Find Movie

Food Inc pl
00:00:44	Nasze odżywianie zmieniło się
00:00:47	niż przez poprzednie 10,000.
00:00:51	Ale obrazki, pod którymi sprzedaje się dziś żywność
00:00:54	wciąż przedstawiają rolniczą Amerykę.
00:01:05	Idziesz do sklepu
00:01:11	płoty, silosy,
00:01:13	farmy z lat 30
00:01:17	To tylko zawrót głowy pasterskich marzeń.
00:01:29	Nowoczesny amerykański supermarket
00:01:31	ma przeciętnie 47,000 produktów.
00:01:46	Nie ma pór roku
00:01:49	Pomidory są w nim cały rok,
00:01:51	wyhodowane na drugiej półkuli,
00:01:54	i nadmuchane etylenem w formie gazowej.
00:02:00	Chociaż wygląda jak pomidor,
00:02:02	jest nim tylko teoretycznie.
00:02:04	to znaczy, to idealizowany pomidor.
00:02:23	MIĘSO I DRÓB
00:02:26	Na regałach z mięsem,
00:02:33	Jest swoista zasłona,
00:02:36	opuszczona kurtyna między nami,
00:02:38	a miejscami, skąd pochodzi żywność.
00:02:40	Przemysł nie chce,
00:02:43	o tym, co jecie,
00:02:45	bo gdybyście wiedzieli,
00:02:51	Jeśli prześledzilibyście łańcuch dostaw
00:02:53	od ładnie zapakowanych
00:02:55	odnaleźlibyście zupełnie inną rzeczywistość.
00:02:58	Ta rzeczywistość to fabryka.
00:03:00	Nie farma.
00:03:02	To mięso było przetwarzane
00:03:04	przez wielkie międzynarodowe korporacje,
00:03:07	Które mają niewiele do czynienia
00:03:10	Teraz nasze jedzenie
00:03:14	gdzie znęcano się na
00:03:20	A żywność stała się
00:03:22	co z premedytacją jest przed nami ukrywane.
00:03:26	Mamy niewielką grupę międzynarodowych korporacji
00:03:29	które kontrolują cały obrót żywnością.
00:03:33	Od ziarna do supermarketu,
00:03:35	przejmują kontrolę nad żywnością.
00:03:39	Tu już nie chodzi o to, co jemy.
00:03:42	Tylko o to, co nam wolno powiedzieć
00:03:44	i co nam wolno wiedzieć.
00:03:46	Nie tylko nasze zdrowie narażone jest na szwank.
00:03:49	Fimy nie chcą, żeby farmerzy o tym mówili.
00:03:53	Nie chcą, żeby opowiedzieć tę historię.
00:03:56	FOOD, INC. {Korporacja Żywność}
00:04:06	CAŁA ŻYWNOŚĆ TO FAST FOOD
00:04:16	A może chicken club sandwich
00:04:18	ERIC SCHLOSSER - TWÓRCA
00:04:20	Wie Pani,
00:04:22	ale myślę, że
00:04:23	- chcę burgera.
00:04:29	Moim ulubionym posiłkiem do dziś
00:04:31	pozostaje hamburger i frytki.
00:04:37	Nie miałem pojęcia, że zaledwie kilka firm
00:04:39	zmieniło sposób w jaki jemy
00:04:46	Całe swoje życie jadłem takie posiłki
00:04:48	nie mając pojęcia, skąd pochodzą,
00:04:50	ani żadnego pojęcia jak potężna jest ta branża.
00:04:53	I ta cała idea
00:04:55	całego tego światka specjalnie
00:04:59	Myślę, że jeden z powodów,
00:05:01	dla którego zostałem dziennikarzem śledczym
00:05:03	to odsłonięcie zasłony,
00:05:06	od ważnych tematów, które pozostają w ukryciu.
00:05:14	Cały przemysł spożywczy tak na prawdę
00:05:16	zaczął się od żywności fast food.
00:05:18	W latach 30-tych,
00:05:20	powstała nowa forma restauracji,
00:05:22	którą nazwano drive-in.
00:05:27	Bracia McDonald’s stworzyli z sukcesem drive-in,
00:05:30	ale zdecydowali się na uproszczenia
00:05:34	Więc zwolnili wszystkich kelnerów
00:05:36	donoszących posiłki,
00:05:39	i stworzyli rewolucyjny pomysł
00:05:41	zarządzania restauracją.
00:05:43	W zasadzie wprowadzili fabryczny system
00:05:46	na zapleczu restauracyjnych kuchni.
00:05:52	Wyszkolili pracowników
00:05:55	czynności powtarzanej na okrągło.
00:06:00	Mając pracowników wyspecjalizowanych
00:06:03	w jednej czynności, mogli im mniej płacić
00:06:05	i o wiele łatwiej mogli ich zastąpić.
00:06:08	Jedzenie nie było drogie,
00:06:12	i model restauracji fast food McDonald’s
00:06:16	odniósł ogromny sukces.
00:06:19	BRACIA McDONALD
00:06:21	Ta mentalność jednolitości,
00:06:24	zgodności i niskiej ceny
00:06:26	zastosowana na ogromną skalę przyniosła
00:06:29	wszelkie rodzaje niezamierzonych konsekwencji.
00:06:36	Ponieważ McDonald's jest największym odbiorcą
00:06:39	mielonej wołowiny w Stanach Zjednoczonych
00:06:41	i chce, żeby wszędzie jego hamburgery
00:06:43	smakowały dokładnie tak samo,
00:06:46	wymusił zmianę sposobu jej produkcji.
