dikkatli olmak |
| 00:12:48 |
Peygamberdeveleri, |
| 00:12:51 |
...menüleri olmaktan nasıl |
| 00:12:54 |
Savunmalarının |
| 00:12:59 |
Bütün peygamberdeveleri |
| 00:13:01 |
ama çok azı Orkide peygamberdevesi |
| 00:13:06 |
Hatta, esintideki |
| 00:13:09 |
Papaya ve Alyasemin çiçekleri |
| 00:13:13 |
Hatta, bacakları |
| 00:13:17 |
Ne harika bir şey. |
| 00:13:23 |
Ancak, peygamberdevelerinin |
| 00:13:26 |
Yırtıcılarca kıstırıldıklarında |
| 00:13:30 |
...dimdik durup savaşırlar. |
| 00:13:41 |
Bu yüzden, peygamberdeveleri |
| 00:13:44 |
Sadece tavrını belirler. |
| 00:13:46 |
Peygamberdevesinin ne kadar büyük |
| 00:13:49 |
hepsi de içten içe |
| 00:13:52 |
Ufacık bir peygamberdevesi |
| 00:13:56 |
TV ekibim, onların bu |
| 00:13:59 |
...beni esrarengiz |
| 00:14:00 |
Talimatlarımı |
| 00:14:05 |
"Dövüşe hazır ol! |
| 00:14:07 |
"Davet eden: |
| 00:14:13 |
Şimdi anladım. |
| 00:14:15 |
Tiffany, Peygamberdevesi |
| 00:14:18 |
onunla dövüşmek |
| 00:14:24 |
Bütün bunların bana |
| 00:14:25 |
Evet. |
| 00:14:29 |
"Görevin, sadece |
| 00:14:31 |
"...Tiffany'nin |
| 00:14:36 |
Peygamberdevesi kungfusu |
| 00:14:38 |
...peygamber |
| 00:14:40 |
...yakından izleyen Çinli |
| 00:14:42 |
...yüzlerce yıl önce |
| 00:14:45 |
Peygamberdevesinden alınan |
| 00:14:50 |
Tekniği sağlam |
| 00:14:53 |
Ama benim kollarım |
| 00:15:31 |
Çın çın! |
| 00:15:47 |
Pes ediyorum. |
| 00:15:51 |
Bu da gösteriyor ki, |
| 00:15:52 |
hem ufak tefekseniz, |
| 00:15:56 |
her şeye kafa |
| 00:15:58 |
Aslında, hantal |
| 00:16:01 |
Ama, çok hızlıydı. |
| 00:16:03 |
Ufak, hızlı ve |
| 00:16:09 |
Her peygamberdevesinin |
| 00:16:12 |
Şimdi ise sırada, |
| 00:16:14 |
...aynı zamanda işler sarpa |
| 00:16:23 |
'Savunma dişleri' olan bir |
| 00:16:26 |
Dişli Weta'nın yüzünde |
| 00:16:29 |
Wetalar; cırcırböceği |
| 00:16:31 |
dişli weta erkekleri dişlerini |
| 00:16:35 |
...morslar gibi |
| 00:16:41 |
Hem hükümranlık, |
| 00:16:45 |
Bu tür savaşlar, |
| 00:16:47 |
...300 milyon yıldır |
| 00:16:49 |
Hakikaten, |
| 00:16:53 |
Wetalar |
| 00:16:54 |
ama Yeni Zelandada |
| 00:16:57 |
...rastlanabiliyorlar. |
| 00:16:58 |
Dişli Weta, |
| 00:16:59 |
Daha bir kaç yıl önce |
| 00:17:02 |
Wetalar, çok nadirdirler. |
| 00:17:04 |
...öyle nadirdirler ki, |
| 00:17:06 |
...bu yüzden, |
| 00:17:07 |
...bir kaç yıl içinde, uğruna dövüşeceği |
| 00:17:11 |
Harika bir fikir olmaz mıydı, |
| 00:17:17 |
Dişli wetalar Yeni Zelanda'daki |
| 00:17:22 |
Böyle devasa |
| 00:17:27 |
Dev wetalar, böcek dünyasının |
| 00:17:30 |
85 gramdan ağır |
| 00:17:32 |
dünyanın en ağır böcekleri |
| 00:17:39 |
Ama bilinen |
| 00:17:41 |
...buranın güneyinde, |
| 00:17:44 |
'Soğukkanlı' derken, |
| 00:17:49 |
Dağ Wetası; hayatını bütün kış |
| 00:17:53 |
Bahar gelip de, |
| 00:17:56 |
aynı bir sihir gibi, |
| 00:18:00 |
Ama, sihir falan değil bu. |
| 00:18:01 |
Wetaların hücrelerinde |
| 00:18:03 |
...oluşumunu engelleyecek |
| 00:18:08 |
Çok akıllıca bir numaraydı. |
| 00:18:13 |
Wetaların başetmek zorunda kaldığı |
| 00:18:17 |
bu yüzden, |
| 00:18:18 |
kışın ta ortasında |
| 00:18:20 |
...nasıl bir şey olduğunu |
| 00:18:22 |
...bir uygulama |
| 00:18:24 |
Aynı wetalar gibi, utandığımdan |
| 00:18:27 |
...üzerimde |
| 00:18:30 |
Dondurucu, |
| 00:18:33 |
...yani '-8' santigrat |
| 00:18:35 |
Soğuk, duvar gibi |
| 00:18:38 |
İnsanoğlu soğuğa |
| 00:18:41 |
Eğer ısımız |
| 00:18:42 |
...bir kaç dereceden |
| 00:18:45 |
...ölümümüzle neticelenecek |
| 00:18:47 |
Ama bunun dağ |
| 00:18:50 |
...onu biraz yavaşlatmaktan |
| 00:18:53 |
Sevgili dağ wetamıza göre, |
| 00:18:54 |
bu ortam, kışın ilk |
| 00:18:56 |
Bu şartlarda ufak ufak |
| 00:18:59 |
Ben ise dağılmaya başlıyorum. |
| 00:19:02 |
Bu sıcaklıklarda, |
| 00:19:04 |
İnanılmaz bir şey. |
| 00:19:05 |
Ama ısı kaybetmemem lazım, |
| 00:19:07 |
bunu ancak koşarak, |
| 00:19:10 |
...zira, kaslarım çalışırken, |
| 00:19:18 |
15 dakika itibarıyla, |
| 00:19:21 |
İşte, weta ile |
| 00:19:23 |
Weta, buz gibi |
| 00:19:26 |
...soğumaya devam eder... |
| 00:19:28 |
...kıpırdamaz, beslenmez, |
| 00:19:33 |
Ben, o kadarını |
| 00:19:34 |
Hayatta kalmam gerekiyorsa, |
| 00:19:37 |
Kelimesi kelimesine |
| 00:19:40 |
Bünyem ısı kaybettikçe, |
| 00:19:43 |
...ve beynimi olmak üzere |
| 00:19:46 |
dış katmanları feda eder. |
| 00:19:50 |
Ancak, beynim |
| 00:19:52 |
John'ın matematik soruları |
| 00:19:55 |
"20. dakika" |
| 00:19:57 |
44 artı 18. |
| 00:20:04 |
60 - küsür - 2. |
| 00:20:08 |
59 artı 21. |
| 00:20:12 |
Ah, 59... |
| 00:20:14 |
80-80. |
| 00:20:17 |
Pekâlâ, bunları çözmek |
| 00:20:20 |
yani, neredeyse |
| 00:20:22 |
Sıcaklık daha da düşerse, |
| 00:20:24 |
seni oradan çıkartırız. |
| 00:20:26 |
Tamam. |
| 00:20:29 |
"26. Dakika" |
| 00:20:30 |
...bize anlatmak |
| 00:20:33 |
Bu kadar üşüyeceğimi |
| 00:20:35 |
Kulaklarım, ellerim ve |
| 00:20:41 |
Gerçekten hayli |
| 00:20:44 |
Galiba, seni çıkarmanın |
| 00:20:46 |
Tamam. |
| 00:20:49 |
İç sıcaklığım düşüyor, |
| 00:20:53 |
Biraz daha düşmesinin |
| 00:20:56 |
...olabileceği |
| 00:21:01 |
Güneş. |
| 00:21:03 |
Sıcak. |
| 00:21:05 |
Oradan çıkmam |
| 00:21:08 |
Çıkmam gerekiyordu. |
| 00:21:09 |
O dağ wetasının, benim ayak |
| 00:21:12 |
Sanırım, böcekler içinde onu |
| 00:21:18 |
Dünyanın en iri böceğini |
| 00:21:21 |
...beni şimdi de, yağmur altındaki |
| 00:21:28 |
Yağmur ormanı |
| 00:21:30 |
...sıradaki böcek de |
| 00:21:35 |
Şuna bir bakın hele. |
| 00:21:37 |
Gitgide irileşiyoruz. |
| 00:21:39 |
17-18 santim civarında |
| 00:21:43 |
Güzel yaratık. |
| 00:21:46 |
İşte bu yüzden, fazla nem |
| 00:21:49 |
Bu yüzden, |
| 00:21:50 |
...yağmur yağdığında, |
| 00:21:52 |
Şu hareketlerine bakar mısınız? |
| 00:21:56 |
Bütün o bacaklarının |
| 00:22:11 |
Dediğim gibi, insanoğluna |
| 00:22:14 |
Ama türün |
| 00:22:16 |
...onunla karşılaştığınızda... |
| 00:22:19 |
...biraz dikkatli |
| 00:22:26 |
Yolun aşağısında bir şey var. |
| 00:22:30 |
Vay be. |
| 00:22:34 |
Nedir bu? |
| 00:22:36 |
"Dikkatli olun." |
| 00:22:37 |
Bir göz atalım. |
| 00:22:39 |
Dikkatli olun, |
| 00:22:42 |
Olamaz. |
| 00:22:45 |
Durun, durun. |
| 00:22:46 |
Sakın - Durun. |
| 00:22:50 |
Kaçmasını istemezsiniz. |
| 00:22:53 |
İşte bu, ellerinizi... |
| 00:22:55 |
...süremeyeceğiniz |
| 00:22:56 |
Ona saygı gösterirsiniz. |
| 00:22:58 |
Eğer rahatsız edilirse, |
| 00:23:02 |
...zira, savunma |
| 00:23:03 |
Tanrım, |
| 00:23:06 |
İşte böyle. |
| 00:23:07 |
Karşısına çıkmak |
| 00:23:16 |
Ne yapamayacağınızı size göstereyim. |
| 00:23:19 |
Ama dokunabilirsiniz de, |
| 00:23:21 |
Hoppa. |
| 00:23:23 |
Sinirli şey. |
| 00:23:25 |
Hoop. |
| 00:23:28 |
Bakın, görüyor musunuz? |
| 00:23:30 |
Eğer bunu arka ayaklarına |
| 00:23:33 |
...geri dönüp, sekiz şeklini |
| 00:23:36 |
Buna hiç şüphe yok. |
| 00:23:38 |
İlk ön ayaklarının hemen |
| 00:23:41 |
evrimle içi boşalmış ve... |
| 00:23:45 |
...kafasındaki |
| 00:23:47 |
zehirli dişlere |
| 00:23:49 |
Ama aslında bunlar, değişime |
| 00:23:52 |
Tanrım, |
| 00:23:54 |
Sıkıldı benden. |
| 00:23:58 |
Dikkat et, dikkat. |
| 00:24:09 |
Eğer dev bir çıyan sizi |
| 00:24:14 |
Avlanmaya çıktığında da, |
| 00:24:16 |
böcekten kuşa, kuştan kertenkeleye |
| 00:24:22 |
Harika tırmanır. |
| 00:24:24 |
Delikleri aramaya |
| 00:24:26 |
Hiç bir yer |
| 00:24:29 |
Boyutlarına göre, |
| 00:24:32 |
Şekli ve sürati |
| 00:24:36 |
Uzun, ince |
| 00:24:39 |
Böylesine bir böcek |
| 00:24:43 |
Bu küçük gösteri |
| 00:24:46 |
Bu böceklerin ırkı, kınkanatlılar |
| 00:24:50 |
Şimdi ben; iri, toparlak ve |
| 00:24:53 |
Şu arkadaş da, |
| 00:24:57 |
Böcekler, |
| 00:25:08 |
İleri! |
| 00:25:31 |
Hey sen! |
| 00:25:44 |
Çok ufak bir alandan |
| 00:25:47 |
...iri bir bedeni |
| 00:25:50 |
uzun, yassı ve ince |
| 00:25:53 |
...aynı bir çıyan gibi. |
| 00:25:55 |
Kazandın dostum. |
| 00:25:58 |
Bunu bulduğumuz için |
| 00:26:00 |
Korunaklı ve gizli |
| 00:26:02 |
Ben, yine de |
| 00:26:04 |
...zira, sıkıntı çekmeye |
| 00:26:06 |
Haydi dostum. |
| 00:26:08 |
Orman yırtıcılarının kralı. |
| 00:26:10 |
Gözalıcı, değil mi? |
| 00:26:13 |
Çok şanslıyız, |
| 00:26:14 |
Haydi dostum. |
| 00:26:16 |
Haydi bakalım. |
| 00:26:18 |
Hoşçakal. |
| 00:26:20 |
İyi eğlenceler. |
| 00:26:22 |
Ben yolundan çekiliyorum. |
| 00:26:24 |
Tam buraya. |
| 00:26:27 |
Dursana! |
| 00:26:30 |
Bedeninizi uzatıp |
| 00:26:32 |
...dünyanın en iri böcekleri |
| 00:26:34 |
ama sıradaki böcek |
| 00:26:42 |
Yarım saattir burada |
| 00:26:44 |
ağaçtan mesafem |
| 00:26:47 |
dünyanın en iri böceklerinden |
| 00:26:50 |
...ve göremiyorum. |
| 00:26:52 |
Biraz daha |
| 00:27:02 |
Bu yaratık uzun süredir |
| 00:27:05 |
Oraya gidip, |
| 00:27:13 |
Burası onları |
| 00:27:15 |
Yaprakların üzeri. |
| 00:27:16 |
Ağacın dışında durup, |
| 00:27:18 |
yaprakları yiyip |
| 00:27:19 |
Ama, ebatlarına rağmen, |
| 00:27:21 |
bulunmaları şaşırtıcı |
| 00:27:24 |
İşte burada. |
| 00:27:26 |
Adı da, |
| 00:27:29 |
Bazıları ona |
| 00:27:32 |
ikisi de aynı gruba aittir. |
| 00:27:33 |
Aşağı gelip, |
| 00:27:35 |
Evet! |
| 00:27:37 |
İşte yaprak zararlısı |
| 00:27:39 |
Yaprak zararlısı ve sopa |
| 00:27:42 |
müşterek tek bir |
| 00:27:44 |
Devasa boyutlara |
| 00:27:47 |
Neden bu kadar büyüdüklerini |
| 00:27:49 |
Galiba, olay şöyle: |
| 00:27:51 |
Küçük çalıbülbüllerini ve böcek yiyen |
| 00:27:55 |
Böyle bir şeyle |
| 00:27:56 |
...şöyle derler: |
| 00:28:00 |
"Bu ağzıma sığmaz. |
| 00:28:03 |
Yani, boyutlar yenilmeye karşı |
| 00:28:06 |
Ama başka bir şey |
| 00:28:08 |
Bu harika kamuflajı da |
| 00:28:09 |
Zira, ellerinden gelse, |
| 00:28:11 |
farkedilmek bile |
| 00:28:13 |
Aynı çevreleri gibi |
| 00:28:15 |
Ama bu kamuflaj |
| 00:28:18 |
Sopa çekirgesi, gerçekten |
| 00:28:21 |
TV ekibime, |
| 00:28:23 |
...aldatıp, aldatamayacaklarına |
| 00:28:25 |
İşte meydan okuyorum. |
| 00:28:26 |
Bana, yukarıda yiyecek |
| 00:28:28 |
olabildiğince yemem için |
| 00:28:31 |
Hey, işte en hoşlandığım şey. |
| 00:28:58 |
Kebap bir işti. |
| 00:29:00 |
Hım, harika. |
| 00:29:01 |
Şimdi, her şeyi baştan |
| 00:29:04 |
Ama bu kez, |
| 00:29:07 |
Bu kez, hala sürüyle |
| 00:29:09 |
ama hepsi gizli - |
| 00:29:11 |
Hiç yemek gibi |
| 00:29:13 |
aynı yiyecek gibi görünmeyen |
| 00:29:27 |
Burada hiç bir şey yok. |
| 00:29:31 |
Bomboş. |
| 00:29:32 |
Çok saçma. |
| 00:29:40 |
Zaman doldu. |
| 00:29:42 |
Aç kaldım. Hiç bir şey |
| 00:29:44 |
İşte odada göremediğim... |
| 00:29:46 |
...şeylerin tam bir listesi. |
| 00:29:48 |
Anlayamadım. |
| 00:29:54 |
Merhabalar. |
| 00:29:56 |
Vay be. |
| 00:30:01 |
Bunu yiyebilirsiniz. |
| 00:30:03 |
Hadi be. |
| 00:30:08 |
Yenilebiliyor. |
| 00:30:11 |
Baksanıza şuna. |
| 00:30:13 |
Şunu gördünüz mü? |
| 00:30:15 |
Bilmenin imkânı yok. |
| 00:30:18 |
Bakın! |
| 00:30:20 |
Bu kablo falan değil. |
| 00:30:25 |
Meyan kökü. |
| 00:30:30 |
Başka bir şey |
| 00:30:32 |
Liste. |
| 00:30:35 |
Harika kamufle edilmiş. |
| 00:30:37 |
Siz kaç tanesini bulabilirdiniz? |
| 00:30:40 |
Tabak badem ezmesiydi. |
| 00:30:43 |
TV kablosu ise, |
| 00:30:45 |
Liste, pirinç kâğıdına |
| 00:30:49 |
İşte bütün mesele bu. |
| 00:30:51 |
Sopa çekirgeleri, bu konuda |
| 00:30:54 |
Aynı bir dal gibi görünüp, |
| 00:30:56 |
"Bakalım, beni bulabilecek misin. |
| 00:31:02 |
Sopa çekirgeleri ile yaprak |
| 00:31:05 |
Bu yüzden, kamuflaj konusunda |
| 00:31:08 |
Kendilerini korumanın |
| 00:31:11 |
Bu böcek, tıpkı ağaç gövdesinde |
| 00:31:16 |
Peki ya bu yaprak |
| 00:31:18 |
Öyle mükemmel ki, |
| 00:31:20 |
üzerinde böcek |
| 00:31:22 |
Yaprak-yiyen bir yaprak. |
| 00:31:25 |
Çok ilginç. |
| 00:31:28 |
Yumurtaları bile |
| 00:31:30 |
Orman zeminindeki |
| 00:31:36 |
Yavrular yumurtadan |
| 00:31:39 |
karıncaya benzeyecek |
| 00:31:42 |
...ve içgüdüsel olarak, |
| 00:31:44 |
hemen en yakın ağacın |
| 00:31:51 |
Birçok sopa çekirgesinin |
| 00:31:54 |
Bazı dişiler, yavrulamak için |
| 00:31:57 |
Her şeyi tek başlarına |
| 00:31:59 |
Döllenmemiş yumurtalar... |
| 00:32:02 |
...başka dişiler yavrulayacak |
| 00:32:04 |
Anında aile! |
| 00:32:09 |
Şaşırtıcı yaprak böceği |
| 00:32:12 |
ama gezegenin en hızlı |
| 00:32:15 |
Hayır, olamaz. Ama nereye |
| 00:32:17 |
Yaprakların arasına karışıp, |
| 00:32:20 |
...biraz daha büyümek |
| 00:32:22 |
Şimdi de, o hızla |
| 00:32:25 |
biraz uzaklaşıp, acaba |
| 00:32:28 |
...bulabilir miyim |
| 00:32:33 |
Sola doğru! Azıcık sola! |
| 00:32:35 |
Ağacın yukarısında, |
| 00:32:38 |
Tamam. Sorun değil, |
| 00:32:40 |
Ben aşağıya gelirim. |
| 00:32:42 |
Olamaz! |
| 00:32:45 |
Aman Tanrım. |
| 00:32:47 |
İyi misin? İyi misin, |
| 00:32:50 |
Sanırım, benden |
| 00:32:54 |
Muhteşem, |
| 00:32:56 |
Bu, Malezya dev |
| 00:33:00 |
bu böcek, yukarıda ağacın kubbesinde |
| 00:33:03 |
nitekim, kocaman bir ağaç gövdesi |
| 00:33:08 |
Malezya dev sopa çekirgesi... |
| 00:33:10 |
...dünyanın |
| 00:33:12 |
Bu elimdeki değil, |
| 00:33:13 |
Ama orada bir yerlerde - |
| 00:33:20 |
Dünyanın en uzun |
| 00:33:22 |
...Malezya orman |
| 00:33:25 |
Yaklaşık 2 yıl önce bulundu ve |
| 00:33:43 |
Ben, Ruud Kleinpaste, |
| 00:33:47 |
...beni tekrar Latin Amerika |
| 00:34:01 |
Baksanıza şuna. |
| 00:34:03 |
Bu, dünyadaki en iri |
| 00:34:06 |
...en iri böcek. |
| 00:34:08 |
Bu böcek birinci gelir. |
| 00:34:12 |
Bu örümcekler nereden bakarsanız bakın, |
| 00:34:18 |
Ağırlıkları 115 grama |
| 00:34:21 |
Hayal edebiliyor musunuz? |
| 00:34:22 |
İşte bunlar, Hollywood filmlerine |
| 00:34:48 |
Harikulade. |
| 00:34:49 |
Ne canavar ama. |
| 00:34:51 |
Bu örümcekler hakkında |
| 00:34:54 |
Dostum, bir insanı 12 adım |
| 00:34:56 |
Bunların hepsi de, |
| 00:34:59 |
Şu uysal yaratığa |
| 00:35:01 |
Tabii ki, bir avcı o. |
| 00:35:05 |
Ama, aynı zamanda |
| 00:35:07 |
Bu yaratıkların |
| 00:35:09 |
Sekiz gözleri vardır. |
| 00:35:11 |
Ama bacaklarında, bedenlerinde |
| 00:35:15 |
Ve bu kıllar, hava akımını |
| 00:35:19 |
Bu da, insanların yaklaştığını |
| 00:35:23 |
Yırtıcıların yaklaştıklarını |
| 00:35:24 |
Avın yaklaştığını da |
| 00:35:26 |
Şöyle hızlı bir hareket |
| 00:35:28 |
...nasıl reaksiyon gösterdiğini |
| 00:35:30 |
Sadece bu güzel |
| 00:35:33 |
...şu kıllar sayesinde, |
| 00:35:36 |
Haydi ama. |
| 00:35:37 |
Her şey yolunda kızım. |
| 00:35:39 |