00:06:53	Korporacja McDonald’s jest
00:06:55	największym odbiorcą ziemniaków
00:06:57	i jednym z największych odbiorców wieprzowiny,
00:07:00	kurczaków, pomidorów,
00:07:05	Te wielkie sieci restauracji fast food
00:07:07	chcą wielkich dostawców.
00:07:09	I teraz pozostało dosłownie kilka firm
00:07:12	kontrolujących cały system żywności.
00:07:22	W latach 70-tych,
00:07:25	kontrolowało tylko około 25% rynku.
00:07:28	Dziś, czterech największych
00:07:30	kontroluje ponad 80% rynku.
00:07:36	Jak widzicie to samo dzieje się z wieprzowiną.
00:07:40	Nawet jeśli nie jadacie w restauracjach fast food,
00:07:43	i tak jecie teraz mięso wyprodukowane
00:07:46	przez ten system.
00:07:52	Patrzycie na naklejki
00:07:54	i widzicie zakład taki, zakład owaki,
00:07:56	a w rzeczywistości to tylko trzy lub cztery
00:07:59	firmy kontrolujące całe mięso.
00:08:02	Nigdy w naszej historii nie mieliśmy
00:08:05	tak dużych i potężnych firm mięsnych.
00:08:08	Tyson, dla przykładu,
00:08:10	jest największym przetwórcą mięsa
00:08:14	Przemysł zmienił całkowice
00:08:19	Ptaki teraz hoduje się i zabija
00:08:21	po upływie połowy czasu
00:08:24	ale teraz są 2 razy większe.
00:08:26	Ludzie lubią jeść białe mięso,
00:08:28	więc przemodelowano kurczaki,
00:08:31	tak, żeby miały większe piersi.
00:08:34	Oni nie tylko zmienili kurczaki,
00:08:38	ale i także hodowców.
00:08:41	Dziś, hodowcy kurczaków
00:08:45	Firma, jak Tyson...
00:08:48	jest właścicielem kurcząt od momentu wyklucia
00:08:50	do momentu zabicia.
00:08:54	Zacznijmy od góry.
00:08:56	Narodowa Komisja ds. Kurcząt.
00:08:59	RICHARD LOBB - NARODOWA KOMISJA DS. KURCZĄT
00:09:01	Przemysł kurzy ustanowił prawdziwy model
00:09:03	integracji produkcji, przetwarzania
00:09:05	i marketingu produktów,
00:09:07	który inne branże teraz powielają,
00:09:09	ponieważ widzą, że mogą osiągnąć
00:09:17	Mówiąc inaczej, nie produkujemy kurcząt,
00:09:19	produkujemy żywność.
00:09:22	Wszystko jest wysoce zmechanizowane.
00:09:23	Tak, aby wszystkie ptaki pochodzące z farm
00:09:26	miały niemal dokładnie ten sam rozmiar.
00:09:31	Założeniem tego systemu intensywnej produkcji
00:09:35	Jest wyprodukować bardzo dużo
00:09:38	na niewielkiej powierzchni
00:09:41	po przystępnej cenie.
00:09:43	I niech mi teraz ktoś wytłumaczy,
00:09:50	HRABSTWO McLEAN, KENTUCKY
00:09:57	Po wycofaniu tytoniu wielu rolników
00:10:04	Jak dla mnie pachnie pieniędzmi.
00:10:07	VINCE EDWARDS - HODOWCA FIRMY TYSON
00:10:12	Rozmieszczonych jest tu 16 ferm kurzych.
00:10:15	A syn Chucka
00:10:19	Branża kurza pojawiła się tu
00:10:23	i pomogła całej lokalnej społeczności.
00:10:32	Tu są moje fermy.
00:10:37	Mam około
00:10:45	Co chcesz?
00:10:49	Mam umowę z Tysonem.
00:10:52	Oni hodują kurczaki od wielu lat.
00:10:55	To wszystko nauka.
00:10:58	Jeśli możesz wyhodować kurczaka w 49 dni,
00:11:02	to po co ci byłby taki,
00:11:06	Więcej pieniędzy w kieszeni.
00:11:15	Te kurczaki nigdy nie widzą światła słonecznego.
00:11:18	W zasadzie cały czas pozostają w ciemności.
00:11:24	Vince zaoferował się, że
00:11:32	Ale po wielokrotnych wizytach
00:11:40	Więc sądzisz, że oni chcą nas trzymać z dala?
00:11:43	Nie wiem.
00:11:45	Gdybym wiedział, powiedziałbym ci.
00:11:48	Byłoby fajnie, gdybyśmy ci pokazali to,
00:11:52	ale skoro chcecie wejść do środka,
00:11:55	nie możemy wam na to pozwolić.
00:11:59	Firma Tyson odmówiła wywiadu do tego filmu.
00:12:05	Choć pytaliśmy tuziny rolników,
00:12:13	Rozumiem, czemu farmerzy nie chcą rozmawiać.
00:12:16	Bo firma może robić z nimi to, co chce,
00:12:18	płacą, więc wszystko kontrolują.
00:12:22	CAROLE MORISON - HODOWCA FIRMY PERDUE
00:12:23	Ale doszło to już do takiego momentu,
00:12:25	że to, co się dzieje nie jest w porządku
00:12:28	i ja już się zdecydowałam.
00:12:29	Zamierzam powiedzieć, co mam do powiedzenia.
00:12:31	Rozumiem, czemu inni nie chcą tego robić.
00:12:33	A ja jestem w takim punkcie,
00:12:36	że to już nie ma znaczenia.
00:12:37	Coś musi być powiedziane.
00:12:42	W przeciwieństwie do Vince'a, Carole wciąż
00:12:47	używa staromodnych ferm z otwieranymi oknami.
00:12:54	Tu jest paskudnie.
00:12:56	Kurz lata wszędzie.
00:12:58	Odchody są wszędzie.
00:13:00	To nie jest farmerka.
00:13:02	To jest masowa produkcja,
00:13:04	jak linia montażowa w fabryce.
00:13:09	Kiedy dorastają od kurczęcia
00:13:11	w siedem tygodni do kurczaka o wadze 2 kg,
00:13:14	ich kości i ich wewnętrzne organy
00:13:16	nie wytrzymują tego tempa wzrostu.
00:13:18	Większość kurczaków tutaj
00:13:22	i przysiadają.
00:13:25	ponieważ nie są w stanie udźwignąć własnego ciała.
00:14:06	To normalne.
00:14:12	Dodajemy im antybiotyki do pokarmu,
00:14:14	które przenoszą się przez cały organizm.
00:14:16	Bakterie się uodparniają,
00:14:20	więc antybiotyki przestają działać.
00:14:22	Dostaliśmy alergii na antybiotyki
00:14:25	i nie możemy ich brać.
00:14:29	ODBIÓR FIRMY PERDUE
00:14:36	Kiedy w środku robi się ciemno,
00:14:39	kurczaki się kładą.
00:14:42	Stawiają mniejszy opór
00:14:47	Dotychczas robili to murzyni.
00:14:52	Teraz widzimy coraz więcej łapaczy
00:14:58	pochodzenia latynoskiego bez dokumentów.
00:15:00	Z ich punktu widzenia,
00:15:03	Więc po prostu nie będą narzekać.
00:15:05	Firmy lubią takich pracowników.
00:15:09	Nie ma znaczenia, czy kurczaki zachorują.
00:15:12	Wszystkie pojadą do fabryki
00:15:14	do dalszego przerobu.
00:15:35	Firmy trzymają farmerów pod butem
00:15:38	Z powodu długów, jakie mają farmerzy.
00:15:42	Wybudowanie jednej drobiarni pochałania
00:15:44	od 280.000
00:15:49	I gdy raz dokonasz pierwotnej inwestycji,
00:15:52	firmy regularnie powracają
00:15:54	z żądaniami unowocześnień
00:15:56	nowych urządzeń
00:15:58	a hodowca nie ma wyjścia.
00:16:00	Muszą to robić
00:16:02	albo grozi im utrata umowy.
00:16:07	W ten sposób trzymają farmerów pod kontrolą.
00:16:10	Tak ich zmuszają do wydawania pieniędzy,
00:16:12	chodzenia do banków i ciągłego pożyczania.
00:16:14	Dług wciąż się powiększa.
00:16:18	Nie mieć nic do powiedzenia
00:16:21	to poniżenie.
00:16:23	To jak bycie niewolnikiem firmy.
00:16:31	Firma Perdue odmówiła wywiadu do tego filmu.
00:16:38	Kontrakt z Carole rozwiązano po tym,
00:16:43	fermy na zaciemnioną i
00:16:50	Przeciętny hodowca z 2 fermami
00:16:55	a zarabia rocznie 18,000 USD.
00:17:01	OBFITOŚĆ WYBORÓW
00:17:13	MICHAEL POLLAN
00:17:16	Pomysł, że musisz napisać książkę
00:17:18	mówiącą ludziom o tym, skąd pochodzi ich żywność
00:17:20	to znak, jak daleko zostaliśmy odsunięci.
00:17:22	Wydaje mi się, że mamy prawo
00:17:26	"Kto jest właścicielem?
00:17:29	Mogę zajrzeć do kuchni? "
00:17:36	Kiedy postanowiłem poznać
00:17:38	miałem prosty plan.
00:17:41	chciałem prześledzić łańcuch dostaw.
00:17:45	Kiedy idziesz przez sklep, to, co wygląda
00:17:47	jak róg obfitości
00:17:51	Jest iluzją różnorodności.
00:17:53	To tylko kilka firm
00:17:55	i tylko kilka upraw.
00:17:58	To, co naprawdę najbardziej mnie zaskoczyło,
00:18:01	kiedy śledziłem drogę produktów do źródła,
00:18:03	to to, że kończyłem w tym samym miejscu,
00:18:06	czyli na polu kukurydzy w Iowa.
00:18:09	Bardzo wiele produktów przemysłowych
00:18:11	okazuje się być chytrymi
00:18:21	Kukurydza podbiła świat
00:18:25	To niezwykła roślina.
00:18:28	100 lat temu rolnik w Ameryce
00:18:31	mógł wyhodować ok. 700 litrów ziarna
00:18:34	Dziś, ponad 7000 litrów to nie problem.
00:18:37	To zdumiewające osiągnięcie,
00:18:40	zasługą którego są hodowcy,
00:18:42	zasługą którego są nawozy,
00:18:44	zasługą którego są pestycydy.
00:18:53	Dziś w Stanach Zjednoczonych,
00:18:55	30% ziemi służy pod uprawę kukurydzy.
00:19:01	To głównie zasługa polityki rządowej,
00:19:03	która w rzeczywistości pozwala
00:19:05	hodować kukurydzę poniżej kosztów wytworzenia.