Şayet yırtıcı olsaydım, |
| 00:35:43 |
...daima arkasından |
| 00:35:45 |
Arkasından yaklaştığımda da... |
| 00:35:48 |
O zaman da, |
| 00:35:52 |
...suratıma fırlatırdı. |
| 00:35:55 |
Kıllar zehirlidir... |
| 00:35:56 |
...kolaylıkla da deride, gözde |
| 00:36:00 |
Ama bu kıllar bize, |
| 00:36:02 |
... aslında, aynı zamanda |
| 00:36:04 |
Ve, bütün tarantulalar gibi, |
| 00:36:09 |
Avlarına pusu kurarlar ve |
| 00:36:14 |
Ancak, başka dev tarantulalarla |
| 00:36:22 |
Dişi ile erkek çiftleşmek için |
| 00:36:25 |
erkek örümcek, |
| 00:36:27 |
...dişi örümceğin dişlerini kendi |
| 00:36:31 |
ısırılmaktan korunur. |
| 00:36:39 |
Aslında, dev örümceklerin insan |
| 00:36:43 |
...ama ısırıkları çok ama çok |
| 00:36:48 |
Çoğu örümcek gibi, tehdit |
| 00:36:54 |
Örümcekler, |
| 00:36:57 |
...en fazla bu kadar |
| 00:37:00 |
Biraz daha büyürlerse, |
| 00:37:03 |
...yeterli oksijen alamazlar. |
| 00:37:06 |
Nereye gidiyorsun? |
| 00:37:08 |
Oraya gitmemelisin. |
| 00:37:14 |
Harikulade, değil mi? |
| 00:37:19 |
Haydi. |
| 00:37:27 |
Nereye gitti? |
| 00:37:29 |
Uslu örümcek diye |
| 00:37:31 |
Hemen kaçıyor. |
| 00:37:32 |
Bu öfkeli yırtıcıların, gerçekten |
| 00:37:37 |
...deri değiştirdikleri zamandır. |
| 00:37:40 |
Bir örümcek deri değiştirecekken |
| 00:37:46 |
Karnındaki kıllar da |
| 00:37:48 |
derisi hafif mavimsi |
| 00:37:52 |
Eski derisinin altında, |
| 00:37:54 |
yeni, yumuşak deri |
| 00:37:56 |
Örümcek, iki derinin |
| 00:38:00 |
Sıvının yaptığı |
| 00:38:03 |
eski deri |
| 00:38:05 |
örümcek eski |
| 00:38:11 |
Dev örümcekler bütün ömürleri boyunca |
| 00:38:15 |
Yavruyken, ayda bir |
| 00:38:17 |
Yetişkinliklerinde ise, |
| 00:38:20 |
Döktükleri her deri, onları |
| 00:38:25 |
...böceği olmaya |
| 00:38:29 |
Sıradaki böcek, dev örümceği |
| 00:38:34 |
ama ağırlık ve güçte |
| 00:39:05 |
Burada çok tuhaf ve |
| 00:39:09 |
Ve bu gelişimle |
| 00:39:12 |
Böcekler dünyasında gerçek |
| 00:39:15 |
...bol bol çürümüş ağaç |
| 00:39:19 |
Çürümüş ağaçlar sayesinde |
| 00:39:22 |
Baksanıza şuna. |
| 00:39:26 |
Bu daha bir yavru. |
| 00:39:29 |
Herkül böceğinin olgunlaşmamış |
| 00:39:34 |
Gerçekten güzel bir şey |
| 00:39:36 |
bu yaratığın babasını |
| 00:39:40 |
Çok iyi beslenmiş larva, en iri |
| 00:39:45 |
Bir yılı aşkın, toprakta |
| 00:39:48 |
tırtıl olarak kıtır kıtır |
| 00:39:50 |
...erişkin Herkül böceği |
| 00:39:54 |
...ortaya çıkar. |
| 00:40:00 |
Baba Herkül. |
| 00:40:02 |
Muhteşem bir örnek değil mi? |
| 00:40:05 |
Bu böcek gelebileceği |
| 00:40:08 |
Dünyanın en ağır böceği |
| 00:40:11 |
Aynı bir ceviz gibi |
| 00:40:15 |
Sağlam ve serttirler. |
| 00:40:17 |
Kendi ağırlıklarının |
| 00:40:21 |
Bakın, çok, çok ama |
| 00:40:25 |
Boynuzu ise... |
| 00:40:27 |
Boynuzu ise, |
| 00:40:29 |
Kesinlikle değil. |
| 00:40:30 |
Yırtıcılara karşı savunma |
| 00:40:33 |
Bu güzel boynuz sadece |
| 00:40:40 |
Bunlar, iriliğin ve boynuzların gerçekten |
| 00:40:45 |
Bir yabancı yaklaştığında, |
| 00:40:47 |
arazisini ve yiyeceğini |
| 00:40:49 |
...bir savaş patlak verir. |
| 00:41:03 |
Üst ve alt boynuz, |
| 00:41:06 |
...ringden fırlatmak üzere, |
| 00:41:13 |
Herkül böcekleri arasında |
| 00:41:17 |
Eğer bir erkek muteber |
| 00:41:20 |
o ortam çiftleşme yeri |
| 00:41:23 |
Dövüşü kazanırsa, |
| 00:41:25 |
dişiyi kazanma |
| 00:41:29 |
Boyutların, iri bir böceği yenilmez |
| 00:41:32 |
TV ekibim bir düello |
| 00:41:38 |
Olamaz! |
| 00:41:41 |
Bir Sumo güreşçisi! |
| 00:41:45 |
Büyük böceği |
| 00:41:48 |
İşte, dişi de burada. |
| 00:41:51 |
Sanırım, onu ringden |
| 00:41:55 |
Tamam, pekâlâ. |
| 00:42:19 |
Bir kez daha. |
| 00:42:33 |
Olamaz! |
| 00:42:35 |
Hey! |
| 00:42:49 |
İki böcek dövüşürken, |
| 00:42:52 |
kazanan bölgeyi |
| 00:42:56 |
İkramiye olarak da, |
| 00:42:59 |
Çok süper değil mi? |
| 00:43:00 |
Haydi sen git |
| 00:43:17 |
Erkek Herkül böceklerine |
| 00:43:19 |
bilhassa kaybedenlerine. |
| 00:43:21 |
Nasıl derler; hiç kolay, |
| 00:43:24 |
Hayır! Olamaz! |
| 00:43:28 |
Dünyanın en zararlı... |
| 00:43:29 |
...böceklerini arayış |
| 00:43:32 |
Ben, Ruud Kleinpaste, |
| 00:43:33 |
eğer tehlikeden sakınmak |
| 00:43:36 |
...neden insanlara ciddi |
| 00:43:38 |
...ve diğerlerinin de neden milyonlarca |
| 00:43:42 |
...keşfetmek istiyorsam, |
| 00:43:43 |
bir böcekbilimci olarak bütün |
| 00:43:45 |
Ama önce, dünyanın |
| 00:43:51 |
Hiç de iyi bir |
| 00:43:54 |
Bu sevimli böceğe |
| 00:43:57 |
bunun nedenini |
| 00:43:59 |
Yani, çevirseydim, |
| 00:44:02 |
Şimdi daha iyi. |
| 00:44:05 |
Dur bakayım. |
| 00:44:08 |
Ama, insan suratlı böceğin... |
| 00:44:10 |
...dünyanın en zararlı |
| 00:44:13 |
Bu böcek, |
| 00:44:16 |
Peki, nerede takılırlar? |
| 00:44:18 |
Dünyanın en berbat kokulu |
| 00:44:21 |
bütün yapmanız gereken, |
| 00:44:25 |
...bir sebze bahçesine girmek. |
| 00:44:26 |
Tam burada, |
| 00:44:29 |
...bir kaç böcek |
| 00:44:31 |
Ne olduğunu size göstermek |
| 00:44:34 |
İşte, bir tanesini yakaladım. |
| 00:44:36 |
Güzel, çok güzel |
| 00:44:38 |
zira, yanlarında yaprağımsı |
| 00:44:40 |
...böylesine güzel |
| 00:44:44 |
Bazen, 'yaprak bacaklı böcek' de |
| 00:44:46 |
Asıl meseleye gelelim. |
| 00:44:48 |
Eğer bir kuş - hatta toy, |
| 00:44:52 |
ve şöyle düşünseydim: |
| 00:44:54 |
"Bir deneyelim bakalım." |
| 00:44:56 |
Böyle ağzıma atardım. |
| 00:44:58 |
İğrenç bir tadı var! |
| 00:45:01 |
Bir kuş olarak, ben-- Ah! |
| 00:45:03 |
Ah, bu çok-- Ah. |
| 00:45:05 |
Bir kuş olarak, |
| 00:45:08 |
Bunu bir daha asla |
| 00:45:10 |
Osuruk böcekleri, bitki özleriyle |
| 00:45:14 |
...toksinleri kötü koku ve tat |
| 00:45:17 |
...kötü kokarlar ve |
| 00:45:20 |
Yırtıcıları bu şekilde |
| 00:45:24 |
İşte kocaman bir böcek! |
| 00:45:26 |
Bunu da deneyeceğim. |
| 00:45:28 |
Ne hoş(!) |
| 00:45:30 |
Tadını da çok |
| 00:45:31 |
Baksanıza şuna. |
| 00:45:36 |
Hiç iyi bir fikir değil. |
| 00:45:38 |
Seni geri zekâlı. |
| 00:45:43 |
Git başımdan. |
| 00:45:46 |
Ben, osuruk böcekleri |
| 00:45:48 |
...çok kötü kokuyor derken, |
| 00:45:51 |
bu sevimli küçük böcekler |
| 00:45:54 |
İşte, sizin de |
| 00:45:56 |
koklayıcılardan oluşan |
| 00:46:05 |
Aman Tanrım! |
| 00:46:09 |
Koklasana şunu. |
| 00:46:13 |
Hayır, hayır. |
| 00:46:21 |
Alt tarafı |
| 00:46:22 |
Vay canına! Hakikaten, |
| 00:46:34 |
Evet! |
| 00:46:45 |
Böceğe bak. |
| 00:46:52 |
Kokuları berbattır, |
| 00:46:55 |
Sıradaki böceğin, |
| 00:46:57 |
...kaçırmak için |
| 00:47:09 |
Doğada, genelde |
| 00:47:11 |
Savunmasız bir yaratık, |
| 00:47:16 |
El-cevap: |
| 00:47:25 |
Bazen, en iyi savunma |
| 00:47:29 |
...veya, tercihan |
| 00:47:30 |
Büyük bir ormanda |
| 00:47:34 |
düşmanlarınızı korkutarak |
| 00:47:38 |
...kaçmak için o kadar çok |
| 00:47:40 |
İşte bombardıman böceği. |
| 00:47:42 |
Bombardıman böcekleri, böcek |
| 00:47:46 |
Bedenlerinin içerisinde... |
| 00:47:48 |
...kimyasalları karıştırarak |
| 00:47:50 |
Eğer, kimyasal reaksiyonun |
| 00:47:53 |
bu böcekler çok |
| 00:47:55 |
Ama ne kadar? |
| 00:47:56 |
Dünya bombardıman uzmanı |
| 00:47:59 |
Hayır, |
| 00:48:00 |
- Tek bir patlama bile |
| 00:48:03 |
Deneyelim öyleyse. |
| 00:48:04 |
Şimdi karınca olduğuma |
| 00:48:06 |
Öyle mi? |
| 00:48:07 |
Hafifçe bacağından |
| 00:48:11 |
Nereden? |
| 00:48:12 |
Sol ön ayağından. |
| 00:48:14 |
Tamam. Başlayalım. |
| 00:48:17 |
Baksana şuna. |
| 00:48:18 |
Sana doğru fışkırttı. |
| 00:48:20 |
Dünyanın |
| 00:48:23 |
Vay be. |
| 00:48:25 |
Bir derece bile |
| 00:48:27 |
- Tamam. Diğer bacağa bak. |
| 00:48:30 |
Diğer taraftaki |
| 00:48:33 |
İşte başlıyoruz. |
| 00:48:34 |
Evet! |
| 00:48:36 |
Koruyucu gözlüğünü takıver. |
| 00:48:38 |
Hafifçe sıkıştır. |
| 00:48:41 |
Sol arka ayağını dene. |
| 00:48:43 |
Tamam, sol arka ayağını |
| 00:48:46 |
Tamam. |
| 00:48:48 |
Aman dikkat! |
| 00:48:51 |
- İşe yarıyor. |
| 00:48:54 |
Düşünsene, bunu yaklaşık |
| 00:48:57 |
Muhteşem bir ortalama. |
| 00:48:59 |
Harika bir yerel ortalama, |
| 00:49:01 |
stoklarını tüketmesi de |
| 00:49:03 |
zira, ateş ettikten sonra, |
| 00:49:06 |
Bombardıman böceği, |
| 00:49:09 |
Silahını tez kullanır, |
| 00:49:12 |
en iri yırtıcılardan |
| 00:49:18 |
Sağol Tom. |
| 00:49:20 |
Rastgele seçmiştim. |
| 00:49:22 |
Tam burun deliklerinden |
| 00:49:24 |
Özür dilerim. |
| 00:49:25 |
Yok, aslında... |
| 00:49:27 |
İşte asıl mesele bu. |
| 00:49:29 |
Örnek nişancı çıktı. |
| 00:49:31 |
Bak, böcek. |
| 00:49:33 |
Terbiyeni takın, |
| 00:49:34 |
Hayli dikkate şayan. |
| 00:49:37 |
Mekanizmanın, Almanların |
| 00:49:39 |
...V-1 füzesinde kullandıklarından |
| 00:49:43 |
Kimyasalların iki odacıktan |
| 00:49:47 |
Bu yüzden, kendi kendilerine |
| 00:49:50 |
bombardıman böcekleri |
| 00:49:53 |
...ve onları sadece, |
| 00:49:55 |
...ateş gibi sıcak ve pis kokulu |
| 00:49:58 |
Elimdeki, |
| 00:50:01 |
Bombardıman böceğinin |
| 00:50:04 |
...oluşanla birebir |
| 00:50:07 |
Düşünebiliyor musunuz? |
| 00:50:10 |
O roketleri, işte bununla |
| 00:50:13 |
Bombardıman böceğinin içinde |
| 00:50:17 |
İşte böyle. |
| 00:50:21 |
Önce, biraz oksijenli su. |
| 00:50:26 |
Buna, onunla reaksiyona |
| 00:50:29 |
Patlamayı başlatacak |
| 00:50:32 |
Şimdi, sizi burada |
| 00:50:35 |
...bendenizle tanıştırayım. |
| 00:50:38 |
Eğer bu bombardıman |
| 00:50:40 |
her şeyi benim boyutlarıma |
| 00:50:42 |
Burada yapmaya |
| 00:50:44 |
Olanlara bir bakın. |
| 00:50:46 |
Vay canına! |
| 00:50:53 |
Başardık, |
| 00:51:08 |
Dünyanın en zararlı |
| 00:51:11 |
...beni, Latin Amerika'ya... |
| 00:51:13 |
...işlek gemi güzergâhı |
| 00:51:17 |
Ben, Ruud Kleinpaste, |
| 00:51:20 |
...dehşet saçan bir böceği, |
| 00:51:22 |
her gün 1 kilonun üzerinde |
| 00:51:26 |
...mideye indiren vahşi |
| 00:51:53 |
İşte burada. |
| 00:51:55 |
Kaçırdım. Durun, |
| 00:51:58 |
Yakaladım. |
| 00:52:00 |
İşte aradığım şey. |
| 00:52:03 |
İşte 'asker karınca' |
| 00:52:06 |
Küçük ve önemsiz mi? |
| 00:52:08 |
Isırıyor. |
| 00:52:10 |
Belki hem küçük, |
| 00:52:13 |
ama çok daha büyük bir |
| 00:52:17 |
Yüzlerce, hatta binlerce |
| 00:52:20 |
Buradaki sadece |
| 00:52:23 |
Ama devam edersem, |
| 00:52:24 |
bundan daha büyük bir |
| 00:52:26 |
Şaşırtıcı, değil mi? |
| 00:52:28 |
Tanrım, beni buldular, |
| 00:52:30 |
Tam da pantolonumdan |
| 00:52:33 |
Çok yanıyor. |
| 00:52:34 |
Her tarafım sızlıyor. |
| 00:52:35 |
Asıl ilginci |
| 00:52:37 |
ama bir şekilde |
| 00:52:40 |
İşte gidiyoruz. |
| 00:52:41 |
Asker karınca kolonileri, |
| 00:52:44 |
...bazen onlara |
| 00:52:47 |
Ben şimdi, doğrudan bunların |
| 00:52:54 |
Kol işte şurada. |
| 00:52:57 |
Yuvaya çok yakın |
| 00:52:58 |
zira, gitgide |
| 00:53:01 |
...sanki anayol gibiler. |
| 00:53:03 |
Biraz ileride |
| 00:53:05 |
Yiyecek bu taraf gidiyor, |
| 00:53:06 |
bu yüzden, ordugâha |
| 00:53:09 |
Gerçekten hayli heyecan verici. |
| 00:53:18 |
Evet, evet, evet. |
| 00:53:21 |
İşte yerleri burası. |
| 00:53:24 |
Baksanıza. |
| 00:53:26 |
İşte ordugâh. |
| 00:53:27 |
Yapısal bir nesne değil bu, |
| 00:53:29 |
yuva da değil. |
| 00:53:31 |
Aslında, |
| 00:53:34 |
...kendi yuvalarını |
| 00:53:36 |
...onca karıncadan |
| 00:53:39 |
Sanki, bütün bir aile |
| 00:53:41 |
...diğer insanların |
| 00:53:42 |
merdivenlerden |
| 00:53:44 |
buzdolabına |
| 00:53:46 |
...oluşturmuş gibi. |
| 00:53:47 |
Haydi, anneyi, |
| 00:53:50 |
İşte oradalar. |
| 00:53:52 |
Diyebilirim ki, |
| 00:53:55 |
700,000 bireyli. |
| 00:53:59 |
Bu ordugâh göçebe aşamanın |
| 00:54:04 |
Anlatmak istediğim şey şu: |
| 00:54:07 |
İşçiler, karargâhı ya da |
| 00:54:11 |
Kraliçeyi ve binlerce... |
| 00:54:13 |
...yardıma muhtaç larva ve pupayı |
| 00:54:18 |
iri ve iyi silahlı |
| 00:54:21 |
Göçebe aşama sırasında, |
| 00:54:22 |
koloni, doymak bilmez |
| 00:54:25 |
İştahı doymaz durumdadır. |
| 00:54:28 |
Kertenkeleler, kuşlar, hatta yılanlar |
| 00:54:34 |
Neyin eğlenceli olacağını |
| 00:54:37 |
Koloninin önüne |
| 00:54:39 |
İşte sürü burada. |
| 00:54:42 |
İşte savaş meydanı. |
| 00:54:46 |
Sürü her gün |
| 00:54:50 |
Keşif kolları yoktur. |
| 00:54:51 |
Hepsi de kör oldukları için, |
| 00:54:53 |
işçilerce bırakılan |
| 00:54:56 |
...kokunun peşinden |
| 00:55:01 |
Asker karıncalar, bazen |
| 00:55:04 |
Girdiklerinde de, |
| 00:55:05 |
ne kadar organize olduklarını |
| 00:55:08 |
Otoyoldaki trafik gibidir. |
| 00:55:10 |
Tek farkı, ne kaza vardır, |
| 00:55:22 |
İşte her gün |
| 00:55:24 |
...asker karıncalar, ormana |
| 00:55:28 |
Sakinler, bunu pek |
| 00:55:31 |
...zira, karınca orduları salgın |
| 00:55:35 |
İnsanların kilerlerinde, |
| 00:55:36 |
yatak odalarında |
| 00:55:38 |
...bilcümle haşarat ve |
| 00:55:42 |
İşçiler doymak bilmezdir. |
| 00:55:45 |
Avı tespit ettiklerinde, |
| 00:55:46 |
bir grup minik kurt |
| 00:55:53 |
Ancak, koloni öldürücü gücünün |
| 00:55:56 |
...bölgeye yoğunlaştırır. |
| 00:55:58 |
Aynı, vahşi bir yırtıcının |
| 00:56:03 |
Şu an tamı tamına |
| 00:56:06 |
İşte sürünün olduğu yer. |
| 00:56:08 |
İleride |
| 00:56:11 |
Büyük miktardalar. |
| 00:56:13 |
Asıl komik olan da... |
| 00:56:14 |
...pek öyle |
| 00:56:16 |
Harfi harfine, |
| 00:56:20 |
Ön cephede, karıncalar |
| 00:56:23 |
Diğerleri için feromon |
| 00:56:26 |
Av, feromon ile |
| 00:56:29 |
...ve sonradan gelenler |
| 00:56:32 |
Öldürülen taşınamayacak kadar |
| 00:56:35 |
...yüzlerce karıncadan oluşan |
| 00:56:38 |
...ikmalci karıncalarca |
| 00:56:46 |
Sürünün ön cephesi... |
| 00:56:48 |
...vahşi bir yırtıcının |
| 00:56:51 |
kolaylıkla müteakip |
| 00:56:55 |
Yapma böyle ama! |
| 00:56:57 |
Dur. |
| 00:56:58 |
Yanlış yerde duruyorum. |
| 00:57:01 |
Yanlış yerde duruyorum. |
| 00:57:03 |
Olamaz! |
| 00:57:04 |
Asker karıncalar |
| 00:57:06 |
Ama sırada, gerçekten |
| 00:57:08 |
Bu karınca, hayvanlar âleminin |
| 00:57:15 |
İyi haber ise, |
| 00:57:17 |
...Orta Amerika ormanlarının |
| 00:57:20 |
bu yüzden, |
| 00:57:22 |
Kötü haber ise, |
| 00:57:24 |
Bu acıyı tecrübe |
| 00:57:28 |
Olağanüstü. |
| 00:57:29 |
Çok feci ısırılacağımı |
| 00:57:32 |
buradaki manzaradan |
| 00:57:36 |
Sizin de anlayabileceğiniz gibi, |
| 00:57:38 |
...geçmişte pek |
| 00:57:40 |
zira, oraya ulaşmanın |
| 00:57:42 |
Ama hele bir ulaşıverin, |
| 00:57:45 |
Bir böcekbilimcinin hayalidir. |
| 00:57:50 |
Burada her gördüğünüz |
| 00:57:52 |