00:19:09	Istotą sprawy jest to,
00:19:13	TROY ROUSH - WICEPREZES AMERYKAŃSKIEGO
00:19:15	gdyż wymagały tego
00:19:16	interesy tych wielkich korporacji.
00:19:19	Nasz rząd promuje kukurydzę ponieważ
00:19:21	Cargill-e, ADM-y,
00:19:25	mają interes w tym, aby kupować
00:19:29	Wykorzystują tą sytuację
00:19:33	używają do lobbowania w Kongresie,
00:19:38	Ustawa rolna, która w zasadzie
00:19:39	powinna być nazwana ustawą żywnościową
00:19:41	reguluje mechanizmy całej ekonomii rynku żywności.
00:19:45	Polityka rolna zawsze
00:19:48	ponieważ można go przechowywać.
00:19:53	Zachęcamy rolników do uprawy
00:19:56	by być większymi,
00:20:00	Dotujemy rolników od litra.
00:20:04	Produkujemy dużo kukurydzy
00:20:07	a oni znaleźli dla niej zastosowanie.
00:20:11	Teraz inżynierowie zajmują się naszą żywnością.
00:20:15	Wiemy, kiedy i jakie wykorzystać cechy,
00:20:17	jak smak albo zapach.
00:20:18	LARRY JOHNSON-CENTRUM BADAWCZE
00:20:20	Wszystkie te rzeczy łączymy razem
00:20:22	i konstruujemy nowy pokarm,
00:20:24	który nie czerstwieje w lodówce,
00:20:26	ani nie jełczeje.
00:20:29	Oczywiście największym osiągnięciem ostatnich lat
00:20:32	był wysokocukrowy syrop kukurydziany.
00:20:35	Wiecie,
00:20:37	że jeśli pójdziecie popatrzeć na półki sklepowe,
00:20:39	90 procent produktów będzie zawierać
00:20:41	w składzie kukurydzę lub soję,
00:20:44	a w większości przypadków, jedno i drugie.
00:20:48	PRODUKTY Z KUKURYDZY:
00:20:49	ketchupy, sery, biszkopty, baterie, masło orzechowe,
00:20:56	syropy, soki, smackersy dla dzieci, węgiel drzewny,
00:21:05	Kukurydza to wspaniały surowiec.
00:21:06	Bierzesz to wielkie tłuste źrodło skrobi
00:21:09	i możesz je rozbić i złożyć ponownie.
00:21:12	Możesz otrzymać wysokocukrowy syrop kukurydziany.
00:21:14	Możesz otrzymać maltodekstrynę,
00:21:15	diglicerydy, gumę ksantanową
00:21:18	i kwas askorbinowy.
00:21:20	Wszystkie to mało znane składniki
00:21:23	Zadziwiające ile z nich
00:21:26	Ponadto, można tym żywić zwięrzęta.
00:21:28	Kukurydza jest głównym komponentem
00:21:32	zarówno dla kurzej, wieprzowej,
00:21:36	A teraz nawet karmimy kukurydzą ryby,
00:21:39	czy to tilapia
00:21:41	Uczymy ryby, jak jeść kukurydzę.
00:21:47	Dzięki temu, że kukurydza jest taka tania
00:21:50	mogliśmy obniżyć ceny mięsa.
00:21:54	Chodzi mi o to, że przeciętny amerykanin
00:21:57	mięsa rocznie.
00:22:00	Nie byłoby to możliwe,
00:22:02	gdyby zwierzęta nie były karmione tanim ziarnem.
00:22:08	Odkąd kukurydza jest sprzedawana poniżej kosztu produkcji,
00:22:11	operatorzy obór mogą ją kupić za
00:22:14	część ceny, jaką by ponieśli uprawiając ją
00:22:16	i w efekcie wymiotło wszystkie zwierzęta
00:22:20	z pastwisk środkowego zachodu.
00:22:25	Istnieje pajęcza się
00:22:27	dróg i torowisk ciągnących się przez
00:22:30	cały kraj
00:22:32	z obszarów upraw
00:22:36	CAFO: Model Skoncentrowanego Karmienia Zwierząt
00:22:41	Krowy nie zodtały przystosowane przez ewolucję
00:22:44	Zostały przystosowane do jedzenia traw.
00:22:47	A jedynym powodem, dla którego karmimy je tak
00:22:49	jest niska cena kukurydzy
00:22:51	i powoduje szybkie tycie.
00:22:55	ALLEN TRENKLE - EKSPERT ŻYWIENIA PRZEŻUWACZY
00:23:04	Gdzie wsadzasz swoją rękę?
00:23:06	Jestem właśnie w żwaczu,
00:23:09	pierwszej komorze żołądka.
00:23:14	I to...
00:23:16	to jest...
00:23:18	dość trudno zobaczyć.
00:23:20	Tu możesz zobaczyć coś ciekłego.
00:23:23	Łoł.
00:23:25	- Czy to boli krowę?
00:23:29	Tu są mikroorganizmy,
00:23:31	w żwaczu są bakterie,
00:23:33	Zwierzęta ewoulowały
00:23:36	jako roślinożerne zjadacze traw.
00:23:38	Istnieją opracowania
00:23:40	wysokokaloryczna dieta kukurydziana
00:23:43	powstanie bakterii E. coli odpornych na kwasy.
00:23:47	To są te najgroźniejsze bakterie E. coli.