Demek istediğim, burada herkese |
| 00:57:56 |
Karıncalara da vardır. |
| 00:57:57 |
Bu yükseklikte bile |
| 00:57:59 |
'Mermi karıncam' |
| 00:58:02 |
Bir mermi karıncası |
| 00:58:05 |
Ağaçların dibinde |
| 00:58:08 |
...ancak, çoğunlukla ağaç tepelerindeki |
| 00:58:15 |
Mermi karıncalar kördür. |
| 00:58:17 |
Yukarılara çıkarken, |
| 00:58:20 |
...antenlerini kullanırlar. |
| 00:58:22 |
İşte bu yüzden, |
| 00:58:23 |
...neden olan bir |
| 00:58:28 |
Böyle yukarılarda yaşamanın |
| 00:58:30 |
...çok göz önündesinizdir. |
| 00:58:31 |
Burada risk |
| 00:58:34 |
Bütün böcekler |
| 00:58:36 |
yırtıcılar da |
| 00:58:37 |
neticede, en gözde avlarını |
| 00:58:40 |
Eğer mermi karıncası gibi |
| 00:58:43 |
...yırtıcıların en ufak |
| 00:58:45 |
...iyice silahlanmak |
| 00:58:49 |
İşçi karıncalar |
| 00:58:51 |
Karnınızın ucunda |
| 00:58:54 |
...iğne taşıyorsanız, kimse |
| 00:58:58 |
Mermi karıncası |
| 00:59:01 |
...mermiyle vurulmaya |
| 00:59:03 |
İşte bunu öğrenmek |
| 00:59:06 |
Biraz daha. |
| 00:59:08 |
Teşekkürler, teşekkürler. |
| 00:59:12 |
Burada sürüyle karınca var, |
| 00:59:15 |
Baksanıza şunlara. |
| 00:59:16 |
Bu karıncayı - karıncanın |
| 00:59:19 |
...bir kaç saat boyunca; sanki, |
| 00:59:22 |
...sıkışmış gibi |
| 00:59:23 |
Evet. |
| 00:59:25 |
Öyleyse, neden |
| 00:59:27 |
Dünyanın bütün |
| 00:59:29 |
...arılar, eşek arıları, |
| 00:59:32 |
Çok acı veren |
| 00:59:33 |
bu sokmalar, çok büyük |
| 00:59:35 |
...maruz kaldığımızı düşündürten |
| 00:59:38 |
Aslında sadece |
| 00:59:40 |
Mermi karıncanın |
| 00:59:41 |
...acı verici bir iğneden |
| 00:59:44 |
Buldum. Buldum. |
| 00:59:46 |
Haydi, haydi, |
| 00:59:49 |
Evet! |
| 00:59:54 |
Sanırım bir tane |
| 00:59:57 |
Şimdi, |
| 00:59:58 |
...aslında ne |
| 01:00:01 |
Haydi bakalım. |
| 01:00:03 |
Bu, ağaçların kubbesinde |
| 01:00:06 |
Şimdi, çok zor bir |
| 01:00:08 |
Gerçekten söylendiği gibi mi, |
| 01:00:12 |
Haydi dostum. Çık bakalım. |
| 01:00:14 |
Buraya, kolumun |
| 01:00:16 |
Isırdı beni! |
| 01:00:18 |
Çekil. |
| 01:00:19 |
Haydi, haydi ama. |
| 01:00:20 |
Lütfen bırak beni. |
| 01:00:21 |
Devam ediyor, devam ediyor. |
| 01:00:26 |
Gel buraya. Seni yine de |
| 01:00:29 |
Saatimin nasıl şey |
| 01:00:32 |
Saatimin her iki yanının |
| 01:00:34 |
Saati çıkartacağım, zira |
| 01:00:37 |
Şunu görebiliyor musunuz? |
| 01:00:38 |
Buna, "24 saatlik karınca" da |
| 01:00:40 |
Bu da, 24 saat tesirli oldukları, |
| 01:00:43 |
...anlamına geliyor. |
| 01:00:45 |
Şimdi sanki, kolum boyunca |
| 01:00:47 |
Yayılmaya başlıyor. |
| 01:00:50 |
Acı kolumda yukarıya |
| 01:00:52 |
Yaklaşık 20 dakika doldu. |
| 01:00:54 |
Bu asla ama asla |
| 01:00:58 |
Asla ve kat'a. |
| 01:00:59 |
Sokma gerçekleşeli |
| 01:01:03 |
Acı kesinlikle azalmadı. |
| 01:01:05 |
Sanki; sıcak bir iğne, her iki |
| 01:01:08 |
Çok şiddetli |
| 01:01:10 |
Etraf çok karardı. |
| 01:01:13 |
Çok faydası olabileceğine |
| 01:01:17 |
otelimdeki konfora |
| 01:01:20 |
Hala çok hassas. |
| 01:01:22 |
Hiç bitmiyor. |
| 01:01:29 |
Sokulduğundan bu yana |
| 01:01:32 |
Yumuşamıyor. |
| 01:01:34 |
Cidden |
| 01:01:35 |
Gerçekten iyileşmiyor. |
| 01:01:37 |
Sanki, şişmiş gibi. |
| 01:01:39 |
Buradan şuraya |
| 01:01:41 |
Kolum, kıpırdatmadığımda, |
| 01:01:45 |
Çok sert ve fazla |
| 01:01:47 |
İçi çok sert |
| 01:01:50 |
Aslında, kıpırdatana kadar |
| 01:01:53 |
Sonra yine |
| 01:01:59 |
Günaydın. |
| 01:02:00 |
Bir kaç saatliğine kestiriverdim, |
| 01:02:03 |
Sokulmadan bu yana |
| 01:02:06 |
İyi haber şu ki, |
| 01:02:09 |
Şişlik indi. |
| 01:02:10 |
Acı, aslında sokmanın |
| 01:02:17 |
Bu da demektir ki, |
| 01:02:20 |
Galiba, |
| 01:02:22 |
Dersimi aldım. |
| 01:02:26 |
Mermi karıncalarla uğraşmayacağım. |
| 01:02:37 |
En zararlı |
| 01:02:39 |
...beni Arizona çölünün |
| 01:02:42 |
Burası akrep karargâhı. |
| 01:02:45 |
İşte iki belalımız |
| 01:02:48 |
...ikisi de çölden geliyor. |
| 01:02:50 |
Bunlardan biri katil. |
| 01:02:53 |
İnsanoğlunu yere yıkıp, |
| 01:02:56 |
Diğeri ise neredeyse |
| 01:02:59 |
Bilin bakalım hangisi? |
| 01:03:01 |
Bilemediniz mi? |
| 01:03:08 |
İşte bu... |
| 01:03:12 |
Zararsız olan işte bu. |
| 01:03:15 |
Evet, beni soktu. |
| 01:03:17 |
Kesinlikle soktu beni. |
| 01:03:19 |
Ama zehri bir arınınkinin |
| 01:03:22 |
Öyle iradeli ki... |
| 01:03:24 |
...avını yakalamak için, |
| 01:03:28 |
Sadece, gerçekten biri onu taciz |
| 01:03:31 |
...tehdit altında |
| 01:03:32 |
...muhtemel son savunması |
| 01:03:34 |
Azıcık deneyelim. |
| 01:03:35 |
İşte, geliyor. |
| 01:03:38 |
İtiyor. |
| 01:03:40 |
Baksanıza şuna. |
| 01:03:41 |
İşin komiği |
| 01:03:44 |
Diğeri ise, |
| 01:03:47 |
Bunun için çok geçerli |
| 01:03:51 |
Arizona akrebi, aynı mermi karınca |
| 01:03:56 |
...ve saldırılara açık olduğu ağaç |
| 01:03:58 |
Zehrini sadece... |
| 01:04:00 |
...avını yakalamak için değil, |
| 01:04:02 |
yırtıcılara karşı savunma |
| 01:04:06 |
TV ekibim bana bir |
| 01:04:09 |
Kumsalda şöyle bir dolaşmanın, |
| 01:04:11 |
...bana ne öğreteceğinden |
| 01:04:14 |
ama kısa süre içinde |
| 01:04:16 |
Arizona akrebi ile ilgili |
| 01:04:19 |
kumsaldaki şu kızın |
| 01:04:23 |
Ne kadar da kolay, |
| 01:04:36 |
Çok iğrenç. |
| 01:04:42 |
O da ne? |
| 01:04:44 |
Elektroşok tabancası. |
| 01:04:46 |
Baksanıza, |
| 01:04:48 |
Sana kullanayım mı? |
| 01:04:50 |
Hay Allah! |
| 01:04:51 |
Hiç adil değil. |
| 01:04:53 |
Ama, bu size, |
| 01:04:56 |
gerçekten dişe dokunur |
| 01:04:59 |
herkesi yere yıkabileceğinizi |
| 01:05:04 |
Bu minik kara akrebin |
| 01:05:08 |
...yüzlerce insanı öldüren |
| 01:05:12 |
Bazı akrepler, ne kadar zarar |
| 01:05:16 |
Bazı çift zehirli akrep türleri |
| 01:05:19 |
Ama, tehdit devam ederse, |
| 01:05:25 |
Yerleşim yerlerimiz |
| 01:05:27 |
daha çok akreple |
| 01:05:28 |
...karşımıza çıkmaktan hoşlanan |
| 01:05:35 |
Amerikalı göçmenler |
| 01:05:37 |
...çölde evler |
| 01:05:40 |
ölümcül karadul |
| 01:05:43 |
Evlerin etrafındaki küçücük |
| 01:05:49 |
Helâlara. |
| 01:05:55 |
İnsanoğlu ile böcekler |
| 01:05:58 |
...hiç rahat olmamıştır. |
| 01:06:00 |
Ve bilhassa |
| 01:06:02 |
...ardında kurbanlar ve |
| 01:06:10 |
Bir örümceğin takılması için |
| 01:06:13 |
Karadulun isteyeceği |
| 01:06:17 |
Bu tür örümcekler için, |
| 01:06:18 |
ev dışındaki helâlar, |
| 01:06:20 |
...ilişkilerinin |
| 01:06:22 |
Zannımca, bir kaç adım |
| 01:06:24 |
...şimdi şöyle diyorlar: "Modern şehirler |
| 01:06:27 |
"Hodri meydan!" |
| 01:06:31 |
Bir çok şehir |
| 01:06:33 |
...bir çok karadul |
| 01:06:35 |
Karadullar hepimize |
| 01:06:38 |
Son 25 yıl içinde, |
| 01:06:40 |
...ısırığı rapor edildi... |
| 01:06:42 |
...ama Tanrı'ya şükür ki, |
| 01:06:46 |
Bu böceklerin zararlı |
| 01:06:49 |
hanımefendiyle bir an önce |
| 01:06:53 |
İşte 'süper konut' |
| 01:06:56 |
Böcek, eski bir |
| 01:06:58 |
Cazip ve korunaklı. |
| 01:07:00 |
Bittabi ki, bir sürü |
| 01:07:02 |
Bir sürü başka böcek. |
| 01:07:04 |
Bir sürü yiyecek. |
| 01:07:05 |
Çömleğin gerisinde |
| 01:07:08 |
Örümcek ağı |
| 01:07:10 |
Ağın içinde başka küçük |
| 01:07:12 |
Beklemede olan |
| 01:07:15 |
Örümcek ağıyla kaplı |
| 01:07:18 |
Zehirli olduklarını |
| 01:07:20 |
Ama, zehirlerini kullanma |
| 01:07:25 |
Malumunuz, örümcekler |
| 01:07:28 |
Bu yüzden, avlarını |
| 01:07:29 |
eğer hemen beslenmek |
| 01:07:31 |
yiyeceklerinin olabildiğince |
| 01:07:33 |
Bütün yapmaları gereken |
| 01:07:36 |
birazcık zehir vermektir, |
| 01:07:38 |
birazcık zehir verir ki, |
| 01:07:41 |
...dört-beş gün |
| 01:07:47 |
Muhtemelen, |
| 01:07:50 |
...mermi karıncalar ve |
| 01:07:52 |
...ufak ve incitilebilir |
| 01:07:55 |
Ama ne mutlu ki, |
| 01:07:58 |
aslında bizi |
| 01:08:03 |
Karadullar normalde |
| 01:08:07 |
Ama yine de çok dikkatli |
| 01:08:09 |
Zehirlidirler. Ve sakın ola, |
| 01:08:11 |
Ayrıca, bunun gibi bir örümcek |
| 01:08:15 |
...ya da elinize zıplarsa, |
| 01:08:18 |
İşte böyle kaldırıp... |
| 01:08:19 |
...ait olduğu |
| 01:08:21 |
...yalnız olduğunuza inansın. |
| 01:08:24 |
Ana karadul bir mevsimde |
| 01:08:28 |
Ama, yumurtadan henüz çıkmış karadul |
| 01:08:33 |
...yeni yerler keşfetmekte |
| 01:08:36 |
Rüzgârlı bir yere |
| 01:08:38 |
uzun bir kese oluşturur... |
| 01:08:40 |
...ve gizlenmek için |
| 01:08:45 |
İnanamıyorum. |
| 01:08:49 |
Rüzgârla kilometrelerce ötelere |
| 01:08:52 |
...bir orman, |
| 01:08:54 |
bir işhanı, |
| 01:08:55 |
arka bahçeniz, |
| 01:08:57 |
ya da eviniz olabilir. |
| 01:09:04 |
Karadul örümceği, ünü |
| 01:09:08 |
ancak, dünyanın |
| 01:09:24 |
Baksanıza şuna - sürüyle insan |
| 01:09:28 |
...capcanlı bir |
| 01:09:29 |
4 milyon insan, |
| 01:09:31 |
Zira, burası Sydney, |
| 01:09:33 |
Şimdi de, zamanda |
| 01:09:38 |
Şimdi daha iyi. |
| 01:09:39 |
Temiz, bakir, |
| 01:09:42 |
Bilhassa bu bölgede... |
| 01:09:44 |
...muhtemelen, sadece |
| 01:09:47 |
...vaktiyle, çok eşsiz bir |
| 01:09:51 |
...huni ağ örümceği. |
| 01:09:54 |
Erkek huni ağ örümcekleri... |
| 01:09:56 |
...sıcak yaz gecelerinde, |
| 01:09:59 |
...dişi bulmak için |
| 01:10:08 |
Yolculukları onları yuvalarından |
| 01:10:11 |
Belki, milyonlarca yıldır |
| 01:10:17 |
Ama sonra... |
| 01:10:19 |
...200 yıl önce, Sydney şehri |
| 01:10:23 |
...anayurtlarının |
| 01:10:26 |
Peki, örümcekler |
| 01:10:29 |
Aslında hiç bir şey. |
| 01:10:31 |
Erkekler her zamanki gibi, |
| 01:10:34 |
Şu sıralar Sydney huni ağı |
| 01:10:36 |
...varoşlar |
| 01:10:38 |
Eğer romantik seyahatleri onları |
| 01:10:41 |
bir ihtimal |
| 01:10:44 |
Sorun şu ki, |
| 01:10:45 |
onlar gezegenin |
| 01:10:50 |
Köşeye kıstırıldıklarında, |
| 01:10:52 |
Sydney bölgesinde 13 kişinin |
| 01:10:55 |
...ancak, her yıl 30 ila |
| 01:10:59 |
...1981 yılında panzehirin |
| 01:11:04 |
Aslında, kınkanatlılar ve |
| 01:11:06 |
bu yüzden, erkek |
| 01:11:08 |
...insanlara ve diğer memelilere |
| 01:11:12 |
...gizemini sürdürmektedir. |
| 01:11:14 |
Bu eski garajda, hareket |
| 01:11:18 |
...bir örümcek yakaladım. |
| 01:11:20 |
Burada kalamazsın |
| 01:11:24 |
Bazıları, diğerlerine göre |
| 01:11:27 |
Eğer şahlanırlarsa, bilin ki |
| 01:11:30 |
Nefesinize bile |
| 01:11:40 |
İşte, şahlanma |
| 01:11:42 |
"Tehlike var - Çekil yolumdan"ın |
| 01:11:48 |
Şimdi bir şey |
| 01:11:51 |
Örümceğin üzerinde |
| 01:11:53 |
...ısırmayacağına dair |
| 01:11:57 |
Şayet bizzat saldırı altındaysa, |
| 01:12:01 |
...haklı bir nedeni |
| 01:12:04 |
Şansımı deneyip, elimin |
| 01:12:09 |
Sanırım. |
| 01:12:13 |
İster inanın ister inanmayın, |
| 01:12:17 |
Baksanıza şuna. |
| 01:12:19 |
20 yılı aşkındır, iyi kötü |
| 01:12:22 |
Emniyetli olduğu |
| 01:12:24 |
Ayrıca, zehrin bir örümcek için |
| 01:12:28 |
Bir damlasını bile |
| 01:12:30 |
Sadece ve sadece tehdit |
| 01:12:33 |
Kıl payıydı. |
| 01:12:37 |
Tanrım, bunu yaptığıma |
| 01:12:43 |
Ama sizden ricam, |
| 01:12:45 |
...bu zehirli örümceklerin |
| 01:12:47 |
sakın ha bunu |
| 01:13:00 |
En zararlı böceği bulma yolculuğum |
| 01:13:03 |
Tropik bölgelerde her yerde |
| 01:13:06 |
Ben Ruud Kleinpaste, |
| 01:13:08 |
...milyonlarca insanın ölümüyle |
| 01:13:11 |
...ve inanılmaz derecede zararlı |
| 01:13:16 |
Galiba bir şeyler |
| 01:13:19 |
Evet. |
| 01:13:23 |
Daha beni fark etmedi. |
| 01:13:29 |
Bu zararlı böcekler |
| 01:13:32 |
bizleri kokumuzdan, çok çok |
| 01:13:37 |
Bittabi ki, sivrisineklerden |
| 01:13:39 |
bu böcekler, |
| 01:13:41 |
...en çok hangi kokulardan |
| 01:13:44 |
...özel bir makinenin |
| 01:13:47 |
Sistem şöyle çalışıyor. |
| 01:13:49 |
Bu bölmelerde sürüyle |
| 01:13:51 |
...onları çeken kokuyu bırakabileceğiniz |
| 01:13:54 |
Böylelikle, kokuya |
| 01:13:56 |
İlk olarak, soluğun yani karbon dioksitin |
| 01:14:01 |
Elimde, bu bölmeye |
| 01:14:04 |
bir paket suni |
| 01:14:06 |
Sizi gidi yaramazlar. |
| 01:14:08 |
Olanlara bakalım. |
| 01:14:11 |
İşte gidiyorlar, doğrudan |
| 01:14:14 |
Karbon dioksit onları |
| 01:14:15 |
Eğer hohlar, biraz daha |
| 01:14:20 |
...çok daha hoşlarına |
| 01:14:22 |
Yani, nefes. |
| 01:14:23 |
Bir şey daha var. |
| 01:14:25 |
Elimi içine sokuyorum, |
| 01:14:29 |
Bundan anlaşılıyor ki, |
| 01:14:31 |
...ter ve cilt kokuları yani- |
| 01:14:35 |
...beni tespit edip, |
| 01:14:39 |
Ama başka bir şey |
| 01:14:43 |
Elimde bütün kokuların |
| 01:14:47 |
Bir kaç gündür |
| 01:14:49 |
umarım, bu koku |
| 01:14:53 |
Hayır, öldürmüyor. |
| 01:14:54 |
Aslında, hatta- |
| 01:14:57 |
Bundan çok hoşlandılar. |
| 01:14:59 |
Sivrisineğe gravyer |
| 01:15:01 |
...yoğun ayak kokusu, |
| 01:15:06 |
Sadece dişi sivrisinekler |
| 01:15:09 |
Yumurtalarının |
| 01:15:10 |
...kanımızdaki proteinin |
| 01:15:15 |
Bizi öncelikle... |
| 01:15:17 |
...nefesimizdeki karbon |
| 01:15:20 |
30 metreden fazla mesafeden |
| 01:15:24 |
Yaklaştıkça, |
| 01:15:27 |
Sivrisinekler 300'ün üzerinde |
| 01:15:31 |
Bakın, işte doğrudan |
| 01:15:33 |
Bu sivrisinekler, kanımdan ağırlıklarının |
| 01:15:38 |
Bu da demektir ki, |
| 01:15:41 |
...dört misli ağır |
| 01:15:42 |
Ayrıca, bu karınlarının |
| 01:15:46 |
...ve daha çok kan alması |
| 01:15:49 |
Daha dikkatli |
| 01:15:50 |
biraz daha kana |
| 01:15:53 |
...karınlarından |
| 01:15:56 |
...halinde su çıkarttıklarını |
| 01:15:57 |
Alabilecekleri kadar çok |
| 01:16:02 |
Farklı sivrisinek türlerinin |
| 01:16:05 |
Bu çizgili sarı humma |
| 01:16:08 |
Tropik bölgelerde yaşar ve |
| 01:16:12 |
Sorun şu ki, |
| 01:16:13 |
bunların her biri, potansiyel olarak |
| 01:16:17 |
Tehlikede miyim şimdi? |
| 01:16:19 |
Çok şükür, bu küçük |
| 01:16:22 |
Bunlar laboratuarda üretilmiş |
| 01:16:26 |
Ama tahmin edebileceğiniz gibi, |
| 01:16:28 |
...ya da dang humması |
| 01:16:32 |
çok kolay |
| 01:16:34 |
Sarı humma sivrisinekleri, |
| 01:16:37 |
...kan emerek ve |
| 01:16:40 |
...sarı humma ve dang humması |
| 01:16:43 |
Hastalık yeni bir |
| 01:16:45 |
kırmızı kan hücrelerini bozarak |
| 01:16:49 |
...bu ateş, her yıl milyonlarca kişiye |
| 01:16:55 |
Sırada, canımızı çok etkili bir |
| 01:17:05 |
Bu programdaki |
| 01:17:06 |
...1950'lerde Brezilya'da |
| 01:17:09 |
Bu böcekler oradan kaçıp, |
| 01:17:13 |
Çok hızlı yayılırlar. |
| 01:17:15 |
Onlara, Afrika balarıları |
| 01:17:19 |
Sıradan balarıları |
| 01:17:21 |
...ancak kraliçe arıyı |
| 01:17:24 |
Davetsiz misafir |