00:23:55	Więc karmimy bydło kukurydzą
00:23:57	i E. coli, która jest bardzo
00:24:01	tworząc pewne mutacje,
00:24:05	aż w efekcie szczep "E. coli 0157: h7"
00:24:09	pojawia się na światowej scenie.
00:24:12	Jest to produkt diety
00:24:15	i jest to produkt życia w oborach.
00:24:20	Zwierzęta stoją po kostki
00:24:22	w oborniku cały dzień.
00:24:25	Więc jeśli jedna krowa je ma,
00:24:27	inne też je będą miały.
00:24:30	Kiedy zwierzęta są prowadzone do rzeźni,
00:24:32	ich skóra ubrudzona jest nawozem.
00:24:35	A jeśli rzeźnia ubija
00:24:37	400 zwierząt na godzinę,
00:24:39	jak można zapewnić, żeby ten nawóz
00:24:41	nie znalazł się na zwłokach?
00:24:43	W ten sposób obornik
00:24:47	W ten sposób ta rzecz, która nie istnieje
00:24:49	na świecie dostaje się do obiegu spożywczego.
00:24:56	NIEZAMIERZONE KONSEKWENCJE
00:25:02	Koszmar jedzenia fast-food
00:25:04	2-letnie dziecko
00:25:06	A zabójca? Skażone mięso
00:25:10	Dziś wycofano w całym kraju
00:25:11	ponad 140 ton wołowego mięsa mielonego.
00:25:14	Prawie 230 ton wołowego mięsa mielonego...
00:25:16	Dziś wycofano w całym kraju
00:25:20	E. coli już nie tylko znajduje się
00:25:23	znaleziono je w szpinaku, soku jabłkowym
00:25:26	a to na prawdę z powodu wycieków
00:25:30	90 potwierdzonych przypadków
00:25:33	Wspólna ich cecha:
00:25:35	To 20 epidemia E. coli pochodząca
00:25:38	w ciągu ostaniej tylko dekady.
00:25:40	Przez lata podczas administracji Busha,
00:25:42	szefem Amerykańskiego Departamentu
00:25:45	był były szef lobbistów
00:25:47	branży mięsnej w Waszyngtonie;
00:25:49	szef Urzędu ds. Żywności i Leków (FDA) był wice-prezesem
00:25:53	Stowarzyszenia Amerykańskich Producentów Żywności (NFPA).
00:25:56	Te agencje regulujące
00:25:58	są kontrolowane przez kilka przedsiębiorstw
00:26:01	zamiast je szczegółowo oceniać.
00:26:02	ConAgra, która ostatnio wycofała masło orzechowe
00:26:05	zarażone salmonellą,
00:26:07	wiedziała o problemie
00:26:10	W 1972 roku Urzęd ds. Żywności i Leków
00:26:12	przeprowadził około 50,000 kontroli żywności.
00:26:15	W roku 2006 przeprowadził 9,164.
00:26:21	Zawsze występowały zatrucia pokarmem.
00:26:23	Czym więcej technologii jest
00:26:26	zaprzęgane do produkcji żywności,
00:26:28	wydaje ci się
00:26:30	a nie bardziej skażona.
00:26:31	Ale fabryki przetwórcze
00:26:34	sprzyjając powstawaniu patogenów
00:26:38	i rozprzestrzenianiu się ich wzdłuż i wszerz.
00:26:40	Wycofanie mrożonych hamburgerów
00:26:42	sięgnęło już liczby 10 milionów kilogramów.
00:26:45	Ilość wystarczająca do zrobienia fast-foodowych hamburgerów
00:26:48	dla każdego dorosłego w Ameryce
00:26:51	W latach 70-tych, były dosłownie tysiące
00:26:53	rzeźni w Stanach Zjednoczonych.
00:26:56	Dziś zostało tylko 13 rzeźni,
00:26:59	które przetwarzają większość wołowiny
00:27:02	sprzedawanej w Stanach Zjednoczonych.
00:27:04	Dzisiejszy hamburger...
00:27:06	ma w sobie kawałki tysięcy
00:27:09	zmielonych do kupy w jeden pasztecik hamburgerowy.
00:27:12	Szanse rosną wykładniczo
00:27:17	było nosicielem niebezpiecznego patogenu.
00:27:19	To zdumiewające, jak bezzębne są
00:27:23	nasze agencje regulujące, kiedy z bliska się temu przyjrzeć,
00:27:27	a to jest to, czego branża oczekuje.
00:27:33	Waszyngton
00:27:38	To jest budynek Amerykańskiego Departamentu ds. Rolnictwa.
00:27:42	Czy Josh ile czasu dostaliśmy?
00:27:45	- Pięć minut.
00:27:47	Cóż, no może 15.
00:27:50	- Zaczyna sięo 4:00.
00:27:52	PATRICIA BUCK - OBROŃCA BEZPIECZNEJ ŻYWNOŚCI
00:27:54	Więc, jeśli zacznę robić tak...
00:27:56	- lub zacznę składać papiery, to znaczy, że czas minął.
00:28:00	Dziękujemy!
00:28:03	Jestem zarejestrowaną Republikanką.
00:28:06	Zawsze byłam szczerze konserwatywna.
00:28:09	Nigdy nie przyszło mi do głowy, że będę się tym zajmować
00:28:12	i nigdy nie pomyślałabym, że będę
00:28:14	blisko wpsółpracowała z moją matką.
00:28:16	- Idziemy tędy? OK.
00:28:18	Pomyliłam się.
00:28:21	Mama i ja,
00:28:23	nabrał nowego wymiaru.
00:28:26	2421? 2421.