| 01:17:26 |
binlerce arı saldırıya geçer ve |
| 01:17:30 |
Çağımızın bu zararlı böceği, yüzlerce |
| 01:17:37 |
Dediğim gibi, genelde bu katil |
| 01:17:42 |
Bu da, baştan ayağa korunaklı |
| 01:17:48 |
Arizona'dayım ve katil arı |
| 01:17:52 |
...beni bir katil arı |
| 01:17:55 |
Çok dikkatli olmalıyız. |
| 01:17:56 |
En ufak bir ses veya titreşim |
| 01:17:59 |
Katil arılar saldırdığında da, |
| 01:18:03 |
bu hem benim, hem de |
| 01:18:06 |
İşte orada, yukarıda - |
| 01:18:08 |
Ne kadar az insan olursa |
| 01:18:10 |
bu yüzden sana bol şans |
| 01:18:12 |
Çok teşekkür ederim. |
| 01:18:14 |
İhtiyacım olacak. |
| 01:18:16 |
Görüşürüz. |
| 01:18:19 |
Çok dikkatli olmalıyım. |
| 01:18:25 |
Orada kocaman bir |
| 01:18:29 |
Siz de, ta buradan |
| 01:18:33 |
Onları rahatsız |
| 01:18:36 |
zira rahatsız edilirlerse, |
| 01:18:38 |
Saldırdıklarında sokarlar. |
| 01:18:41 |
Soktuklarında da ölürler, |
| 01:18:44 |
Ancak, çok çok sessiz ve |
| 01:18:47 |
Ama, yuvanın içine göz atmak |
| 01:18:51 |
...harika olacak. |
| 01:18:53 |
Unutmayın ki, arılara onların |
| 01:18:55 |
Bu küçük kamerayı |
| 01:19:00 |
...neler bulabileceğime |
| 01:19:09 |
Tanrım, |
| 01:19:12 |
Şaşırtıcı, beni henüz |
| 01:19:17 |
Heyecan verici. Bu daha |
| 01:19:20 |
Baksanıza, şu an |
| 01:19:24 |
Muhteşem! |
| 01:19:26 |
Tanrım, ne gürültü - |
| 01:19:28 |
Vay be, vay be, işte geliyorlar. |
| 01:19:31 |
Kaçmam lazım. |
| 01:19:33 |
Kaçmam lazım. |
| 01:19:37 |
Tetikteyim. |
| 01:19:42 |
Kaçsam iyi olur. |
| 01:19:45 |
Burası biraz daha emniyetli, ancak |
| 01:19:50 |
Zannımca, karanlık |
| 01:19:58 |
Geceleyin yuvaya |
| 01:20:00 |
arılar istirahatta olurlar |
| 01:20:03 |
İlk ziyaretimden sonra, |
| 01:20:07 |
Ben onlara yaklaşırken, onlar da |
| 01:20:11 |
Çizmelerime, bacaklarıma |
| 01:20:15 |
Gece olmasına rağmen, |
| 01:20:17 |
hala tetikteler, |
| 01:20:21 |
Sokmaya başladılar, |
| 01:20:24 |
Ancak, yarın sabah |
| 01:20:32 |
Dünyanın en zararlı böceğini |
| 01:20:35 |
...bugün burada Arizona |
| 01:20:42 |
Dün gece |
| 01:20:44 |
Yapmaya karar verdiğim |
| 01:20:52 |
Aslında |
| 01:20:57 |
Hava iyice ısındı bile. Umarım, |
| 01:21:00 |
Oradalar, sanırım. |
| 01:21:03 |
Çok gerginim. |
| 01:21:06 |
Üzerinizde en ufak bir |
| 01:21:07 |
binlerce katil arıyla |
| 01:21:09 |
siz de gergin olurdunuz. |
| 01:21:12 |
Heyecan verici |
| 01:21:14 |
Bu, işkencecim Böcekbilimci |
| 01:21:17 |
- İyi misin? |
| 01:21:19 |
Evet, burada biraz |
| 01:21:23 |
Olacaklar hakkında |
| 01:21:25 |
Söylesene bana, |
| 01:21:26 |
İlk dikkat edeceğin, |
| 01:21:27 |
Ne olursa olsun, sakın panik |
| 01:21:30 |
Pekâlâ, öyleyse, |
| 01:21:33 |
- Tamamıyla sakin ol. |
| 01:21:36 |
Yüzünde 50,000 arı olan |
| 01:21:40 |
Kaç tane? |
| 01:21:41 |
Bugün burada en az |
| 01:21:44 |
Tamam. |
| 01:21:45 |
Umarım arıların |
| 01:21:48 |
Çok sayıda arıca sokulacaksın, |
| 01:21:50 |
Gözlerimin etrafına |
| 01:21:52 |
Giysi kollarım |
| 01:21:54 |
...arılar elbisenin içine girip |
| 01:21:58 |
Norm Gary, |
| 01:22:00 |
...katil arılar üzerinde |
| 01:22:02 |
ancak planladığımız şey |
| 01:22:06 |
- Bu şey-- |
| 01:22:09 |
Hepsi bu kadar mı? |
| 01:22:11 |
Aynen öyle, Ruud. |
| 01:22:12 |
Harika değil |
| 01:22:15 |
Sana ufak bir şişe |
| 01:22:17 |
Feromon karışımı, |
| 01:22:20 |
...biraya toplanmış |
| 01:22:22 |
Görebileceğin gibi, |
| 01:22:25 |
...arıların çok ilgisini çekti. |
| 01:22:26 |
Öyle. |
| 01:22:27 |
Arıları üzerine |
| 01:22:29 |
...üzerinde kümelenmelerini |
| 01:22:31 |
arıların toplanmasını |
| 01:22:33 |
...bundan, küçük |
| 01:22:35 |
Vay be, |
| 01:22:37 |
Buraya ve şuraya |
| 01:22:39 |
Feromon, yapacağımız |
| 01:22:41 |
Kraliçe arının, aşırı |
| 01:22:43 |
...işçi arıları peşine takmak için |
| 01:22:48 |
İşte bu yüzden üzerime geliyorlar, |
| 01:22:52 |
...feromonun gücünü |
| 01:22:55 |
İnanıyorum ki, bu katil |
| 01:22:58 |
...neticesinde de, bana |
| 01:23:00 |
Tedbirli olmak için, |
| 01:23:01 |
elimde çok maksatlı |
| 01:23:04 |
...bir avuç dolusu |
| 01:23:06 |
Eğer sokulursan, |
| 01:23:09 |
Pekâlâ, yani işim |
| 01:23:11 |
Tamamdır, |
| 01:23:12 |
- Hazırım dostum. |
| 01:23:15 |
Hazır mıyım? |
| 01:23:17 |
Hazır mıyım? |
| 01:23:19 |
Ne işim var |
| 01:23:27 |
Önce bir kaç arı |
| 01:23:29 |
sonra hemen diğer |
| 01:23:32 |
Şimdi sayıları artacak ve |
| 01:23:38 |
Buna hiç şüphe yok. |
| 01:23:40 |
Beni daha çok korkutan ise, |
| 01:23:44 |
Bu benim, Afrika balarılarını, |
| 01:23:48 |
...katil arıları insan |
| 01:23:51 |
Arılar devam ettikçe, |
| 01:23:54 |
500 arı sokması |
| 01:23:57 |
üzerimde şimdiden |
| 01:24:00 |
Ancak Norm'a da, arılara da |
| 01:24:04 |
Sadece ve sadece, |
| 01:24:06 |
...bir kraliçe arı veya kovan olduğunda |
| 01:24:09 |
bugün ise, |
| 01:24:11 |
Eğer seni sokarlarsa, |
| 01:24:14 |
bana derhal haber |
| 01:24:16 |
Veririm. |
| 01:24:17 |
Arıyla kaplı olduğun için, |
| 01:24:18 |
bir şey söyleyemezsen, |
| 01:24:21 |
Ben bunu ilk yaptığımda, |
| 01:24:23 |
Dünyada en korktuğum şey |
| 01:24:25 |
Eğer bir katil arı sokarsa, |
| 01:24:30 |
Bu da, toplu bir |
| 01:24:33 |
Çok tuhaf. |
| 01:24:36 |
Acayip korkutucu |
| 01:24:39 |
Hayli korkutucu, |
| 01:24:42 |
...size yöneldiklerini |
| 01:24:46 |
Amaçları bu, değil mi Norm? |
| 01:24:48 |
Senin peşindeler çünkü, |
| 01:24:52 |
Bu yüzden. Evet. |
| 01:24:54 |
Bölgenin en iri |
| 01:24:56 |
Hay Allah! |
| 01:24:58 |
Arta kalan arıları |
| 01:25:00 |
Diğerlerinin rüzgâr altından |
| 01:25:04 |
...böylelikle koklayarak |
| 01:25:06 |
...ve gelip öteki |
| 01:25:07 |
Evet, 3'e kadar sayıyoruz - |
| 01:25:23 |
Sende daha ne kadar |
| 01:25:25 |
Diyebilirim ki, yaklaşık |
| 01:25:29 |
Biraz ilerleyip, çabucak |
| 01:25:31 |
Kollarımı indirebilir miyim? |
| 01:25:33 |
- Evet, aşağıda kalsınlar. |
| 01:25:35 |
- Şey oldukları sürece-- |
| 01:25:38 |
Sakin ol. |
| 01:25:39 |
Norm arıları |
| 01:25:41 |
büyük hızla üzerime |
| 01:25:43 |
Bir arı sürüsünün içinden |
| 01:25:48 |
Çok yoruluyorum. |
| 01:25:50 |
Şu aşamada, üzerinde |
| 01:25:53 |
Evet, ağırlığı |
| 01:25:54 |
Arılar ağırdır. Yarım kiloluk arı grubunda |
| 01:25:59 |
Sırf şapkanda en az |
| 01:26:02 |
Öyle. |
| 01:26:03 |
Çok yaklaştıklarını |
| 01:26:05 |
...sanki kulaklarımın içinde |
| 01:26:10 |
adeta, sağırlaşmak gibi. |
| 01:26:12 |
Cidden, söylediğin |
| 01:26:15 |
Bağırman lazım. |
| 01:26:16 |
Sakinleşmeyi ve dimdik |
| 01:26:21 |
Hiç bir şey |
| 01:26:22 |
Arılar gözlerimi örtüyorlar. |
| 01:26:25 |
Bunu görebiliyor musunuz? |
| 01:26:29 |
Korkunç bir şey bu. |
| 01:26:31 |
50,000 arının ağırlığı altında, kendimi |
| 01:26:36 |
Yine paniklemeye başlıyorum. |
| 01:26:38 |
Derhal sona ermesini |
| 01:26:41 |
Lütfen. |
| 01:26:42 |
Ruud, aynada |
| 01:26:44 |
...görmek isteyebileceğini |
| 01:26:46 |
- Olamaz... |
| 01:26:48 |
Şaka yapıyorsun. |
| 01:26:49 |
Olamaz, |
| 01:26:51 |
Çok şaşırtıcı. |
| 01:27:03 |
Böceklere aşırı güven |
| 01:27:08 |
Bizi öldürmeye |
| 01:27:09 |
Niyetleri bu değil. |
| 01:27:11 |
Niyetleri ballarını |
| 01:27:14 |
zira, insanoğlu |
| 01:27:16 |
zannımca, bunu öğrenmenin |
| 01:27:24 |
Pekâlâ, Ruud, şu arılardan |
| 01:27:32 |
Önce, yanağına ufak ufak |
| 01:27:35 |
Özür dilerim. |
| 01:27:36 |
Soktular beni! |
| 01:27:38 |
Saldırırlar mı? |
| 01:27:47 |
Şükür ki, |
| 01:27:49 |
İnanamıyorum. |
| 01:27:51 |
- Bir kez daha. Tut nefesini. |
| 01:27:52 |
Ama sakın ola |
| 01:27:54 |
...yaptığımı gördüğünüz |
| 01:27:56 |
Dünyanın en zararlı böceğinin karşısına |
| 01:28:00 |
...hem uzman, hem de |
| 01:28:08 |
Dostum, arılardan |
| 01:28:10 |
Vay be. |
| 01:28:11 |
İki kere sokulmuşsun. |
| 01:28:13 |
Çok özür dilerim ama, |
| 01:28:14 |
...50,000 kere de |
| 01:28:16 |
- Evet, biliyorum... |
| 01:28:19 |
Hayatımda hiç böyle |
| 01:28:21 |
ve şey, arılara ve arılar |
| 01:28:26 |
...ve dünyalarına |
| 01:28:29 |
Sizin de çok iyi bildiğiniz |
| 01:28:32 |
eğer hayatınızda buna benzer tek bir |
| 01:28:37 |
Hop. İşte böyle. Oyunu onların |
| 01:28:41 |
Tam finale |
| 01:28:43 |
Ama başardık. |
| 01:28:48 |
Yihhu! |
| 01:28:53 |
Tadı iğrenç mi? |
| 01:29:02 |
Tamam, başardın! |
| 01:29:04 |
Kabul! |
| 01:29:05 |
Tamam, pes. |
| 01:29:07 |
Haklısın, başardım. |
| 01:29:08 |
Vay be! |
| 01:29:09 |
Bir kez daha yapalım. |
| 01:29:16 |
Evet! |
| 01:29:18 |
Çeviri: Smoyl |
| 00:00:04 |
Bizi korkuturlar. |
| 00:00:05 |
Bazıları bir tabak |
| 00:00:07 |
bazıları da veba |
| 00:00:09 |
Bayılıyorum |
| 00:00:11 |
İyi günler. Ben Ruud Kleinpaste, |
| 00:00:13 |
Bulunabilecek en iri... |
| 00:00:15 |
...ve en zararlı böceklerin |
| 00:00:18 |
...kaçırılamayacak |
| 00:00:21 |
Tanrım, ısırdı beni! |
| 00:00:23 |
Böceklerin seviyesine inmek için, |
| 00:00:26 |
böylelikle, "Dünyanın En İri |
| 00:00:29 |
bazı böceklerin |
| 00:00:31 |
bazılarının da neden böylesine |
| 00:00:35 |
DÜNYANIN EN İRİ VE EN ZARARLI BÖCEKLERİ |
| 00:00:42 |
Araştırmalarıma dünyanın |
| 00:00:45 |
Eğer gizli barınma yerlerini |
| 00:00:48 |
tehlikelerden sakınmaya... |
| 00:00:49 |
...ve bazı böceklerin neden |
| 00:00:52 |
...küçük bir kedi kadar iriliğe |
| 00:00:56 |
bir böcekbilimci olarak bütün |
| 00:01:00 |
İlk sırada, dünyanın |
| 00:01:16 |
(Ah!) |
| 00:01:17 |
(Oh!) |
| 00:01:18 |
Dev böcek dediğimiz |
| 00:01:21 |
(Iyğ!) |
| 00:01:22 |
Zemin döşemelerinin altında, |
| 00:01:24 |
...canavarların farkındasınızdır. |
| 00:01:26 |
(Iğh.) |
| 00:01:28 |
Bunlar 'dev' falan değiller. |
| 00:01:33 |
Asıl 'dev böcek'ler |
| 00:01:35 |
Ama korkmayın. |
| 00:01:36 |
Bu böcekleri... |
| 00:01:38 |
...mutfak dolaplarınızın |
| 00:01:41 |
Görüldükleri yer |
| 00:01:43 |
Dev böcek araştırmam beni |
| 00:01:47 |
Buralarda, hayatta kalmak |
| 00:01:49 |
Vay canına! |
| 00:01:51 |
Şimdi de... |
| 00:01:53 |
Baksanıza. |
| 00:01:55 |
Görüyor musunuz? |
| 00:01:57 |
Burada sanki |
| 00:01:59 |
...gibi görünen |
| 00:02:02 |
Benim aradığım ise, |
| 00:02:08 |
Çoğu hamamböceklerini |
| 00:02:11 |
Bu dev böcekleri değil. |
| 00:02:12 |
Sadece Queensland'de yaşarlar |
| 00:02:16 |
Gördünüz mü? |
| 00:02:19 |
Haydi ama. |
| 00:02:21 |
Sakın oyunbozanlık etme! |
| 00:02:23 |
Yakaladım. |
| 00:02:26 |
Tamamdır. |
| 00:02:29 |
(Ay!) |
| 00:02:31 |
İşte hamamböceği diye |
| 00:02:34 |
Baksanıza şuna. |
| 00:02:37 |
Ayrıca göründüğü kadarıyla, |
| 00:02:38 |
Genç bir erkek. |
| 00:02:40 |
(Ohh.) |
| 00:02:41 |
Ya boyu? |
| 00:02:44 |
Şu küçük keskin kenarı |
| 00:02:46 |
Bu da onun erkek olduğunu |
| 00:02:49 |
Böyle bir şapkanız |
| 00:02:51 |
...göğsünüzle- gerdanınızla |
| 00:02:54 |
Muhteşem değil mi? |
| 00:02:57 |
Bu hamamböcekleri çok şükür ki, |
| 00:03:00 |
Bunlar, şehirdekilerin |
| 00:03:02 |
...toprağı kazıyorlar. |
| 00:03:03 |
Mini kazıcı makineler gibi, |
| 00:03:06 |
...kazabiliyorlar. |
| 00:03:09 |
Kafaları alt tarafta. |
| 00:03:13 |
Ayrıca biliyor musunuz? |
| 00:03:15 |
Serincecik ve |
| 00:03:19 |
İşte bu bize, |
| 00:03:22 |
...neden böyle yeraltında |
| 00:03:25 |
Dışarıdaki 30 derece üzeri |
| 00:03:29 |
...kazdıkları tüneller |
| 00:03:32 |
Ayrıca, aynı güzel bir şarap gibi |
| 00:03:35 |
10 seneye kadar |
| 00:03:38 |
Mutfaklarınızdaki hamamböcekleri |
| 00:03:43 |
Daha da garibi... |
| 00:03:44 |
...anaç dev hamamböcekleri |
| 00:03:48 |
Hamamböcekleri için |
| 00:03:51 |
Diğer türler |
| 00:03:52 |
Anne hamamböceği, yavrusu |
| 00:03:57 |
Ancak, bu küçücük hamamböcekleri |
| 00:04:02 |
Bu bir gizem, ama |
| 00:04:05 |
...nemle bir alakası |
| 00:04:07 |
(Gök gürülder) |
| 00:04:13 |
En iri hamamböceklerine, daha çok |
| 00:04:17 |
Yağmur yağdığında, buluşup |
| 00:04:20 |
...yeni bir yuva kurmak için, |
| 00:04:25 |
Yakıcı Avustralya güneşinde, |
| 00:04:27 |
...yegâne zaman budur. |
| 00:04:31 |
Yağmur başlar başlamaz |
| 00:04:32 |
...etraftaki bütün bu yaprakları- |
| 00:04:34 |
...ve bulabildikleri |
| 00:04:37 |
...ve tünellerine götürürler. |
| 00:04:38 |
Ölü ve kuru |
| 00:04:42 |
(Hım. Hım.) |
| 00:04:44 |
Kuru mu? |
| 00:04:46 |
Tatları aynı, cansız ve |
| 00:04:51 |
Bunlar pek benim besleneceğim |
| 00:04:53 |
ama bu hamamböcekleri |
| 00:04:55 |
Bu böcek, bugün müthiş |
| 00:04:58 |
Heyecan verici, ama unutmayın ki; |
| 00:05:00 |
...bütün tünelini |
| 00:05:02 |
Neyse ki, şu an |
| 00:05:05 |
Terk edilmiş bir tüneli; girişi açık |
| 00:05:08 |
Girişi hiç kapalı olmaz. |
| 00:05:10 |
Buraya girmesine müsade edeceğim. |
| 00:05:13 |
İlaveten, yemesi için |
| 00:05:15 |
Haydi bakalım. |
| 00:05:16 |
Dev hamamböcekleri çok iridir, |
| 00:05:20 |
Sıradaki böcek, şu soruma |
| 00:05:23 |
"Böcekler neden otobüsler |
| 00:05:43 |
Yusufçuklar. |
| 00:05:44 |
Yusufçuklara bayılırım, zira bu |
| 00:05:48 |
300 milyon yıldır |
| 00:05:51 |
Yani, kömürün tortulaştığı |
| 00:05:53 |
Hayal edebiliyor musunuz? |
| 00:05:55 |
Yusufçuklarla ilgili |
| 00:05:57 |
...eskiden bu ebattan |
| 00:05:59 |
Aynen öyle, vaktiyle... |
| 00:06:01 |
...dünyanın en büyük |
| 00:06:03 |
Şimdi ise, tabii ki, |
| 00:06:07 |
Bu Avcı Yusufçuk. |
| 00:06:11 |
Ama ben sizlere, |
| 00:06:12 |
...ince uzun kuzenini, 'helikopter |
| 00:06:18 |
İlk uçan böcekler yaklaşık |
| 00:06:23 |
Bunlar, kartal boyutlarındaki |
| 00:06:27 |
...şahin ebatlarındaki |
| 00:06:29 |
Sonra ne oldu? |
| 00:06:32 |
Bunu öğrenmek için |
| 00:06:38 |
Dev helikopter böceklerini bulmak için |
| 00:06:48 |
Devrilmiş ağaç gövdelerinin |
| 00:06:50 |
...zira, ağaç gövdelerinde, içlerini |
| 00:06:54 |
dişiler bu ufak gölcüklere |
| 00:06:58 |
Dişilerin olduğu yerlerde, |
| 00:07:07 |
Erkekler |
| 00:07:10 |
Gölcüklerin üzerinde aynı mini |
| 00:07:15 |
İstenmeyen ziyaretçileri olursa, |
| 00:07:17 |
saldırı helikopteri |
| 00:07:28 |
Yakaladım! |
| 00:07:33 |
Neden bu kadar büyürler? |
| 00:07:35 |
Böyle alanlara ve bu ağaç |
| 00:07:38 |
...çok sık rastlanmaz, yani |
| 00:07:42 |
İri bir erkeğin, |
| 00:07:44 |
dişisini koruması için, |
| 00:07:48 |
İster inanın, |
| 00:07:49 |
bunlar dünyanın en büyük |
| 00:07:52 |
Beden uzunluğu |
| 00:07:54 |
Kanat açıklığı ise, |
| 00:07:56 |
Geçmişte - bunu fosil |
| 00:07:59 |
...helikopter böcekleri |
| 00:08:03 |
Yaklaşık bu ölçülerde. |
| 00:08:05 |
Neden böyleydiler? |
| 00:08:06 |
Basit bir nedenden ötürü: |
| 00:08:11 |
Biz insanlar, %20 Oksijen içeren |
| 00:08:15 |
Buna alışığız. |
| 00:08:17 |
Beş dakikalığına zorlu |
| 00:08:21 |
sorun olmuyor. |
| 00:08:24 |
Kendimi |
| 00:08:25 |
Buradaki oksijen |
| 00:08:28 |
(Derin derin nefes alıyor) |
| 00:08:29 |
Ancak, kızböcekleri - |
| 00:08:31 |
...ve yakın akrabaları, |
| 00:08:33 |
...uzun süre önce... |
| 00:08:34 |
...bugüne göre iki misli |
| 00:08:38 |
Daha fazla oksijenle de, |
| 00:08:42 |
70 santim kanat genişliğindeki |
| 00:08:49 |
Sonra da, dünyadaki oksijen seviyesinin |
| 00:08:52 |
Bilimadamları, bakteri ve |
| 00:08:56 |
...oksijen tüketimini |
| 00:09:00 |
Havadaki oksijen miktarının |
| 00:09:05 |
Eğer, oksijen seviyesindeki |
| 00:09:08 |
bana ne etkisi olacağını |
| 00:09:12 |
TV ekibimden bana basınç |
| 00:09:16 |
Basınç odaları; oksijen |
| 00:09:18 |
...balıkadamların vurgundan |
| 00:09:21 |
Şimdi de; benim için, oksijen |
| 00:09:26 |
Maskemi çıkardığımda, |
| 00:09:28 |
Everest tepesinin zirvesinde |
| 00:09:32 |
Haydi bakalım. |
| 00:09:36 |
(Ahh!) |
| 00:09:39 |
Çok zor. |
| 00:09:41 |
Pedal çevirmeye başlar başlamaz, |
| 00:09:44 |
Takatim kesiliyor. |
| 00:09:46 |
Bir dakika sonra, |
| 00:09:49 |
İki dakika içinde de, |
| 00:09:51 |
Kaslarım acı içinde |
| 00:09:56 |
2.5 dakika geçti. |
| 00:09:58 |
Kanımda oksijen oranı %57. |
| 00:10:03 |
Cidden gitgide zorlaşıyor. |
| 00:10:06 |
Nasılsın? |
| 00:10:08 |
Çok yoruldum. |
| 00:10:11 |
Oksijen azlığının beynimi nasıl |
| 00:10:16 |
Malum, beynimizin ağırlığı |
| 00:10:19 |
Ama teneffüs ettiğimiz bütün |
| 00:10:23 |
Yeterli oksijen |
| 00:10:24 |
hafıza kaybı, körlük |
| 00:10:34 |
Bırakabilir miyim? |
| 00:10:37 |
Bırakmak istiyorum. |
| 00:10:38 |
Bırakıyorum. |
| 00:10:41 |
(Derin derin nefes alıyor) |
| 00:10:45 |
Bak- bak ne diyeceğim-- |
| 00:10:47 |
İşte burada, kendimi sanki... |
| 00:10:50 |
...ya da azot kabarcığı |
| 00:10:53 |
...yeterli hava alamıyordum. |
| 00:10:56 |
Nefes - nefes almam lazım. |
| 00:11:00 |
Hareket etmek için |
| 00:11:03 |
Havaya - havaya |
| 00:11:06 |
Yeterli oksijen olmaksızın iş |
| 00:11:10 |
Ağlamak istiyorum. |
| 00:11:12 |
Kendimi berbat |
| 00:11:16 |
Ama sorunlarım, böceklerle mukayese |
| 00:11:20 |
Solunumları zaten yetersiz. |
| 00:11:23 |
Kanlarında cüzi miktarda |
| 00:11:25 |
bedenlerinin yanlarındaki, |
| 00:11:27 |
...hava deliklerinden gelecek |
| 00:11:33 |
Bu yüzden, böceklerin |
| 00:11:35 |
...alabilecekleri oksijen |
| 00:11:43 |
En iri böcek |
| 00:11:45 |
...beni yine Avustralya'daki |
| 00:11:48 |
Eğer size, 20 santime |
| 00:11:49 |
360 dereceyi mükemmel |
| 00:11:52 |
hem saldırıda hem savunmada |
| 00:11:56 |
...refleks gösterebilen bir |
| 00:12:01 |
sizce böyle bir böcek |
| 00:12:04 |
Tam üstüne bastınız. |
| 00:12:06 |
Ağaç yaprakları arasında |
| 00:12:09 |
heykel gibi kıpırdamadan |
| 00:12:11 |
sonra da, sinekleri ve eşek arılarını |
| 00:12:18 |
Peygamberdevesinin |
| 00:12:20 |
...sustalı çakı gibi açılan... |
| 00:12:23 |
...olağanüstü ön ayaklarıdır. |
| 00:12:25 |
Ön ayaklarını saldırmak ve |
| 00:12:29 |
Hayli şaşırtıcı. |
| 00:12:30 |
Bu peygamberdevesi, altı |
| 00:12:34 |
...bunları da, yegâne |
| 00:12:36 |
...uzantılar haline getirmiştir. |
| 00:12:39 |
Ama bu yırtıcılar, |
| 00:12:42 |
...ve ölümcül olsalar da, |
| 00:12:45 |
daha büyük katillerin |
| 00:12:47 |
...çok dikkatli olmak |
| 00:12:48 |
Peygamberdeveleri, |
| 00:12:51 |
...menüleri olmaktan nasıl |
| 00:12:54 |
Savunmalarının |
| 00:12:59 |
Bütün peygamberdeveleri |
| 00:13:01 |
ama çok azı Orkide peygamberdevesi |
| 00:13:06 |
Hatta, esintideki |
| 00:13:09 |
Papaya ve Alyasemin çiçekleri |
| 00:13:13 |
Hatta, bacakları |
| 00:13:17 |
Ne harika bir şey. |
| 00:13:23 |
Ancak, peygamberdevelerinin |
| 00:13:26 |
Yırtıcılarca kıstırıldıklarında |
| 00:13:30 |
...dimdik durup savaşırlar. |
| 00:13:41 |
Bu yüzden, peygamberdeveleri |
| 00:13:44 |
Sadece tavrını belirler. |
| 00:13:46 |
Peygamberdevesinin ne kadar büyük |
| 00:13:49 |
hepsi de içten içe |
| 00:13:52 |
Ufacık bir peygamberdevesi |
| 00:13:56 |
TV ekibim, onların bu |
| 00:13:59 |
...beni esrarengiz |
| 00:14:00 |
Talimatlarımı |
| 00:14:05 |
"Dövüşe hazır ol! |
| 00:14:07 |
"Davet eden: |
| 00:14:10 |
(Ha ha ha.) |
| 00:14:12 |
(Kıkırdar) |
| 00:14:15 |
Tiffany, Peygamberdevesi |
| 00:14:18 |
onunla dövüşmek |
| 00:14:24 |
Bütün bunların bana |
| 00:14:25 |
Evet. |
| 00:14:29 |
"Görevin, sadece |
| 00:14:31 |
"...Tiffany'nin |
| 00:14:36 |
Peygamberdevesi kungfusu |
| 00:14:38 |
...peygamber |
| 00:14:40 |
...yakından izleyen Çinli |
| 00:14:42 |
...yüzlerce yıl önce |
| 00:14:45 |
Peygamberdevesinden alınan |
| 00:14:50 |
Tekniği sağlam |
| 00:14:53 |
Ama benim kollarım |
| 00:15:28 |
(Ah. Ha ha.) |
| 00:15:31 |
Çın çın! |
| 00:15:46 |
(Ahh!) |
| 00:15:47 |
Pes ediyorum. |
| 00:15:51 |
Bu da gösteriyor ki, |
| 00:15:52 |
hem ufak tefekseniz, |
| 00:15:56 |
her şeye kafa |
| 00:15:58 |
Aslında, hantal |
| 00:16:01 |
Ama, çok hızlıydı. |
| 00:16:03 |
Ufak, hızlı ve |
| 00:16:09 |
Her peygamberdevesinin |
| 00:16:12 |
Şimdi ise sırada, |
| 00:16:14 |
...aynı zamanda işler sarpa |
| 00:16:23 |
'Savunma dişleri' olan bir |
| 00:16:26 |
Dişli Weta'nın yüzünde |
| 00:16:29 |
Wetalar; cırcırböceği |
| 00:16:31 |
dişli weta erkekleri dişlerini |
| 00:16:35 |
...morslar gibi |
| 00:16:41 |
Hem hükümranlık, |
| 00:16:45 |
Bu tür savaşlar, |
| 00:16:47 |
...300 milyon yıldır |
| 00:16:49 |
Hakikaten, |
| 00:16:53 |
Wetalar |
| 00:16:54 |
ama Yeni Zelandada |
| 00:16:57 |
...rastlanabiliyorlar. |
| 00:16:58 |
Dişli Weta, |
| 00:16:59 |
Daha bir kaç yıl önce |
| 00:17:02 |
Wetalar, çok nadirdirler. |
| 00:17:04 |
...öyle nadirdirler ki, |
| 00:17:06 |
...bu yüzden, |
| 00:17:07 |
...bir kaç yıl içinde, uğruna dövüşeceği |
| 00:17:11 |
Harika bir fikir olmaz mıydı, |
| 00:17:17 |
Dişli wetalar Yeni Zelanda'daki |
| 00:17:22 |
Böyle devasa |
| 00:17:27 |
Dev wetalar, böcek dünyasının |
| 00:17:30 |
85 gramdan ağır |
| 00:17:32 |
dünyanın en ağır böcekleri |
| 00:17:39 |
Ama bilinen |
| 00:17:41 |
...buranın güneyinde, |
| 00:17:44 |
'Soğukkanlı' derken, |
| 00:17:49 |
Dağ Wetası; hayatını bütün kış |
| 00:17:53 |
Bahar gelip de, |
| 00:17:56 |
aynı bir sihir gibi, |
| 00:18:00 |
Ama, sihir falan değil bu. |
| 00:18:01 |
Wetaların hücrelerinde |
| 00:18:03 |
...oluşumunu engelleyecek |
| 00:18:08 |
Çok akıllıca bir numaraydı. |
| 00:18:13 |
Wetaların başetmek zorunda kaldığı |
| 00:18:17 |
bu yüzden, |
| 00:18:18 |
kışın ta ortasında |
| 00:18:20 |
...nasıl bir şey olduğunu |
| 00:18:22 |
...bir uygulama |
| 00:18:24 |
Aynı wetalar gibi, utandığımdan |
| 00:18:27 |
...üzerimde |
| 00:18:30 |
Dondurucu, |
| 00:18:33 |
...yani '-8' santigrat |
| 00:18:35 |
Soğuk, duvar gibi |
| 00:18:38 |
İnsanoğlu soğuğa |
| 00:18:41 |
Eğer ısımız |
| 00:18:42 |
...bir kaç dereceden |
| 00:18:45 |
...ölümümüzle neticelenecek |
| 00:18:47 |
Ama bunun dağ |
| 00:18:50 |
...onu biraz yavaşlatmaktan |
| 00:18:53 |
Sevgili dağ wetamıza göre, |
| 00:18:54 |
bu ortam, kışın ilk |
| 00:18:56 |
Bu şartlarda ufak ufak |
| 00:18:59 |
(Kıkırdar) |
| 00:19:02 |
Bu sıcaklıklarda, |
| 00:19:04 |
İnanılmaz bir şey. |
| 00:19:05 |
Ama ısı kaybetmemem lazım, |
| 00:19:07 |
bunu ancak koşarak, |
| 00:19:10 |
...zira, kaslarım çalışırken, |
| 00:19:18 |
15 dakika itibarıyla, |
| 00:19:21 |
İşte, weta ile |
| 00:19:23 |
Weta, buz gibi |
| 00:19:26 |
...soğumaya devam eder... |
| 00:19:28 |
...kıpırdamaz, beslenmez, |
| 00:19:33 |
Ben, o kadarını |
| 00:19:34 |
Hayatta kalmam gerekiyorsa, |
| 00:19:37 |
Kelimesi kelimesine |
| 00:19:40 |
Bünyem ısı kaybettikçe, |
| 00:19:43 |
...ve beynimi olmak üzere |
| 00:19:46 |
dış katmanları feda eder. |
| 00:19:50 |
Ancak, beynim |
| 00:19:52 |
John'ın matematik soruları |
| 00:19:55 |
"20. dakika" |
| 00:19:57 |
(Usulca) 44 artı 18. |
| 00:20:04 |
60 - küsür - 2. |
| 00:20:08 |
59 artı 21. |
| 00:20:10 |
(İç çeker) |
| 00:20:12 |
Ah, 59... |
| 00:20:14 |
80-80. |
| 00:20:17 |
Pekâlâ, bunları çözmek |
| 00:20:20 |
yani, neredeyse |
| 00:20:22 |
Sıcaklık daha da düşerse, |
| 00:20:24 |
seni oradan çıkartırız. |
| 00:20:26 |
Tamam. |
| 00:20:29 |
"26. Dakika" |
| 00:20:30 |
...bize anlatmak |
| 00:20:33 |
Bu kadar üşüyeceğimi |
| 00:20:35 |
Kulaklarım, ellerim ve |
| 00:20:41 |
Gerçekten hayli |
| 00:20:44 |
Galiba, seni çıkarmanın |
| 00:20:46 |
Tamam. |
| 00:20:49 |
İç sıcaklığım düşüyor, |
| 00:20:53 |
Biraz daha düşmesinin |
| 00:20:56 |
...olabileceği |
| 00:20:57 |
(Ahh. İç çeker.) |
| 00:21:01 |
Güneş. |
| 00:21:03 |
Sıcak. |
| 00:21:05 |
Oradan çıkmam |
| 00:21:08 |
Çıkmam gerekiyordu. |
| 00:21:09 |
O dağ wetasının, benim ayak |
| 00:21:12 |
Sanırım, böcekler içinde onu |
| 00:21:18 |
Dünyanın en iri böceğini |
| 00:21:21 |
...beni şimdi de, yağmur altındaki |
| 00:21:28 |
Yağmur ormanı |
| 00:21:30 |
...sıradaki böcek de |
| 00:21:35 |
Şuna bir bakın hele. |
| 00:21:37 |
Gitgide irileşiyoruz. |
| 00:21:39 |
17-18 santim civarında |
| 00:21:43 |
Güzel yaratık. |
| 00:21:46 |
İşte bu yüzden, fazla nem |
| 00:21:49 |
Bu yüzden, |
| 00:21:50 |
...yağmur yağdığında, |
| 00:21:52 |
Şu hareketlerine bakar mısınız? |
| 00:21:56 |
Bütün o bacaklarının |
| 00:22:11 |
Dediğim gibi, insanoğluna |
| 00:22:14 |
Ama türün |
| 00:22:16 |
...onunla karşılaştığınızda... |
| 00:22:19 |
...biraz dikkatli |
| 00:22:24 |
(Belli belirsiz bağırışlar) |
| 00:22:26 |
Yolun aşağısında bir şey var. |
| 00:22:30 |
Vay be. |
| 00:22:33 |
(İspanyolca konuşurlar) |
| 00:22:34 |
Nedir bu? |
| 00:22:36 |
"Dikkatli olun." |
| 00:22:37 |
Bir göz atalım. |
| 00:22:39 |
Dikkatli olun, |
| 00:22:42 |
Olamaz. |
| 00:22:45 |
Durun, durun. |
| 00:22:46 |
Sakın - Durun. |
| 00:22:50 |
Kaçmasını istemezsiniz. |
| 00:22:53 |
İşte bu, ellerinizi... |
| 00:22:55 |
...süremeyeceğiniz |
| 00:22:56 |
Ona saygı gösterirsiniz. |
| 00:22:58 |
Eğer rahatsız edilirse, |
| 00:23:02 |
...zira, savunma |
| 00:23:03 |
Tanrım, |
| 00:23:06 |
İşte böyle. |
| 00:23:07 |
Karşısına çıkmak |
| 00:23:16 |
Ne yapamayacağınızı size göstereyim. |
| 00:23:19 |
Ama dokunabilirsiniz de, |
| 00:23:21 |
Hoppa. |
| 00:23:23 |
Sinirli şey. |
| 00:23:25 |
Hoop. (Kıkırdar) |
| 00:23:28 |
Bakın, görüyor musunuz? |
| 00:23:30 |
Eğer bunu arka ayaklarına |
| 00:23:33 |
...geri dönüp, sekiz şeklini |
| 00:23:36 |
Buna hiç şüphe yok. |
| 00:23:38 |
İlk ön ayaklarının hemen |
| 00:23:41 |
evrimle içi boşalmış ve... |
| 00:23:45 |
...kafasındaki |
| 00:23:47 |
zehirli dişlere |
| 00:23:49 |
Ama aslında bunlar, değişime |
| 00:23:52 |
Tanrım, |
| 00:23:54 |
Sıkıldı benden. |
| 00:23:58 |
Dikkat et, dikkat. |
| 00:24:09 |
Eğer dev bir çıyan sizi |
| 00:24:14 |
Avlanmaya çıktığında da, |
| 00:24:16 |
böcekten kuşa, kuştan kertenkeleye |
| 00:24:22 |
Harika tırmanır. |
| 00:24:24 |
Delikleri aramaya |
| 00:24:26 |
Hiç bir yer |
| 00:24:29 |
Boyutlarına göre, |
| 00:24:32 |
Şekli ve sürati |
| 00:24:36 |
Uzun, ince |
| 00:24:39 |
Böylesine bir böcek |
| 00:24:43 |
Bu küçük gösteri |
| 00:24:46 |
Bu böceklerin ırkı, kınkanatlılar |
| 00:24:50 |
Şimdi ben; iri, toparlak ve |
| 00:24:53 |
Şu arkadaş da, |
| 00:24:57 |
Böcekler, |
| 00:25:08 |
İleri! |
| 00:25:15 |
(Ha ha!) |
| 00:25:31 |
Hey sen! |
| 00:25:34 |
(Güler) |
| 00:25:44 |
Çok ufak bir alandan |
| 00:25:47 |
...iri bir bedeni |
| 00:25:50 |
uzun, yassı ve ince |
| 00:25:53 |
...aynı bir çıyan gibi. |
| 00:25:55 |
Kazandın dostum. |
| 00:25:58 |
Bunu bulduğumuz için |
| 00:26:00 |
Korunaklı ve gizli |
| 00:26:02 |
Ben, yine de |
| 00:26:04 |
...zira, sıkıntı çekmeye |
| 00:26:06 |
Haydi dostum. |
| 00:26:08 |
Orman yırtıcılarının kralı. |
| 00:26:10 |
Gözalıcı, değil mi? |
| 00:26:13 |
Çok şanslıyız, |
| 00:26:14 |
Haydi dostum. |
| 00:26:16 |
Haydi bakalım. |
| 00:26:18 |
Hoşçakal. |
| 00:26:20 |
İyi eğlenceler. |
| 00:26:22 |
Ben yolundan çekiliyorum. |
| 00:26:24 |
Tam buraya. |
| 00:26:27 |
(Tüh!) |
| 00:26:28 |
İşte böyle. |
| 00:26:30 |
Bedeninizi uzatıp |
| 00:26:32 |
...dünyanın en iri böcekleri |
| 00:26:34 |
ama sıradaki böcek |
| 00:26:42 |
Yarım saattir burada |
| 00:26:44 |
ağaçtan mesafem |
| 00:26:47 |
dünyanın en iri böceklerinden |
| 00:26:50 |
...ve göremiyorum. |
| 00:26:52 |
Biraz daha |
| 00:27:02 |
Bu yaratık uzun süredir |
| 00:27:05 |
Oraya gidip, |
| 00:27:12 |
(Ayy.) |
| 00:27:13 |
Burası onları |
| 00:27:15 |
Yaprakların üzeri. |
| 00:27:16 |
Ağacın dışında durup, |
| 00:27:18 |
yaprakları yiyip |
| 00:27:19 |
Ama, ebatlarına rağmen, |
| 00:27:21 |
bulunmaları şaşırtıcı |
| 00:27:24 |
İşte burada. |
| 00:27:26 |
Adı da, |
| 00:27:29 |
Bazıları ona |
| 00:27:32 |
ikisi de aynı gruba aittir. |
| 00:27:33 |
Aşağı gelip, |
| 00:27:35 |
Evet! |
| 00:27:37 |
İşte yaprak zararlısı |
| 00:27:39 |
Yaprak zararlısı ve sopa |
| 00:27:42 |
müşterek tek bir |
| 00:27:44 |
Devasa boyutlara |
| 00:27:47 |
Neden bu kadar büyüdüklerini |
| 00:27:49 |
Galiba, olay şöyle: |
| 00:27:51 |
Küçük çalıbülbüllerini ve böcek yiyen |
| 00:27:55 |
Böyle bir şeyle |
| 00:27:56 |
...şöyle derler: |
| 00:28:00 |
"Bu ağzıma sığmaz. |
| 00:28:03 |
Yani, boyutlar yenilmeye karşı |
| 00:28:06 |
Ama başka bir şey |
| 00:28:08 |
Bu harika kamuflajı da |
| 00:28:09 |
Zira, ellerinden gelse, |
| 00:28:11 |
farkedilmek bile |
| 00:28:13 |
Aynı çevreleri gibi |
| 00:28:15 |
Ama bu kamuflaj |
| 00:28:18 |
Sopa çekirgesi, gerçekten |
| 00:28:21 |
TV ekibime, |
| 00:28:23 |
...aldatıp, aldatamayacaklarına |
| 00:28:25 |
İşte meydan okuyorum. |
| 00:28:26 |
Bana, yukarıda yiyecek |
| 00:28:28 |
olabildiğince yemem için |
| 00:28:30 |
(Zil çalar) |
| 00:28:31 |
Hey, işte en hoşlandığım şey. |
| 00:28:41 |
(Hım.) |
| 00:28:57 |
(Zil çalar) |
| 00:28:58 |
Kebap bir işti. |
| 00:29:00 |
Hım, harika. |
| 00:29:01 |
Şimdi, her şeyi baştan |
| 00:29:04 |
Ama bu kez, |
| 00:29:07 |
Bu kez, hala sürüyle |
| 00:29:09 |
ama hepsi gizli - |
| 00:29:11 |
Hiç yemek gibi |
| 00:29:13 |
aynı yiyecek gibi görünmeyen |
| 00:29:17 |
(Zil çalar) |
| 00:29:20 |
(Kıkırdar) |
| 00:29:25 |
(Hım.) |
| 00:29:27 |
Burada hiç bir şey yok. |
| 00:29:31 |
Bomboş. |
| 00:29:32 |
Çok saçma. |
| 00:29:38 |
(Zil çalar) |
| 00:29:40 |
Zaman doldu. |
| 00:29:42 |
Aç kaldım. Hiç bir şey |
| 00:29:44 |