00:28:28	I jesteśmy.
00:28:36	- Cześć.
00:28:38	- Jak się masz?
00:28:40	- Cześć, Pat.
00:28:42	- Cześć, Barb.
00:28:46	aby wprowadzić standardy żywnościowe,
00:28:50	Ograniczyliśmy finansowanie Urędu ds. Żywności i Leków.
00:28:53	Wzrastało w nas przekonanie
00:28:55	w samokontrolę tych wszystkich branż.
00:28:58	A teraz
00:29:01	utraciliśmy nasz system.
00:29:05	Jesteś naprawdę
00:29:08	w walce o bezpieczne żywienie, a to bardzo ważna sprawa.
00:29:10	Dla mnie i mojej rodziny to sprawa osobista.
00:29:14	Nasza adwokatura bezpieczeństwa żywienia
00:29:18	kiedy mój 2 i pół letni syn, Kevin
00:29:21	zaraził się bakterią E. coli 0157: h7
00:29:25	i stał się z idealnie zdrowego
00:29:29	ślicznego chłopca-
00:29:31	mam jego zdjęcie z sobą dzisiaj,
00:29:33	zrobione 2 tygodnie przed chorobą.
00:29:36	I od tego stanu, w 12 dni umarł.
00:29:44	W lipcu 2001 roku,
00:29:47	nasza rodzina wybrała się na wakacje.
00:29:49	Gdybyśmy wiedzieli, co nas czeka,
00:29:52	nigdy byśmy nie pojechali.
00:29:56	Zjedliśmy trzy hamburgery zanim zachorował.
00:30:01	Zauważyliśmy krew w biegunce Kevina,
00:30:05	więc zawieźliśmy go na pogotowie.
00:30:09	Lekarze powiedzieli,
00:30:11	próbkę stolca Kevina i znaleźliśmy,
00:30:14	w niej toksyczny szczep E. coli. "
00:30:20	Przyszli i powiedzieli nam,
00:30:22	że nerki Kevina zaczynają zawodzić.
00:30:26	Kevinowi zrobiono pierwszą dializę.
00:30:31	Nie wolno mu było nawet pić wody.
00:30:34	Mieliśmy takie małe gąbki
00:30:37	i tylko mogliśmy zanurzać je w kubku z wodą
00:30:40	i dawać mu je.
00:30:45	Ochrzanił jednego z nich.
00:30:50	Nie widziałaś go błagającego.
00:30:53	On błagał o wodę.
00:30:57	Nie pozwalali nikomu wnosić
00:31:00	ponieważ... jedyna rzecz, o której mówił,
00:31:03	to była... woda.
00:31:10	Nie wiem, czy wiedział, co się z nim działo...
00:31:16	I mam nadzięję...
00:31:20	Patrzysz na to piękne dziecko, jak na twoich oczach
00:31:22	w 12 dni przeistacza się z idealnie zdrowego w martwe,
00:31:26	to wprost trudne do uwierzenia,
00:31:28	że stało się to od zjedzenia żywności.
00:31:33	A nasz ból stał się jeszcze większy,
00:31:36	ponieważ zabrało nam 2, może trzy lata
00:31:39	i konieczność wynajęcia adwokata
00:31:41	okdrycie, że zjedliśmy wycofane mięso.
00:31:43	1 sierpnia mój syn już był w szpitalu.
00:31:46	Testy na obecność E. coli
00:31:50	Oni ogłosili wycofanie mięsa
00:31:52	dopiero 27 sierpnia,
00:31:55	16 dni po śmierci mojego syna.
00:31:57	Jeśli będziemy mieli jeszcze przesłuchania,
00:32:00	chciałabym, żebyś przyszła i zeznawała.
00:32:02	- Walcz dalej.
00:32:05	Nigdy nie dojdziesz do siebie
00:32:08	Wrócisz do normalności.
00:32:11	- Tędy?
00:32:13	- Idziemy tędy?
00:32:15	Wierzysz, że rząd chroni nas,
00:32:19	a w rzeczywistości nie mamy
00:32:21	zapewnionej nawet podstawowej ochrony.
00:32:27	W 1998 roku, Amerykański Departament
00:32:31	na salmonellę i E. coli 0157: h7.
00:32:37	Ich celem było znalezienie zakładów,
00:32:42	i ich zamknięcie przez Departament,
00:32:44	ponieważ w sposób oczywisty mają
00:32:48	Stowarzyszenia mięsne i drobiarskie
00:32:50	natychmiast pozwały Depratament do sądu.
00:32:54	Sądy orzekł, że Amerykański Departament
00:32:56	ds. Rolnictwa nie miał uprawnień
00:32:58	do zamykania fabryk.
00:33:00	To znaczyło,
00:33:02	że masz funt mięsa lub drobiu,
00:33:05	robisz testy i masz płykę Petri'ego ze szczepem salmonelli,
00:33:08	a Amerykański Departament
00:33:15	Bezpośrednią odpowiedzią było wprowadzenie nowego prawa,
00:33:18	które stało się znane jako Prawo Kevina.
00:33:23	Prawo Kevina dawało Amerykańskiemu Departamententowi
00:33:28	fabryk, które wielokrotnie produkowały skażone mięso.
00:33:33	Wydawało się, że sprawa jest prosta,
00:33:38	- Jak się macie?
00:33:40	Pracowaliśmy nad tym przez 6 lat
00:33:41	i to prawo wciąż nie zostało ustanowione.