İşte odada göremediğim... |
| 00:29:46 |
...şeylerin tam bir listesi. |
| 00:29:48 |
Anlayamadım. |
| 00:29:54 |
Merhabalar. |
| 00:29:56 |
Vay be. |
| 00:30:01 |
Bunu yiyebilirsiniz. |
| 00:30:03 |
Hadi be. |
| 00:30:08 |
Yenilebiliyor. |
| 00:30:11 |
Baksanıza şuna. |
| 00:30:13 |
Şunu gördünüz mü? |
| 00:30:15 |
Bilmenin imkânı yok. |
| 00:30:16 |
(Güler) |
| 00:30:18 |
Bakın! (Güler) |
| 00:30:20 |
Bu kablo falan değil. |
| 00:30:23 |
(Güler) |
| 00:30:25 |
Meyan kökü. |
| 00:30:30 |
Başka bir şey |
| 00:30:32 |
Liste. |
| 00:30:35 |
Harika kamufle edilmiş. |
| 00:30:37 |
Siz kaç tanesini bulabilirdiniz? |
| 00:30:40 |
Tabak badem ezmesiydi. |
| 00:30:43 |
TV kablosu ise, |
| 00:30:45 |
Liste, pirinç kâğıdına |
| 00:30:49 |
İşte bütün mesele bu. |
| 00:30:51 |
Sopa çekirgeleri, bu konuda |
| 00:30:54 |
Aynı bir dal gibi görünüp, |
| 00:30:56 |
"Bakalım, beni bulabilecek misin. |
| 00:31:02 |
Sopa çekirgeleri ile yaprak |
| 00:31:05 |
Bu yüzden, kamuflaj konusunda |
| 00:31:08 |
Kendilerini korumanın |
| 00:31:11 |
Bu böcek, tıpkı ağaç gövdesinde |
| 00:31:16 |
Peki ya bu yaprak |
| 00:31:18 |
Öyle mükemmel ki, |
| 00:31:20 |
üzerinde böcek |
| 00:31:22 |
Yaprak-yiyen bir yaprak. |
| 00:31:24 |
(Güler) |
| 00:31:28 |
Yumurtaları bile |
| 00:31:30 |
Orman zeminindeki |
| 00:31:36 |
Yavrular yumurtadan |
| 00:31:39 |
karıncaya benzeyecek |
| 00:31:42 |
...ve içgüdüsel olarak, |
| 00:31:44 |
hemen en yakın ağacın |
| 00:31:51 |
Birçok sopa çekirgesinin |
| 00:31:54 |
Bazı dişiler, yavrulamak için |
| 00:31:57 |
Her şeyi tek başlarına |
| 00:31:59 |
Döllenmemiş yumurtalar... |
| 00:32:02 |
...başka dişiler yavrulayacak |
| 00:32:04 |
Anında aile! |
| 00:32:09 |
Şaşırtıcı yaprak böceği |
| 00:32:12 |
ama gezegenin en hızlı |
| 00:32:15 |
Hayır, olamaz. Ama nereye |
| 00:32:17 |
Yaprakların arasına karışıp, |
| 00:32:20 |
...biraz daha büyümek |
| 00:32:22 |
Şimdi de, o hızla |
| 00:32:25 |
biraz uzaklaşıp, acaba |
| 00:32:28 |
...bulabilir miyim |
| 00:32:33 |
Sola doğru! Azıcık sola! |
| 00:32:35 |
Ağacın yukarısında, |
| 00:32:38 |
Tamam. Sorun değil, |
| 00:32:40 |
Ben aşağıya gelirim. |
| 00:32:42 |
(Aah!) |
| 00:32:44 |
(Off.) |
| 00:32:45 |
Aman Tanrım. |
| 00:32:47 |
İyi misin? İyi misin, |
| 00:32:50 |
Sanırım, benden |
| 00:32:54 |
Muhteşem, |
| 00:32:56 |
Bu, Malezya dev |
| 00:33:00 |
bu böcek, yukarıda ağacın kubbesinde |
| 00:33:03 |
nitekim, kocaman bir ağaç gövdesi |
| 00:33:08 |
Malezya dev sopa çekirgesi... |
| 00:33:10 |
...dünyanın |
| 00:33:12 |
Bu elimdeki değil, |
| 00:33:13 |
Ama orada bir yerlerde - |
| 00:33:20 |
Dünyanın en uzun |
| 00:33:22 |
...Malezya orman |
| 00:33:25 |
Yaklaşık 2 yıl önce bulundu ve |
| 00:33:43 |
Ben, Ruud Kleinpaste, |
| 00:33:47 |
...beni tekrar Latin Amerika |
| 00:33:57 |
(Ah.) |
| 00:34:01 |
Baksanıza şuna. |
| 00:34:03 |
Bu, dünyadaki en iri |
| 00:34:06 |
...en iri böcek. |
| 00:34:08 |
Bu böcek birinci gelir. |
| 00:34:11 |
(Vay.) |
| 00:34:12 |
Bu örümcekler nereden bakarsanız bakın, |
| 00:34:18 |
Ağırlıkları 115 grama |
| 00:34:21 |
Hayal edebiliyor musunuz? |
| 00:34:22 |
İşte bunlar, Hollywood filmlerine |
| 00:34:37 |
(İnsanlar çığlık atarlar) |
| 00:34:48 |
Harikulade. |
| 00:34:49 |
Ne canavar ama. |
| 00:34:51 |
Bu örümcekler hakkında |
| 00:34:54 |
Dostum, bir insanı 12 adım |
| 00:34:56 |
Bunların hepsi de, |
| 00:34:59 |
Şu uysal yaratığa |
| 00:35:01 |
Tabii ki, bir avcı o. |
| 00:35:05 |
Ama, aynı zamanda |
| 00:35:07 |
Bu yaratıkların |
| 00:35:09 |
Sekiz gözleri vardır. |
| 00:35:11 |
Ama bacaklarında, bedenlerinde |
| 00:35:15 |
Ve bu kıllar, hava akımını |
| 00:35:19 |
Bu da, insanların yaklaştığını |
| 00:35:23 |
Yırtıcıların yaklaştıklarını |
| 00:35:24 |
Avın yaklaştığını da |
| 00:35:26 |
Şöyle hızlı bir hareket |
| 00:35:28 |
...nasıl reaksiyon gösterdiğini |
| 00:35:30 |
Sadece bu güzel |
| 00:35:33 |
...şu kıllar sayesinde, |
| 00:35:36 |
Haydi ama. |
| 00:35:37 |
Her şey yolunda kızım. |
| 00:35:39 |
Şayet yırtıcı olsaydım, |
| 00:35:43 |
...daima arkasından |
| 00:35:45 |
Arkasından yaklaştığımda da... |
| 00:35:47 |
(Hop! Püf!) |
| 00:35:48 |
O zaman da, |
| 00:35:52 |
...suratıma fırlatırdı. |
| 00:35:55 |
Kıllar zehirlidir... |
| 00:35:56 |
...kolaylıkla da deride, gözde |
| 00:36:00 |
Ama bu kıllar bize, |
| 00:36:02 |
... aslında, aynı zamanda |
| 00:36:04 |
Ve, bütün tarantulalar gibi, |
| 00:36:09 |
Avlarına pusu kurarlar ve |
| 00:36:14 |
Ancak, başka dev tarantulalarla |
| 00:36:22 |
Dişi ile erkek çiftleşmek için |
| 00:36:25 |
erkek örümcek, |
| 00:36:27 |
...dişi örümceğin dişlerini kendi |
| 00:36:31 |
ısırılmaktan korunur. |
| 00:36:39 |
Aslında, dev örümceklerin insan |
| 00:36:43 |
...ama ısırıkları çok ama çok |
| 00:36:48 |
Çoğu örümcek gibi, tehdit |
| 00:36:54 |
Örümcekler, |
| 00:36:57 |
...en fazla bu kadar |
| 00:37:00 |
Biraz daha büyürlerse, |
| 00:37:03 |
...yeterli oksijen alamazlar. |
| 00:37:06 |
Nereye gidiyorsun? |
| 00:37:08 |
Oraya gitmemelisin. |
| 00:37:10 |
(Hey. Oh, oh, oh.) |
| 00:37:12 |
(Kıkırdar) |
| 00:37:14 |
Harikulade, değil mi? |
| 00:37:19 |
Haydi. |
| 00:37:27 |
Nereye gitti? |
| 00:37:29 |
Uslu örümcek diye |
| 00:37:31 |
Hemen kaçıyor. |
| 00:37:32 |
Bu öfkeli yırtıcıların, gerçekten |
| 00:37:37 |
...deri değiştirdikleri zamandır. |
| 00:37:40 |
Bir örümcek deri değiştirecekken |
| 00:37:46 |
Karnındaki kıllar da |
| 00:37:48 |
derisi hafif mavimsi |
| 00:37:52 |
Eski derisinin altında, |
| 00:37:54 |
yeni, yumuşak deri |
| 00:37:56 |
Örümcek, iki derinin |
| 00:38:00 |
Sıvının yaptığı |
| 00:38:03 |
eski deri |
| 00:38:05 |
örümcek eski |
| 00:38:11 |
Dev örümcekler bütün ömürleri boyunca |
| 00:38:15 |
Yavruyken, ayda bir |
| 00:38:17 |
Yetişkinliklerinde ise, |
| 00:38:20 |
Döktükleri her deri, onları |
| 00:38:25 |
...böceği olmaya |
| 00:38:29 |
Sıradaki böcek, dev örümceği |
| 00:38:34 |
ama ağırlık ve güçte |
| 00:39:05 |
Burada çok tuhaf ve |
| 00:39:09 |
Ve bu gelişimle |
| 00:39:12 |
Böcekler dünyasında gerçek |
| 00:39:15 |
...bol bol çürümüş ağaç |
| 00:39:19 |
Çürümüş ağaçlar sayesinde |
| 00:39:22 |
Baksanıza şuna. |
| 00:39:25 |
(Gevrek gevrek gülüyor) |
| 00:39:26 |
Bu daha bir yavru. |
| 00:39:29 |
Herkül böceğinin olgunlaşmamış |
| 00:39:34 |
Gerçekten güzel bir şey |
| 00:39:36 |
bu yaratığın babasını |
| 00:39:40 |
Çok iyi beslenmiş larva, en iri |
| 00:39:45 |
Bir yılı aşkın, toprakta |
| 00:39:48 |
tırtıl olarak kıtır kıtır |
| 00:39:50 |
...erişkin Herkül böceği |
| 00:39:54 |
...ortaya çıkar. |
| 00:40:00 |
Baba Herkül. |
| 00:40:02 |
Muhteşem bir örnek değil mi? |
| 00:40:05 |
Bu böcek gelebileceği |
| 00:40:08 |
Dünyanın en ağır böceği |
| 00:40:11 |
Aynı bir ceviz gibi |
| 00:40:15 |
Sağlam ve serttirler. |
| 00:40:17 |
Kendi ağırlıklarının |
| 00:40:21 |
Bakın, çok, çok ama |
| 00:40:25 |
Boynuzu ise... |
| 00:40:27 |
Boynuzu ise, |
| 00:40:29 |
Kesinlikle değil. |
| 00:40:30 |
Yırtıcılara karşı savunma |
| 00:40:33 |
Bu güzel boynuz sadece |
| 00:40:40 |
Bunlar, iriliğin ve boynuzların gerçekten |
| 00:40:45 |
Bir yabancı yaklaştığında, |
| 00:40:47 |
arazisini ve yiyeceğini |
| 00:40:49 |
...bir savaş patlak verir. |
| 00:41:03 |
Üst ve alt boynuz, |
| 00:41:06 |
...ringden fırlatmak üzere, |
| 00:41:13 |
Herkül böcekleri arasında |
| 00:41:17 |
Eğer bir erkek muteber |
| 00:41:20 |
o ortam çiftleşme yeri |
| 00:41:23 |
Dövüşü kazanırsa, |
| 00:41:25 |
dişiyi kazanma |
| 00:41:29 |
Boyutların, iri bir böceği yenilmez |
| 00:41:32 |
TV ekibim bir düello |
| 00:41:38 |
Olamaz! |
| 00:41:41 |
Bir Sumo güreşçisi! |
| 00:41:43 |
(Off.) |
| 00:41:45 |
Büyük böceği |
| 00:41:48 |
İşte, dişi de burada. |
| 00:41:51 |
Sanırım, onu ringden |
| 00:41:55 |
Tamam, pekâlâ. |
| 00:42:19 |
Bir kez daha. |
| 00:42:31 |
(Hee hee hee!) |
| 00:42:33 |
Olamaz! |
| 00:42:35 |
Hey! |
| 00:42:42 |
(İnler) |
| 00:42:49 |
İki böcek dövüşürken, |
| 00:42:52 |
kazanan bölgeyi |
| 00:42:56 |
İkramiye olarak da, |
| 00:42:59 |
Çok süper değil mi? |
| 00:43:00 |
Haydi sen git |
| 00:43:04 |
(Tezahürat yapıp alkışlarlar) |
| 00:43:17 |
Erkek Herkül böceklerine |
| 00:43:19 |
bilhassa kaybedenlerine. |
| 00:43:21 |
Nasıl derler; hiç kolay, |
| 00:43:24 |
Hayır! Olamaz! |
| 00:43:28 |
Dünyanın en zararlı... |
| 00:43:29 |
...böceklerini arayış |
| 00:43:32 |
Ben, Ruud Kleinpaste, |
| 00:43:33 |
eğer tehlikeden sakınmak |
| 00:43:36 |
...neden insanlara ciddi |
| 00:43:38 |
...ve diğerlerinin de neden milyonlarca |
| 00:43:42 |
...keşfetmek istiyorsam, |
| 00:43:43 |
bir böcekbilimci olarak bütün |
| 00:43:45 |
Ama önce, dünyanın |
| 00:43:49 |
(Öğürür, güler) |
| 00:43:51 |
Hiç de iyi bir |
| 00:43:54 |
Bu sevimli böceğe |
| 00:43:57 |
bunun nedenini |
| 00:43:59 |
Yani, çevirseydim, |
| 00:44:02 |
Şimdi daha iyi. |
| 00:44:05 |
Dur bakayım. |
| 00:44:08 |
Ama, insan suratlı böceğin... |
| 00:44:10 |
...dünyanın en zararlı |
| 00:44:13 |
Bu böcek, |
| 00:44:16 |
Peki, nerede takılırlar? |
| 00:44:18 |
Dünyanın en berbat kokulu |
| 00:44:21 |
bütün yapmanız gereken, |
| 00:44:25 |
...bir sebze bahçesine girmek. |
| 00:44:26 |
Tam burada, |
| 00:44:29 |
...bir kaç böcek |
| 00:44:31 |
Ne olduğunu size göstermek |
| 00:44:34 |
(Hoop.) |
| 00:44:36 |
Güzel, çok güzel |
| 00:44:38 |
zira, yanlarında yaprağımsı |
| 00:44:40 |
...böylesine güzel |
| 00:44:44 |
Bazen, 'yaprak bacaklı böcek' de |
| 00:44:46 |
Asıl meseleye gelelim. |
| 00:44:48 |
Eğer bir kuş - hatta toy, |
| 00:44:52 |
ve şöyle düşünseydim: |
| 00:44:54 |
"Bir deneyelim bakalım." |
| 00:44:56 |
Böyle ağzıma atardım. |
| 00:44:58 |
İğrenç bir tadı var! |
| 00:45:01 |
Bir kuş olarak, ben-- Ah! |
| 00:45:03 |
Ah, bu çok-- Ah. |
| 00:45:05 |
Bir kuş olarak, |
| 00:45:08 |
Bunu bir daha asla |
| 00:45:10 |
Osuruk böcekleri, bitki özleriyle |
| 00:45:14 |
...toksinleri kötü koku ve tat |
| 00:45:17 |
...kötü kokarlar ve |
| 00:45:20 |
Yırtıcıları bu şekilde |
| 00:45:24 |
İşte kocaman bir böcek! |
| 00:45:26 |
Bunu da deneyeceğim. |
| 00:45:28 |
Ne hoş(!) |
| 00:45:30 |
Tadını da çok |
| 00:45:31 |
Baksanıza şuna. |
| 00:45:33 |
(Ah!) |
| 00:45:36 |
Hiç iyi bir fikir değil. |
| 00:45:38 |
Seni geri zekâlı. |
| 00:45:43 |
Git başımdan. |
| 00:45:46 |
Ben, osuruk böcekleri |
| 00:45:48 |
...çok kötü kokuyor derken, |
| 00:45:51 |
bu sevimli küçük böcekler |
| 00:45:54 |
İşte, sizin de |
| 00:45:56 |
koklayıcılardan oluşan |
| 00:46:05 |
Aman Tanrım! |
| 00:46:06 |
(Güler) |
| 00:46:09 |
Koklasana şunu. |
| 00:46:12 |
(Iyğ.) |
| 00:46:13 |
Hayır, hayır. |
| 00:46:16 |
(Iyğ!) |
| 00:46:18 |
(Öff!) |
| 00:46:21 |
Alt tarafı |
| 00:46:22 |
Vay canına! Hakikaten, |
| 00:46:27 |
(Aah! Ah!) |
| 00:46:28 |
(Ayyk!) |
| 00:46:30 |
(Aah!) |
| 00:46:32 |
(Kahkaha atar) |
| 00:46:34 |
Evet! |
| 00:46:35 |
(Kızlar çığlık atar) |
| 00:46:38 |
(Iyğ!) |
| 00:46:39 |
(Ihh!) |
| 00:46:41 |
(İyğ!) |
| 00:46:45 |
Böceğe bak. |
| 00:46:48 |
(Aah!) |
| 00:46:52 |
Kokuları berbattır, |
| 00:46:55 |
Sıradaki böceğin, |
| 00:46:57 |
...kaçırmak için |
| 00:47:09 |
Doğada, genelde |
| 00:47:11 |
Savunmasız bir yaratık, |
| 00:47:16 |
El-cevap: |
| 00:47:19 |
(Aaaah!) |
| 00:47:25 |
Bazen, en iyi savunma |
| 00:47:29 |
...veya, tercihan |
| 00:47:30 |
Büyük bir ormanda |
| 00:47:34 |
düşmanlarınızı korkutarak |
| 00:47:38 |
...kaçmak için o kadar çok |
| 00:47:40 |
İşte bombardıman böceği. |
| 00:47:42 |
Bombardıman böcekleri, böcek |
| 00:47:46 |
Bedenlerinin içerisinde... |
| 00:47:48 |
...kimyasalları karıştırarak |
| 00:47:50 |
Eğer, kimyasal reaksiyonun |
| 00:47:53 |
bu böcekler çok |
| 00:47:55 |
Ama ne kadar? |
| 00:47:56 |
Dünya bombardıman uzmanı |
| 00:47:59 |
Hayır, |
| 00:48:00 |
- Tek bir patlama bile |
| 00:48:03 |
Deneyelim öyleyse. |
| 00:48:04 |
Şimdi karınca olduğuma |
| 00:48:06 |
Öyle mi? |
| 00:48:07 |
Hafifçe bacağından |
| 00:48:11 |
Nereden? |
| 00:48:12 |
Sol ön ayağından. |
| 00:48:14 |
Tamam. Başlayalım. |
| 00:48:15 |
(Ah!) |
| 00:48:17 |
Baksana şuna. |
| 00:48:18 |
Sana doğru fışkırttı. |
| 00:48:20 |
Dünyanın |
| 00:48:23 |
Vay be. |
| 00:48:25 |
Bir derece bile |
| 00:48:27 |
- Tamam. Diğer bacağa bak. |
| 00:48:30 |
Diğer taraftaki |
| 00:48:33 |
İşte başlıyoruz. |
| 00:48:34 |
Evet! |
| 00:48:36 |
Koruyucu gözlüğünü takıver. |
| 00:48:38 |
Hafifçe sıkıştır. |
| 00:48:41 |
Sol arka ayağını dene. |
| 00:48:43 |
Tamam, sol arka ayağını |
| 00:48:46 |
Tamam. |
| 00:48:48 |
Aman dikkat! |
| 00:48:49 |
(Güler) |
| 00:48:51 |
- İşe yarıyor. |
| 00:48:54 |
Düşünsene, bunu yaklaşık |
| 00:48:57 |
Muhteşem bir ortalama. |
| 00:48:59 |
Harika bir yerel ortalama, |
| 00:49:01 |
stoklarını tüketmesi de |
| 00:49:03 |
zira, ateş ettikten sonra, |
| 00:49:06 |
Bombardıman böceği, |
| 00:49:09 |
Silahını tez kullanır, |
| 00:49:12 |
en iri yırtıcılardan |
| 00:49:15 |
(Güler) |
| 00:49:18 |
Sağol Tom. |
| 00:49:20 |
Rastgele seçmiştim. |
| 00:49:22 |
Tam burun deliklerinden |
| 00:49:24 |
Özür dilerim. |
| 00:49:25 |
Yok, aslında... |
| 00:49:27 |
İşte asıl mesele bu. |
| 00:49:29 |
Örnek nişancı çıktı. |
| 00:49:31 |
Bak, böcek. |
| 00:49:33 |
Terbiyeni takın, |
| 00:49:34 |
Hayli dikkate şayan. |
| 00:49:37 |
Mekanizmanın, Almanların |
| 00:49:39 |
...V-1 füzesinde kullandıklarından |
| 00:49:43 |
Kimyasalların iki odacıktan |
| 00:49:47 |
Bu yüzden, kendi kendilerine |
| 00:49:50 |
bombardıman böcekleri |
| 00:49:53 |
...ve onları sadece, |
| 00:49:55 |
...ateş gibi sıcak ve pis kokulu |
| 00:49:58 |
Elimdeki, |
| 00:50:01 |
Bombardıman böceğinin |
| 00:50:04 |
...oluşanla birebir |
| 00:50:07 |
Düşünebiliyor musunuz? |
| 00:50:10 |
O roketleri, işte bununla |
| 00:50:13 |
Bombardıman böceğinin içinde |
| 00:50:17 |
İşte böyle. |
| 00:50:21 |
Önce, biraz oksijenli su. |
| 00:50:26 |
Buna, onunla reaksiyona |
| 00:50:29 |
Patlamayı başlatacak |
| 00:50:32 |
Şimdi, sizi burada |
| 00:50:35 |
...bendenizle tanıştırayım. |
| 00:50:38 |
Eğer bu bombardıman |
| 00:50:40 |
her şeyi benim boyutlarıma |
| 00:50:42 |
Burada yapmaya |
| 00:50:44 |
Olanlara bir bakın. |
| 00:50:46 |
Vay canına! |
| 00:50:53 |
(Yihhu!) Başardık, |
| 00:51:08 |
Dünyanın en zararlı |
| 00:51:11 |
...beni, Latin Amerika'ya... |
| 00:51:13 |
...işlek gemi güzergâhı |
| 00:51:17 |
Ben, Ruud Kleinpaste, |
| 00:51:20 |
...dehşet saçan bir böceği, |
| 00:51:22 |
her gün 1 kilonun üzerinde |
| 00:51:26 |
...mideye indiren vahşi |
| 00:51:47 |
(Oh, oh, oh, oh, oh, oh.) |
| 00:51:49 |
(Oh, oh, oh.) |
| 00:51:53 |
İşte burada. |
| 00:51:55 |
Kaçırdım. Durun, |
| 00:51:58 |
Yakaladım. |
| 00:52:00 |
İşte aradığım şey. |
| 00:52:03 |
İşte 'asker karınca' |
| 00:52:06 |
Küçük ve önemsiz mi? |
| 00:52:08 |
(Aah!) Isırıyor. |
| 00:52:10 |
Belki hem küçük, |
| 00:52:13 |
ama çok daha büyük bir |
| 00:52:17 |
Yüzlerce, hatta binlerce |
| 00:52:20 |
Buradaki sadece |
| 00:52:23 |
Ama devam edersem, |
| 00:52:24 |
bundan daha büyük bir |
| 00:52:26 |
Şaşırtıcı, değil mi? |
| 00:52:28 |
Tanrım, beni buldular, |
| 00:52:30 |
Tam da pantolonumdan |
| 00:52:31 |
(Güler) |
| 00:52:33 |
Çok yanıyor. |
| 00:52:34 |
Her tarafım sızlıyor. |
| 00:52:35 |
Asıl ilginci |
| 00:52:37 |
ama bir şekilde |
| 00:52:40 |
İşte gidiyoruz. |
| 00:52:41 |
Asker karınca kolonileri, |
| 00:52:44 |
...bazen onlara |
| 00:52:47 |
Ben şimdi, doğrudan bunların |
| 00:52:50 |
(Ohh.) |
| 00:52:52 |
(İç çeker) |
| 00:52:54 |
Kol işte şurada. |
| 00:52:57 |
Yuvaya çok yakın |
| 00:52:58 |
zira, gitgide |
| 00:53:01 |
...sanki anayol gibiler. |
| 00:53:03 |
Biraz ileride |
| 00:53:05 |
Yiyecek bu taraf gidiyor, |
| 00:53:06 |
bu yüzden, ordugâha |
| 00:53:09 |
Gerçekten hayli heyecan verici. |
| 00:53:18 |
Evet, evet, evet. |
| 00:53:21 |
İşte yerleri burası. |
| 00:53:24 |
Baksanıza. |
| 00:53:26 |
İşte ordugâh. |
| 00:53:27 |
Yapısal bir nesne değil bu, |
| 00:53:29 |
yuva da değil. |
| 00:53:31 |
Aslında, |
| 00:53:34 |
...kendi yuvalarını |
| 00:53:36 |
...onca karıncadan |
| 00:53:39 |
Sanki, bütün bir aile |
| 00:53:41 |
...diğer insanların |
| 00:53:42 |
merdivenlerden |
| 00:53:44 |
buzdolabına |
| 00:53:46 |
...oluşturmuş gibi. |
| 00:53:47 |
Haydi, anneyi, |
| 00:53:50 |
İşte oradalar. |
| 00:53:52 |
Diyebilirim ki, |
| 00:53:55 |
700,000 bireyli. |
| 00:53:59 |
Bu ordugâh göçebe aşamanın |
| 00:54:04 |
Anlatmak istediğim şey şu: |
| 00:54:07 |
İşçiler, karargâhı ya da |
| 00:54:11 |
Kraliçeyi ve binlerce... |
| 00:54:13 |
...yardıma muhtaç larva ve pupayı |
| 00:54:18 |
iri ve iyi silahlı |
| 00:54:21 |
Göçebe aşama sırasında, |
| 00:54:22 |
koloni, doymak bilmez |
| 00:54:25 |
İştahı doymaz durumdadır. |
| 00:54:28 |
Kertenkeleler, kuşlar, hatta yılanlar |
| 00:54:34 |
Neyin eğlenceli olacağını |
| 00:54:37 |
Koloninin önüne |
| 00:54:39 |
İşte sürü burada. |
| 00:54:42 |
İşte savaş meydanı. |
| 00:54:46 |
Sürü her gün |
| 00:54:50 |
Keşif kolları yoktur. |
| 00:54:51 |
Hepsi de kör oldukları için, |
| 00:54:53 |
işçilerce bırakılan |
| 00:54:56 |
...kokunun peşinden |
| 00:55:01 |
Asker karıncalar, bazen |
| 00:55:04 |
Girdiklerinde de, |
| 00:55:05 |
ne kadar organize olduklarını |
| 00:55:08 |
Otoyoldaki trafik gibidir. |
| 00:55:10 |
Tek farkı, ne kaza vardır, |
| 00:55:22 |
İşte her gün |
| 00:55:24 |
...asker karıncalar, ormana |
| 00:55:28 |
Sakinler, bunu pek |
| 00:55:31 |
...zira, karınca orduları salgın |
| 00:55:35 |
İnsanların kilerlerinde, |
| 00:55:36 |
yatak odalarında |
| 00:55:38 |
...bilcümle haşarat ve |
| 00:55:42 |
İşçiler doymak bilmezdir. |
| 00:55:45 |
Avı tespit ettiklerinde, |
| 00:55:46 |
bir grup minik kurt |
| 00:55:53 |
Ancak, koloni öldürücü gücünün |
| 00:55:56 |
...bölgeye yoğunlaştırır. |
| 00:55:58 |
Aynı, vahşi bir yırtıcının |
| 00:56:03 |
Şu an tamı tamına |
| 00:56:06 |
İşte sürünün olduğu yer. |
| 00:56:08 |
İleride |
| 00:56:11 |
Büyük miktardalar. |
| 00:56:13 |
Asıl komik olan da... |
| 00:56:14 |
...pek öyle |
| 00:56:16 |
Harfi harfine, |
| 00:56:20 |
Ön cephede, karıncalar |
| 00:56:23 |
Diğerleri için feromon |
| 00:56:26 |
Av, feromon ile |
| 00:56:29 |
...ve sonradan gelenler |
| 00:56:32 |
Öldürülen taşınamayacak kadar |
| 00:56:35 |
...yüzlerce karıncadan oluşan |
| 00:56:38 |
...ikmalci karıncalarca |
| 00:56:43 |
(Ay, ay, ay, ay, ay, ay, |
| 00:56:46 |
Sürünün ön cephesi... |
| 00:56:48 |
...vahşi bir yırtıcının |
| 00:56:51 |
kolaylıkla müteakip |
| 00:56:54 |
(Ay, ay! Ay, ay, ay!) |
| 00:56:56 |
(Ayy!) Dur. |
| 00:56:58 |
Yanlış yerde duruyorum. |
| 00:57:01 |
Yanlış yerde duruyorum. |
| 00:57:03 |
Olamaz! |
| 00:57:04 |
Asker karıncalar |
| 00:57:06 |
Ama sırada, gerçekten |
| 00:57:08 |
Bu karınca, hayvanlar âleminin |
| 00:57:15 |
İyi haber ise, |
| 00:57:17 |
...Orta Amerika ormanlarının |
| 00:57:20 |
bu yüzden, |
| 00:57:22 |
Kötü haber ise, |
| 00:57:24 |
Bu acıyı tecrübe |
| 00:57:28 |
Olağanüstü. |
| 00:57:29 |
Çok feci ısırılacağımı |
| 00:57:32 |
buradaki manzaradan |
| 00:57:36 |
Sizin de anlayabileceğiniz gibi, |
| 00:57:38 |
...geçmişte pek |
| 00:57:40 |
zira, oraya ulaşmanın |
| 00:57:42 |
Ama hele bir ulaşıverin, |
| 00:57:45 |
Bir böcekbilimcinin hayalidir. |
| 00:57:50 |
Burada her gördüğünüz |
| 00:57:52 |
Demek istediğim, burada herkese |
| 00:57:56 |
Karıncalara da vardır. |
| 00:57:57 |
Bu yükseklikte bile |
| 00:57:59 |
'Mermi karıncam' |
| 00:58:02 |
Bir mermi karıncası |
| 00:58:05 |
Ağaçların dibinde |
| 00:58:08 |
...ancak, çoğunlukla ağaç tepelerindeki |
| 00:58:15 |
Mermi karıncalar kördür. |
| 00:58:17 |
Yukarılara çıkarken, |
| 00:58:20 |
...antenlerini kullanırlar. |
| 00:58:22 |
İşte bu yüzden, |
| 00:58:23 |
...neden olan bir |
| 00:58:28 |
Böyle yukarılarda yaşamanın |
| 00:58:30 |
...çok göz önündesinizdir. |
| 00:58:31 |
Burada risk |
| 00:58:34 |
Bütün böcekler |
| 00:58:36 |
yırtıcılar da |
| 00:58:37 |
neticede, en gözde avlarını |
| 00:58:40 |
Eğer mermi karıncası gibi |
| 00:58:43 |
...yırtıcıların en ufak |
| 00:58:45 |
...iyice silahlanmak |
| 00:58:47 |
(Hımm.) |
| 00:58:49 |
İşçi karıncalar |
| 00:58:51 |
Karnınızın ucunda |
| 00:58:54 |
...iğne taşıyorsanız, kimse |
| 00:58:58 |
Mermi karıncası |
| 00:59:01 |
...mermiyle vurulmaya |
| 00:59:03 |
İşte bunu öğrenmek |
| 00:59:06 |
Biraz daha. |
| 00:59:08 |
Teşekkürler, teşekkürler. |
| 00:59:12 |
Burada sürüyle karınca var, |
| 00:59:15 |
Baksanıza şunlara. |
| 00:59:16 |
Bu karıncayı - karıncanın |
| 00:59:19 |
...bir kaç saat boyunca; sanki, |
| 00:59:22 |
...sıkışmış gibi |
| 00:59:23 |
Evet. |
| 00:59:25 |
Öyleyse, neden |
| 00:59:27 |
Dünyanın bütün |
| 00:59:29 |
...arılar, eşek arıları, |
| 00:59:32 |
Çok acı veren |
| 00:59:33 |
bu sokmalar, çok büyük |
| 00:59:35 |
...maruz kaldığımızı düşündürten |
| 00:59:38 |
Aslında sadece |
| 00:59:40 |
Mermi karıncanın |
| 00:59:41 |
...acı verici bir iğneden |
| 00:59:44 |
Buldum. Buldum. |
| 00:59:46 |
Haydi, haydi, |
| 00:59:49 |
Evet! |
| 00:59:50 |
(Güler) |
| 00:59:54 |
Sanırım bir tane |
| 00:59:57 |
Şimdi, |
| 00:59:58 |
...aslında ne |
| 01:00:01 |
Haydi bakalım. |
| 01:00:03 |
Bu, ağaçların kubbesinde |
| 01:00:06 |
Şimdi, çok zor bir |
| 01:00:08 |
Gerçekten söylendiği gibi mi, |
| 01:00:12 |
Haydi dostum. Çık bakalım. |
| 01:00:14 |
Buraya, kolumun |
| 01:00:16 |
Isırdı beni! (Ay!) |
| 01:00:18 |
Çekil. |
| 01:00:19 |
Haydi, haydi ama. |
| 01:00:20 |
Lütfen bırak beni. |
| 01:00:21 |
Devam ediyor, devam ediyor. |
| 01:00:23 |
(Ay, ay, ay, ay!) |
| 01:00:24 |
(Aah!) |
| 01:00:26 |
Seni yine de |
| 01:00:29 |
Saatimin nasıl şey |
| 01:00:32 |
Saatimin her iki yanının |
| 01:00:34 |
Saati çıkartacağım, zira |
| 01:00:37 |
Şunu görebiliyor musunuz? |
| 01:00:38 |
Buna, "24 saatlik karınca" da |
| 01:00:40 |
Bu da, 24 saat tesirli oldukları, |
| 01:00:43 |
...anlamına geliyor. |
| 01:00:45 |
Şimdi sanki, kolum boyunca |
| 01:00:47 |
Yayılmaya başlıyor. |
| 01:00:50 |
Acı kolumda yukarıya |
| 01:00:52 |
Yaklaşık 20 dakika doldu. |
| 01:00:54 |
Bu asla ama asla |
| 01:00:58 |
Asla ve kat'a. |
| 01:00:59 |
Sokma gerçekleşeli |
| 01:01:03 |
Acı kesinlikle azalmadı. |
| 01:01:05 |
Sanki; sıcak bir iğne, her iki |
| 01:01:08 |
Çok şiddetli |
| 01:01:10 |
Etraf çok karardı. |
| 01:01:13 |
Çok faydası olabileceğine |
| 01:01:17 |
otelimdeki konfora |
| 01:01:20 |
Hala çok hassas. |
| 01:01:22 |
Hiç bitmiyor. |
| 01:01:29 |
Sokulduğundan bu yana |
| 01:01:32 |
Yumuşamıyor. |
| 01:01:34 |
Cidden |
| 01:01:35 |
Gerçekten iyileşmiyor. |
| 01:01:37 |
Sanki, şişmiş gibi. |
| 01:01:39 |
Buradan şuraya |
| 01:01:41 |
Kolum, kıpırdatmadığımda, |
| 01:01:45 |
Çok sert ve fazla |
| 01:01:47 |
İçi çok sert |
| 01:01:50 |
Aslında, kıpırdatana kadar |
| 01:01:53 |
Sonra yine |
| 01:01:58 |
(İç çeker) |
| 01:01:59 |
Günaydın. |
| 01:02:00 |
Bir kaç saatliğine kestiriverdim, |
| 01:02:03 |
Sokulmadan bu yana |
| 01:02:06 |
İyi haber şu ki, |
| 01:02:09 |
Şişlik indi. |
| 01:02:10 |
Acı, aslında sokmanın |
| 01:02:17 |
Bu da demektir ki, |
| 01:02:20 |
Galiba, |
| 01:02:22 |
Dersimi aldım. |
| 01:02:26 |
Mermi karıncalarla uğraşmayacağım. |
| 01:02:37 |
En zararlı |
| 01:02:39 |
...beni Arizona çölünün |
| 01:02:42 |
Burası akrep karargâhı. |
| 01:02:45 |
İşte iki belalımız |
| 01:02:48 |
...ikisi de çölden geliyor. |
| 01:02:50 |
Bunlardan biri katil. |
| 01:02:53 |
İnsanoğlunu yere yıkıp, |
| 01:02:56 |
Diğeri ise neredeyse |
| 01:02:59 |
Bilin bakalım hangisi? |
| 01:03:01 |
Bilemediniz mi? |
| 01:03:08 |
İşte bu... |
| 01:03:09 |
(Haykırır) |
| 01:03:12 |
Zararsız olan işte bu. |
| 01:03:15 |
Evet, beni soktu. |
| 01:03:17 |
Kesinlikle soktu beni. |
| 01:03:19 |
Ama zehri bir arınınkinin |
| 01:03:22 |
Öyle iradeli ki... |
| 01:03:24 |
...avını yakalamak için, |
| 01:03:28 |
Sadece, gerçekten biri onu taciz |
| 01:03:31 |
...tehdit altında |
| 01:03:32 |
...muhtemel son savunması |
| 01:03:34 |
Azıcık deneyelim. |
| 01:03:35 |
İşte, geliyor. |
| 01:03:37 |
(Aah. Hey, hey, hey, hey.) |
| 01:03:38 |
İtiyor. |
| 01:03:40 |
Baksanıza şuna. |
| 01:03:41 |
İşin komiği |
| 01:03:44 |
Diğeri ise, |
| 01:03:47 |
Bunun için çok geçerli |
| 01:03:51 |
Arizona akrebi, aynı mermi karınca |
| 01:03:56 |
...ve saldırılara açık olduğu ağaç |
| 01:03:58 |
Zehrini sadece... |
| 01:04:00 |
...avını yakalamak için değil, |
| 01:04:02 |
yırtıcılara karşı savunma |
| 01:04:06 |
TV ekibim bana bir |
| 01:04:09 |
Kumsalda şöyle bir dolaşmanın, |
| 01:04:11 |
...bana ne öğreteceğinden |
| 01:04:14 |
ama kısa süre içinde |
| 01:04:16 |
Arizona akrebi ile ilgili |
| 01:04:19 |
kumsaldaki şu kızın |
| 01:04:23 |
Ne kadar da kolay, |
| 01:04:34 |
(Aah! Oh!) |
| 01:04:36 |
Çok iğrenç. |
| 01:04:37 |
(Aah! Oh!) |
| 01:04:39 |
(Aah! Oh! Aah.) |
| 01:04:42 |
O da ne? |
| 01:04:44 |
Elektroşok tabancası. |
| 01:04:46 |
Baksanıza, |
| 01:04:48 |
Sana kullanayım mı? |
| 01:04:50 |
Hay Allah! |
| 01:04:51 |
Hiç adil değil. |
| 01:04:53 |
Ama, bu size, |
| 01:04:56 |
gerçekten dişe dokunur |
| 01:04:59 |
herkesi yere yıkabileceğinizi |
| 01:05:04 |
Bu minik kara akrebin |
| 01:05:08 |
...yüzlerce insanı öldüren |
| 01:05:12 |
Bazı akrepler, ne kadar zarar |
| 01:05:16 |
Bazı çift zehirli akrep türleri |
| 01:05:19 |
Ama, tehdit devam ederse, |
| 01:05:25 |
Yerleşim yerlerimiz |
| 01:05:27 |
daha çok akreple |
| 01:05:28 |
...karşımıza çıkmaktan hoşlanan |
| 01:05:35 |
Amerikalı göçmenler |
| 01:05:37 |
...çölde evler |
| 01:05:40 |
ölümcül karadul |
| 01:05:43 |
Evlerin etrafındaki küçücük |
| 01:05:49 |
Helâlara. |
| 01:05:55 |
İnsanoğlu ile böcekler |
| 01:05:58 |
...hiç rahat olmamıştır. |
| 01:06:00 |
Ve bilhassa |
| 01:06:02 |
...ardında kurbanlar ve |
| 01:06:07 |
(Ooooh!) |
| 01:06:10 |
Bir örümceğin takılması için |
| 01:06:13 |
Karadulun isteyeceği |
| 01:06:17 |
Bu tür örümcekler için, |
| 01:06:18 |
ev dışındaki helâlar, |
| 01:06:20 |
...ilişkilerinin |
| 01:06:22 |
Zannımca, bir kaç adım |
| 01:06:24 |
...şimdi şöyle diyorlar: "Modern şehirler |
| 01:06:27 |
"Hodri meydan!" |
| 01:06:31 |
Bir çok şehir |
| 01:06:33 |
...bir çok karadul |
| 01:06:35 |
Karadullar hepimize |
| 01:06:38 |
Son 25 yıl içinde, |
| 01:06:40 |
...ısırığı rapor edildi... |
| 01:06:42 |
...ama Tanrı'ya şükür ki, |
| 01:06:46 |
Bu böceklerin zararlı |
| 01:06:49 |
hanımefendiyle bir an önce |
| 01:06:53 |
İşte 'süper konut' |
| 01:06:56 |
Böcek, eski bir |
| 01:06:58 |
Cazip ve korunaklı. |
| 01:07:00 |
Bittabi ki, bir sürü |
| 01:07:02 |
Bir sürü başka böcek. |
| 01:07:04 |
Bir sürü yiyecek. |
| 01:07:05 |
Çömleğin gerisinde |
| 01:07:08 |
Örümcek ağı |
| 01:07:10 |
Ağın içinde başka küçük |
| 01:07:12 |
Beklemede olan |
| 01:07:15 |
Örümcek ağıyla kaplı |
| 01:07:18 |
Zehirli olduklarını |
| 01:07:20 |
Ama, zehirlerini kullanma |
| 01:07:25 |
Malumunuz, örümcekler |
| 01:07:28 |
Bu yüzden, avlarını |
| 01:07:29 |
eğer hemen beslenmek |
| 01:07:31 |
yiyeceklerinin olabildiğince |
| 01:07:33 |
Bütün yapmaları gereken |
| 01:07:36 |
birazcık zehir vermektir, |
| 01:07:38 |
birazcık zehir verir ki, |
| 01:07:41 |
...dört-beş gün |
| 01:07:47 |
Muhtemelen, |
| 01:07:50 |
...mermi karıncalar ve |
| 01:07:52 |
...ufak ve incitilebilir |
| 01:07:55 |
Ama ne mutlu ki, |
| 01:07:58 |
aslında bizi |
| 01:08:03 |
Karadullar normalde |
| 01:08:07 |
Ama yine de çok dikkatli |
| 01:08:09 |
Zehirlidirler. Ve sakın ola, |
| 01:08:11 |
Ayrıca, bunun gibi bir örümcek |
| 01:08:15 |
...ya da elinize zıplarsa, |
| 01:08:18 |
İşte böyle kaldırıp... |
| 01:08:19 |
...ait olduğu |
| 01:08:21 |
...yalnız olduğunuza inansın. |
| 01:08:24 |
Ana karadul bir mevsimde |
| 01:08:28 |
Ama, yumurtadan henüz çıkmış karadul |
| 01:08:33 |
...yeni yerler keşfetmekte |
| 01:08:36 |
Rüzgârlı bir yere |
| 01:08:38 |
uzun bir kese oluşturur... |
| 01:08:40 |
...ve gizlenmek için |
| 01:08:45 |
İnanamıyorum. |
| 01:08:49 |
Rüzgârla kilometrelerce ötelere |
| 01:08:52 |
...bir orman, |
| 01:08:54 |
bir işhanı, |
| 01:08:55 |
arka bahçeniz, |
| 01:08:57 |
ya da eviniz olabilir. |
| 01:09:04 |
Karadul örümceği, ünü |
| 01:09:08 |
ancak, dünyanın |
| 01:09:24 |
Baksanıza şuna - sürüyle insan |
| 01:09:28 |
...capcanlı bir |
| 01:09:29 |
4 milyon insan, |
| 01:09:31 |
Zira, burası Sydney, |
| 01:09:33 |
Şimdi de, zamanda |
| 01:09:38 |
Şimdi daha iyi. |
| 01:09:39 |
Temiz, bakir, |
| 01:09:42 |
Bilhassa bu bölgede... |
| 01:09:44 |
...muhtemelen, sadece |
| 01:09:47 |
...vaktiyle, çok eşsiz bir |
| 01:09:51 |
...huni ağ örümceği. |
| 01:09:54 |
Erkek huni ağ örümcekleri... |
| 01:09:56 |
...sıcak yaz gecelerinde, |
| 01:09:59 |
...dişi bulmak için |
| 01:10:08 |