00:33:43	PHIL ENGLISH - WSPÓŁAUTOR PRAWA KEVINA (PENSYLWANIA)
00:33:46	Wydaje mi się, że teraz jest
00:33:48	szansa,... spora szansa...
00:33:50	na wprowadzenie tego prawa tym razem.
00:33:51	Myślę, że z punktu widzenienia konsumentów,
00:33:54	mnóstwo ludzi popiera pomysł płacenia trochę więcej
00:33:56	w zamian za gwarancję
00:33:58	wyższych standardów bezpieczeństwa.
00:34:01	- Tak.
00:34:03	że są inni gracze w
00:34:05	- łańcuchu produkcji żywności...
00:34:07	...którzy wydają się tym niepokoić,
00:34:10	ponieważ prato to będzie widziane
00:34:13	Myślę, że naszą przewagą jest...
00:34:15	Czasem odnoszę wrażenie,
00:34:17	że przemysł jest lepiej chroniony, niż mój syn.
00:34:20	To mnie zmotywowało do zostania obrońcą.
00:34:24	Tylko w samym ubiegłym roku, było mnóstwo
00:34:27	pochodzących z żywności epidemii chorobowych,
00:34:29	które skończyły się znacznymi stratami.
00:34:31	Widać wyraźnie, że nasze dzisiejsze
00:34:33	podejście do nadzoru żywności i ochrony
00:34:35	nie spełnia oczekiwań amerykańskich rodzin.
00:34:44	Opowiadanie historii Kevina jest
00:34:50	Ale jedyny sposób, w jaki mogę
00:34:52	uchronić innych ludzi przed takim losem
00:34:54	jest iść i mówić o tym.
00:35:00	Dwa inne przypadki E. coli
00:35:05	7 przypadek infekcji bakterią
00:35:07	Sześcioro to uczniowie szkoły podstawowej,
00:35:10	i jeszcze jedno w innym hrabstwie
00:35:12	w Kentuckky, więc...
00:35:18	Minęło już siedem lat
00:35:20	odkąd mój syn zmarł.
00:35:24	Wszystko, czego chciałam od firmy,
00:35:27	to, żeby powiedzieli "Przepraszamy.
00:35:29	Wyprodukowaliśmy ten wadliwy towar,
00:35:31	który zabił twoje dziecko,
00:35:33	zrobimy wszystko,
00:35:36	To wszystko, czego chciałam,
00:35:38	a oni nie mogli mi tego dać.
00:35:51	System przemysłowej produkcji żywności zawsze szuka
00:35:53	zwiększenia wydajności,
00:35:56	prowadzi do problemów.
00:35:59	Jeśli odstawisz dietę kukurydzianą bydłu z tych obór
00:36:02	podasz im trawę przez 5 dni,
00:36:05	pozbędą się 80% E. coli ze swoich wnętrzności.
00:36:07	Ale to nie jest to, co chce przemysł.
00:36:09	Podejście przemysłu jest takie:
00:36:11	kiedy pojawia się tego typu problem,
00:36:13	to nie cofamy się i szukamy luk w systemie,
00:36:16	tylko wprowadzamy nowinki techniczne
00:36:29	Zbiornik 5x5 z produktem...
00:36:31	niski poziom. Niski poziom.
00:36:36	To nasze centrum operacyjne.
00:36:38	Kontrolujemy stąd wszystkie fabryki.
00:36:40	Gdzie jest Chicago?
00:36:42	Georgia, Utah, Kansas,
00:36:45	Nebraska,
00:36:50	Kontrolujemy wszystkie tryby w maszynie,
00:36:52	prędkość silników,...
00:36:54	możemy stąd je wszystkie zmienić.
00:37:04	Zbudowaliśmy tutaj coś, czym z punktu
00:37:06	widzenia bezpieczeństwa żywności,
00:37:08	w mojej ocenie, pobiliśmy wszystkich.
00:37:10	Myślę, że możemy zmniejszyć ilość
00:37:14	przypadków E. coli 0157: h7.
00:37:18	Ale właśnie zaczęliśmy używać amoniaku
00:37:20	i wodorotlenku amoniaku.
00:37:23	Amoniak zabija bakterie,
00:37:26	więc stał się narzędziem przetwórczym.
00:37:41	Tak naprawdę jestem mechanikiem.
00:37:43	I tym się zajmuję.
00:37:44	Sami projektujemy nasze maszyny.
00:38:11	To jest nasz wyrób gotowy.
00:38:17	Wyrób gotowy
00:38:18	Wypełnienie mięsne hamburgerów wyczyszczone
00:38:24	Czy wasze mięso jest w większości
00:38:27	W 70%.
00:38:29	Mamy nadzieję osiągnąć,
00:38:33	Mamy kilku konkurentów.
00:38:35	Ale myślę, że ich pokonamy.
00:38:37	Wiesz, jak mówiłem, to małżeństwo
00:38:40	nauki i technologii.
00:38:51	Menu za 1 Dolara
00:38:57	Chcę zestaw za dolara
00:39:00	- pięć cheesburgerów rodeo...
00:39:04	...dwie kanapki z kurczakiem.
00:39:06	- Coś jeszcze?
00:39:08	i jednego dużego Dr. Pepper'a.
00:39:10	- 11.48 USD.
00:39:12	Pierwsze okienko.
00:39:19	My nawet nie myśleliśmy o zdrowym odżywianiu,
00:39:21	ponieważ myśleliśmy, że wszystko jest zdrowe.
00:39:23	- Proszę.