Yolculukları onları yuvalarından |
| 01:10:11 |
Belki, milyonlarca yıldır |
| 01:10:17 |
Ama sonra... |
| 01:10:19 |
...200 yıl önce, Sydney şehri |
| 01:10:23 |
...anayurtlarının |
| 01:10:26 |
Peki, örümcekler |
| 01:10:29 |
Aslında hiç bir şey. |
| 01:10:31 |
Erkekler her zamanki gibi, |
| 01:10:34 |
Şu sıralar Sydney huni ağı |
| 01:10:36 |
...varoşlar |
| 01:10:38 |
Eğer romantik seyahatleri onları |
| 01:10:41 |
bir ihtimal |
| 01:10:44 |
Sorun şu ki, |
| 01:10:45 |
onlar gezegenin |
| 01:10:50 |
Köşeye kıstırıldıklarında, |
| 01:10:52 |
Sydney bölgesinde 13 kişinin |
| 01:10:55 |
...ancak, her yıl 30 ila |
| 01:10:59 |
...1981 yılında panzehirin |
| 01:11:04 |
Aslında, kınkanatlılar ve |
| 01:11:06 |
bu yüzden, erkek |
| 01:11:08 |
...insanlara ve diğer memelilere |
| 01:11:12 |
...gizemini sürdürmektedir. |
| 01:11:14 |
Bu eski garajda, hareket |
| 01:11:18 |
...bir örümcek yakaladım. |
| 01:11:20 |
Burada kalamazsın |
| 01:11:24 |
Bazıları, diğerlerine göre |
| 01:11:27 |
Eğer şahlanırlarsa, bilin ki |
| 01:11:30 |
Nefesinize bile |
| 01:11:40 |
İşte, şahlanma |
| 01:11:42 |
"Tehlike var - Çekil yolumdan"ın |
| 01:11:48 |
Şimdi bir şey |
| 01:11:51 |
Örümceğin üzerinde |
| 01:11:53 |
...ısırmayacağına dair |
| 01:11:57 |
Şayet bizzat saldırı altındaysa, |
| 01:12:01 |
...haklı bir nedeni |
| 01:12:04 |
Şansımı deneyip, elimin |
| 01:12:09 |
Sanırım. |
| 01:12:13 |
İster inanın ister inanmayın, |
| 01:12:17 |
Baksanıza şuna. |
| 01:12:19 |
20 yılı aşkındır, iyi kötü |
| 01:12:22 |
Emniyetli olduğu |
| 01:12:24 |
Ayrıca, zehrin bir örümcek için |
| 01:12:28 |
Bir damlasını bile |
| 01:12:30 |
Sadece ve sadece tehdit |
| 01:12:33 |
Kıl payıydı. |
| 01:12:35 |
(Ah.) |
| 01:12:37 |
Tanrım, bunu yaptığıma |
| 01:12:39 |
(Nefesi kesilir) |
| 01:12:43 |
Ama sizden ricam, |
| 01:12:45 |
...bu zehirli örümceklerin |
| 01:12:47 |
sakın ha bunu |
| 01:13:00 |
En zararlı böceği bulma yolculuğum |
| 01:13:03 |
Tropik bölgelerde her yerde |
| 01:13:06 |
Ben Ruud Kleinpaste, |
| 01:13:08 |
...milyonlarca insanın ölümüyle |
| 01:13:11 |
...ve inanılmaz derecede zararlı |
| 01:13:16 |
Galiba bir şeyler |
| 01:13:19 |
Evet. |
| 01:13:23 |
Daha beni fark etmedi. |
| 01:13:29 |
Bu zararlı böcekler |
| 01:13:32 |
bizleri kokumuzdan, çok çok |
| 01:13:37 |
Bittabi ki, sivrisineklerden |
| 01:13:39 |
bu böcekler, |
| 01:13:41 |
...en çok hangi kokulardan |
| 01:13:44 |
...özel bir makinenin |
| 01:13:47 |
Sistem şöyle çalışıyor. |
| 01:13:49 |
Bu bölmelerde sürüyle |
| 01:13:51 |
...onları çeken kokuyu bırakabileceğiniz |
| 01:13:54 |
Böylelikle, kokuya |
| 01:13:56 |
İlk olarak, soluğun yani karbon dioksitin |
| 01:14:01 |
Elimde, bu bölmeye |
| 01:14:04 |
bir paket suni |
| 01:14:06 |
Sizi gidi yaramazlar. |
| 01:14:08 |
Olanlara bakalım. |
| 01:14:11 |
İşte gidiyorlar, doğrudan |
| 01:14:14 |
Karbon dioksit onları |
| 01:14:15 |
Eğer hohlar, biraz daha |
| 01:14:20 |
...çok daha hoşlarına |
| 01:14:22 |
Yani, nefes. |
| 01:14:23 |
Bir şey daha var. |
| 01:14:25 |
Elimi içine sokuyorum, |
| 01:14:29 |
Bundan anlaşılıyor ki, |
| 01:14:31 |
...ter ve cilt kokuları yani- |
| 01:14:35 |
...beni tespit edip, |
| 01:14:39 |
Ama başka bir şey |
| 01:14:43 |
Elimde bütün kokuların |
| 01:14:47 |
Bir kaç gündür |
| 01:14:49 |
umarım, bu koku |
| 01:14:51 |
(Kıkırdar) |
| 01:14:53 |
Hayır, öldürmüyor. |
| 01:14:54 |
Aslında, hatta- |
| 01:14:57 |
Bundan çok hoşlandılar. |
| 01:14:59 |
Sivrisineğe gravyer |
| 01:15:01 |
...yoğun ayak kokusu, |
| 01:15:04 |
(Hım!) |
| 01:15:06 |
Sadece dişi sivrisinekler |
| 01:15:09 |
Yumurtalarının |
| 01:15:10 |
...kanımızdaki proteinin |
| 01:15:14 |
(Sivrisinek vızıldar) |
| 01:15:15 |
Bizi öncelikle... |
| 01:15:17 |
...nefesimizdeki karbon |
| 01:15:20 |
30 metreden fazla mesafeden |
| 01:15:24 |
Yaklaştıkça, |
| 01:15:27 |
Sivrisinekler 300'ün üzerinde |
| 01:15:31 |
Bakın, işte doğrudan |
| 01:15:33 |
Bu sivrisinekler, kanımdan ağırlıklarının |
| 01:15:38 |
Bu da demektir ki, |
| 01:15:41 |
...dört misli ağır |
| 01:15:42 |
Ayrıca, bu karınlarının |
| 01:15:46 |
...ve daha çok kan alması |
| 01:15:49 |
Daha dikkatli |
| 01:15:50 |
biraz daha kana |
| 01:15:53 |
...karınlarından |
| 01:15:56 |
...halinde su çıkarttıklarını |
| 01:15:57 |
Alabilecekleri kadar çok |
| 01:16:02 |
Farklı sivrisinek türlerinin |
| 01:16:05 |
Bu çizgili sarı humma |
| 01:16:08 |
Tropik bölgelerde yaşar ve |
| 01:16:12 |
Sorun şu ki, |
| 01:16:13 |
bunların her biri, potansiyel olarak |
| 01:16:17 |
Tehlikede miyim şimdi? |
| 01:16:19 |
Çok şükür, bu küçük |
| 01:16:22 |
Bunlar laboratuarda üretilmiş |
| 01:16:26 |
Ama tahmin edebileceğiniz gibi, |
| 01:16:28 |
...ya da dang humması |
| 01:16:32 |
çok kolay |
| 01:16:33 |
(Vızıldar) |
| 01:16:34 |
Sarı humma sivrisinekleri, |
| 01:16:37 |
...kan emerek ve |
| 01:16:40 |
...sarı humma ve dang humması |
| 01:16:43 |
Hastalık yeni bir |
| 01:16:45 |
kırmızı kan hücrelerini bozarak |
| 01:16:49 |
...bu ateş, her yıl milyonlarca kişiye |
| 01:16:55 |
Sırada, canımızı çok etkili bir |
| 01:17:05 |
Bu programdaki |
| 01:17:06 |
...1950'lerde Brezilya'da |
| 01:17:09 |
Bu böcekler oradan kaçıp, |
| 01:17:13 |
Çok hızlı yayılırlar. |
| 01:17:15 |
Onlara, Afrika balarıları |
| 01:17:19 |
Sıradan balarıları |
| 01:17:21 |
...ancak kraliçe arıyı |
| 01:17:24 |
Davetsiz misafir |
| 01:17:26 |
binlerce arı saldırıya geçer ve |
| 01:17:30 |
Çağımızın bu zararlı böceği, yüzlerce |
| 01:17:37 |
Dediğim gibi, genelde bu katil |
| 01:17:39 |
(Güler) |
| 01:17:42 |
Bu da, baştan ayağa korunaklı |
| 01:17:46 |
(Off.) |
| 01:17:48 |
Arizona'dayım ve katil arı |
| 01:17:52 |
...beni bir katil arı |
| 01:17:55 |
Çok dikkatli olmalıyız. |
| 01:17:56 |
En ufak bir ses veya titreşim |
| 01:17:59 |
Katil arılar saldırdığında da, |
| 01:18:03 |
bu hem benim, hem de |
| 01:18:06 |
İşte orada, yukarıda - |
| 01:18:08 |
Ne kadar az insan olursa |
| 01:18:10 |
bu yüzden sana bol şans |
| 01:18:12 |
(Kıkırdar) |
| 01:18:14 |
İhtiyacım olacak. |
| 01:18:16 |
Görüşürüz. |
| 01:18:19 |
Çok dikkatli olmalıyım. |
| 01:18:25 |
Orada kocaman bir |
| 01:18:29 |
Siz de, ta buradan |
| 01:18:33 |
Onları rahatsız |
| 01:18:36 |
zira rahatsız edilirlerse, |
| 01:18:38 |
Saldırdıklarında sokarlar. |
| 01:18:41 |
Soktuklarında da ölürler, |
| 01:18:44 |
Ancak, çok çok sessiz ve |
| 01:18:47 |
Ama, yuvanın içine göz atmak |
| 01:18:51 |
...harika olacak. |
| 01:18:53 |
Unutmayın ki, arılara onların |
| 01:18:55 |
Bu küçük kamerayı |
| 01:19:00 |
...neler bulabileceğime |
| 01:19:09 |
Tanrım, |
| 01:19:12 |
Şaşırtıcı, beni henüz |
| 01:19:17 |
Heyecan verici. Bu daha |
| 01:19:20 |
Baksanıza, şu an |
| 01:19:23 |
(Güler) |
| 01:19:26 |
Tanrım, ne gürültü - |
| 01:19:28 |
Vay be, vay be, işte geliyorlar. |
| 01:19:31 |
Kaçmam lazım. |
| 01:19:33 |
Kaçmam lazım. |
| 01:19:37 |
Tetikteyim. |
| 01:19:42 |
Kaçsam iyi olur. |
| 01:19:45 |
Burası biraz daha emniyetli, ancak |
| 01:19:50 |
Zannımca, karanlık |
| 01:19:58 |
Geceleyin yuvaya |
| 01:20:00 |
arılar istirahatta olurlar |
| 01:20:03 |
İlk ziyaretimden sonra, |
| 01:20:07 |
Ben onlara yaklaşırken, onlar da |
| 01:20:11 |
Çizmelerime, bacaklarıma |
| 01:20:15 |
Gece olmasına rağmen, |
| 01:20:17 |
hala tetikteler, |
| 01:20:21 |
Sokmaya başladılar, |
| 01:20:24 |
Ancak, yarın sabah |
| 01:20:32 |
Dünyanın en zararlı böceğini |
| 01:20:35 |
...bugün burada Arizona |
| 01:20:42 |
Dün gece |
| 01:20:44 |
Yapmaya karar verdiğim |
| 01:20:52 |
Aslında |
| 01:20:56 |
(Nefesini salar) |
| 01:20:57 |
Hava iyice ısındı bile. Umarım, |
| 01:21:00 |
Oradalar, sanırım. |
| 01:21:03 |
Çok gerginim. |
| 01:21:06 |
Üzerinizde en ufak bir |
| 01:21:07 |
binlerce katil arıyla |
| 01:21:09 |
siz de gergin olurdunuz. |
| 01:21:12 |
Heyecan verici |
| 01:21:14 |
Bu, işkencecim Böcekbilimci |
| 01:21:17 |
- İyi misin? |
| 01:21:19 |
Evet, burada biraz |
| 01:21:23 |
Olacaklar hakkında |
| 01:21:25 |
Söylesene bana, |
| 01:21:26 |
İlk dikkat edeceğin, |
| 01:21:27 |
Ne olursa olsun, sakın panik |
| 01:21:30 |
Pekâlâ, öyleyse, |
| 01:21:33 |
- Tamamıyla sakin ol. |
| 01:21:36 |
Yüzünde 50,000 arı olan |
| 01:21:40 |
Kaç tane? |
| 01:21:41 |
Bugün burada en az |
| 01:21:44 |
Tamam. |
| 01:21:45 |
Umarım arıların |
| 01:21:46 |
(Arılar vızıldarlar) |
| 01:21:48 |
Çok sayıda arıca sokulacaksın, |
| 01:21:50 |
Gözlerimin etrafına |
| 01:21:52 |
Giysi kollarım |
| 01:21:54 |
...arılar elbisenin içine girip |
| 01:21:58 |
Norm Gary, |
| 01:22:00 |
...katil arılar üzerinde |
| 01:22:02 |
ancak planladığımız şey |
| 01:22:05 |
(Arılar vızıldarlar) |
| 01:22:06 |
- Bu şey-- |
| 01:22:09 |
Hepsi bu kadar mı? |
| 01:22:11 |
Aynen öyle, Ruud. |
| 01:22:12 |
Harika değil |
| 01:22:15 |
Sana ufak bir şişe |
| 01:22:17 |
Feromon karışımı, |
| 01:22:20 |
...biraya toplanmış |
| 01:22:22 |
Görebileceğin gibi, |
| 01:22:25 |
...arıların çok ilgisini çekti. |
| 01:22:26 |
Öyle. |
| 01:22:27 |
Arıları üzerine |
| 01:22:29 |
...üzerinde kümelenmelerini |
| 01:22:31 |
arıların toplanmasını |
| 01:22:33 |
...bundan, küçük |
| 01:22:35 |
Vay be, |
| 01:22:37 |
Buraya ve şuraya |
| 01:22:39 |
Feromon, yapacağımız |
| 01:22:41 |
Kraliçe arının, aşırı |
| 01:22:43 |
...işçi arıları peşine takmak için |
| 01:22:48 |
İşte bu yüzden üzerime geliyorlar, |
| 01:22:52 |
...feromonun gücünü |
| 01:22:55 |
İnanıyorum ki, bu katil |
| 01:22:58 |
...neticesinde de, bana |
| 01:23:00 |
Tedbirli olmak için, |
| 01:23:01 |
elimde çok maksatlı |
| 01:23:04 |
...bir avuç dolusu |
| 01:23:06 |
Eğer sokulursan, |
| 01:23:09 |
Pekâlâ, yani işim |
| 01:23:11 |
Tamamdır, |
| 01:23:12 |
- Hazırım dostum. |
| 01:23:14 |
(Arılar vızıldar) |
| 01:23:15 |
Hazır mıyım? |
| 01:23:17 |
Hazır mıyım? |
| 01:23:19 |
Ne işim var |
| 01:23:27 |
Önce bir kaç arı |
| 01:23:29 |
sonra hemen diğer |
| 01:23:32 |
Şimdi sayıları artacak ve |
| 01:23:38 |
Buna hiç şüphe yok. |
| 01:23:40 |
Beni daha çok korkutan ise, |
| 01:23:44 |
Bu benim, Afrika balarılarını, |
| 01:23:48 |
...katil arıları insan |
| 01:23:51 |
Arılar devam ettikçe, |
| 01:23:54 |
500 arı sokması |
| 01:23:57 |
üzerimde şimdiden |
| 01:24:00 |
Ancak Norm'a da, arılara da |
| 01:24:04 |
Sadece ve sadece, |
| 01:24:06 |
...bir kraliçe arı veya kovan olduğunda |
| 01:24:09 |
bugün ise, |
| 01:24:11 |
Eğer seni sokarlarsa, |
| 01:24:14 |
bana derhal haber |
| 01:24:16 |
Veririm. |
| 01:24:17 |
Arıyla kaplı olduğun için, |
| 01:24:18 |
bir şey söyleyemezsen, |
| 01:24:21 |
Ben bunu ilk yaptığımda, |
| 01:24:23 |
Dünyada en korktuğum şey |
| 01:24:25 |
Eğer bir katil arı sokarsa, |
| 01:24:30 |
Bu da, toplu bir |
| 01:24:33 |
Çok tuhaf. |
| 01:24:36 |
Acayip korkutucu |
| 01:24:39 |
Hayli korkutucu, |
| 01:24:42 |
...size yöneldiklerini |
| 01:24:46 |
Amaçları bu, değil mi Norm? |
| 01:24:48 |
Senin peşindeler çünkü, |
| 01:24:52 |
- (Ruud kıkırdar) |
| 01:24:54 |
Bölgenin en iri |
| 01:24:56 |
Hay Allah! |
| 01:24:58 |
Arta kalan arıları |
| 01:25:00 |
Diğerlerinin rüzgâr altından |
| 01:25:04 |
...böylelikle koklayarak |
| 01:25:06 |
...ve gelip öteki |
| 01:25:07 |
Evet, 3'e kadar sayıyoruz - |
| 01:25:23 |
Sende daha ne kadar |
| 01:25:25 |
Diyebilirim ki, yaklaşık |
| 01:25:28 |
(Ah!) |
| 01:25:29 |
Biraz ilerleyip, çabucak |
| 01:25:31 |
Kollarımı indirebilir miyim? |
| 01:25:33 |
- Evet, aşağıda kalsınlar. |
| 01:25:35 |
- Şey oldukları sürece-- |
| 01:25:38 |
Sakin ol. |
| 01:25:39 |
Norm arıları |
| 01:25:41 |
büyük hızla üzerime |
| 01:25:43 |
Bir arı sürüsünün içinden |
| 01:25:48 |
Çok yoruluyorum. |
| 01:25:50 |
Şu aşamada, üzerinde |
| 01:25:53 |
Evet, ağırlığı |
| 01:25:54 |
Arılar ağırdır. Yarım kiloluk arı grubunda |
| 01:25:59 |
Sırf şapkanda en az |
| 01:26:02 |
Öyle. |
| 01:26:03 |
Çok yaklaştıklarını |
| 01:26:05 |
...sanki kulaklarımın içinde |
| 01:26:10 |
adeta, sağırlaşmak gibi. |
| 01:26:12 |
Cidden, söylediğin |
| 01:26:15 |
Bağırman lazım. |
| 01:26:16 |
Sakinleşmeyi ve dimdik |
| 01:26:21 |
Hiç bir şey |
| 01:26:22 |
Arılar gözlerimi örtüyorlar. |
| 01:26:25 |
Bunu görebiliyor musunuz? |
| 01:26:29 |
Korkunç bir şey bu. |
| 01:26:31 |
50,000 arının ağırlığı altında, kendimi |
| 01:26:36 |
Yine paniklemeye başlıyorum. |
| 01:26:38 |
Derhal sona ermesini |
| 01:26:41 |
Lütfen. |
| 01:26:42 |
Ruud, aynada |
| 01:26:44 |
...görmek isteyebileceğini |
| 01:26:46 |
- Olamaz... |
| 01:26:48 |
Şaka yapıyorsun. |
| 01:26:49 |
Olamaz, |
| 01:26:51 |
Çok şaşırtıcı. |
| 01:26:59 |
(Hımm.) |
| 01:27:03 |
Böceklere aşırı güven |
| 01:27:08 |
Bizi öldürmeye |
| 01:27:09 |
Niyetleri bu değil. |
| 01:27:11 |
Niyetleri ballarını |
| 01:27:14 |
zira, insanoğlu |
| 01:27:16 |
zannımca, bunu öğrenmenin |
| 01:27:22 |
(Vızıldamalar devam eder) |
| 01:27:24 |
Pekâlâ, Ruud, şu arılardan |
| 01:27:26 |
(Arıları tütsüler) |
| 01:27:32 |
Önce, yanağına ufak ufak |
| 01:27:34 |
(- Ay! - Uf!) |
| 01:27:35 |
Özür dilerim. |
| 01:27:36 |
Soktular beni! |
| 01:27:38 |
Saldırırlar mı? |
| 01:27:47 |
Şükür ki, |
| 01:27:49 |
İnanamıyorum. |
| 01:27:51 |
- Bir kez daha. Tut nefesini. |
| 01:27:52 |
Ama sakın ola |
| 01:27:54 |
...yaptığımı gördüğünüz |
| 01:27:56 |
Dünyanın en zararlı böceğinin karşısına |
| 01:28:00 |
...hem uzman, hem de |
| 01:28:04 |
(Ay! Ay, ay, ay, ay, ay, ay!) |
| 01:28:08 |
Dostum, arılardan |
| 01:28:10 |
Vay be. |
| 01:28:11 |
İki kere sokulmuşsun. |
| 01:28:13 |
Çok özür dilerim ama, |
| 01:28:14 |
...50,000 kere de |
| 01:28:16 |
- Evet, biliyorum... |
| 01:28:19 |
Hayatımda hiç böyle |
| 01:28:21 |
ve şey, arılara ve arılar |
| 01:28:26 |
...ve dünyalarına |
| 01:28:29 |
Sizin de çok iyi bildiğiniz |
| 01:28:32 |
eğer hayatınızda buna benzer tek bir |
| 01:28:37 |
Hop. İşte böyle. Oyunu onların |
| 01:28:41 |
Tam finale |
| 01:28:43 |
Ama başardık. |
| 01:28:46 |
(Güler) |
| 01:28:48 |
Yihhu! |
| 01:28:50 |
(Çığlık atarlar) |
| 01:28:53 |
Tadı iğrenç mi? |
| 01:28:55 |
(Huh!) |
| 01:28:59 |
(Çığlık atarlar) |
| 01:29:02 |
Tamam, başardın! |
| 01:29:04 |
Kabul! |
| 01:29:05 |
Tamam, pes. |
| 01:29:07 |
Haklısın, başardım. |
| 01:29:08 |
Vay be! |
| 01:29:09 |
Bir kez daha yapalım. |
| 01:29:11 |
(Ah! Ah, ah.) |
| 01:29:15 |
(Yihhu!) |
| 01:29:16 |
Evet! |
| 01:29:18 |
Çeviri: Smoyl |