00:39:25	- Życzę miłego dnia.
00:39:29	Teraz, kiedy wiem, że jedzenie jest
00:39:31	dla nas naprawdę niezdrowe,
00:39:33	czuję się winna, dając je moim dzieciom.
00:39:36	Ale my nie mamy czasu na gotowanie
00:39:40	i nie wracamy do domu przed 21:00, czy 22:00.
00:39:44	Kiedy masz tylko dolara do wydania
00:39:46	i dwójkę dzieci do wykarmienia,
00:39:48	albo idziesz do sklepu
00:39:51	i próbujesz znaleźć coś taniego
00:39:52	albo jedziesz prosto do drive-thru
00:39:55	kupujesz dwa małe hamburgery i
00:39:57	mówisz "OK, macie.
00:39:59	Tym się powinny najeść, w przeciwieństwie
00:40:01	do jednego produktu kupionego w sklepie.
00:40:10	Popatrz na brokuły.
00:40:11	To za drogie, człowieku.
00:40:16	- Więc co chcesz jeść?
00:40:20	Najpierw trzeba sprawdzić cenę za kilogram.
00:40:28	- Uch, nie kupimy tego.
00:40:30	Bo starczyłoby tylko na 2 lub 3.
00:40:32	- Nie. Chodź.
00:40:40	Możemy znaleźć słodycze, które są tańsze.
00:40:43	Możemy znaleźć czipsy, które są tańsze.
00:40:45	Napoje są bardzo tanie.
00:40:47	Czasem patrzysz na warzywa i myślisz
00:40:49	"OK, możemy tam dostać 2 hamburgery
00:40:51	za tą samą cenę. "
00:40:54	Dlaczego tak jest, że możesz kupić
00:40:56	podwójnego cheeseburgera
00:40:59	a nie możesz kupić
00:41:02	- Chcesz małego?
00:41:04	w stronę złych kalorii
00:41:06	i to nie jest przypadek.
00:41:09	Chodzi mi o to, że powodem,
00:41:13	jest fakt, że właśnie one
00:41:18	Jest to bezpośrednio powiązane z rolnictwem,
00:41:21	jakie praktykujemy
00:41:22	i taką polityką w sprawie farm, jaką mamy.
00:41:24	Wszystkie te kalorie z przekąsek
00:41:27	pochodzą z tych popularnych zbóż:
00:41:29	pszenicy, kukurydzy
00:41:31	i kiełków soi.
00:41:33	Czyniąc te kalorie najtańszymi,
00:41:35	dlatego też, najczęstszą zapowiedzią
00:41:38	otyłości jest poziom dochodów.
00:41:40	Na przestrzeni historii ludzkości,
00:41:42	wałczyliśmy, aby zapewnić sobie
00:41:44	wystarczającą ilość pożywienia i kalorii
00:41:46	dla większej częsci rasy ludzkiej.
00:41:48	Teraz problemem jest nadmiar kalorii.
00:41:50	Przemysł obwinia o otyłość
00:41:53	kryzys odpowiedzialności u ludzi.
00:41:55	Ale kiedy kreujesz nowe jedzenie
00:41:58	dotykasz czynników,
00:42:01	Faktem jest, że podświadomie
00:42:03	poszukujemy 3 smaków
00:42:06	słony, tłusty i słodki.
00:42:08	W naturze są one rzadkie
00:42:10	ale teraz cukier jest dostępny 24 godziny na dobę
00:42:13	w ogromnych ilościach.
00:42:15	Jemy setki funtów tych rzeczy rocznie.
00:42:18	Dieta oparta o wysokosłodzony syrop kukurydziany
00:42:20	i rafinowane węglowodany
00:42:22	prowadzi do skoków poziomu insuliny
00:42:24	i stopniowo osłabia mechanizmy
00:42:27	metabolizacji cukru w naszych organizmach.
00:42:34	Mój mąż jest cukrzykiem.
00:42:37	Jesdną z moich głównych trosk
00:42:39	jest obawa, że straci wzrok.
00:42:41	Już widać objawy
00:42:46	i obawiam się, że może nie być zdolny do jeżdżenia,
00:42:49	a jest kierowcą zawodowym.
00:42:51	Musimy liczyć się z jego lekarstwami.
00:42:54	Ile to kosztuje, 70 dolarów?
00:42:57	50 kosztuje około 130 dolarów.
00:42:59	Ale on używa dwóch lekarstw.
00:43:01	100 dolarów za jedne tabletki
00:43:03	i kolejne 100 za inne.
00:43:05	To pochłania znaczną część naszych dochodów.
00:43:07	Musimy często wybierać między
00:43:10	lekastwami, żeby był zdrowy,
00:43:12	a warzywami, żebyśmy byli zdrowi.
00:43:16	Więc co powinniśmy wybierać?
00:43:20	To przykre patrzeć jak mój ojciec cierpi
00:43:23	na cukrzycę i inne rzeczy.
00:43:24	MŁODZIEŻOWA GRUPA OBROŃCÓW ŻYWNOŚCI
00:43:26	A naprawdę przykre, patrzeć,
00:43:28	Coś jest na rzeczy
00:43:30	w sposobie, w jaki żyjemy
00:43:32	gdzie się bawimy,
00:43:34	to to, które kupujemy
00:43:36	wywołuje te epidemie.
00:43:39	I to nie tylko w naszej społeczności.
00:43:40	Nie tylko w Parku Baldwina.
00:43:42	Kto z nas zna choć jedną osobę
00:43:44	w swojej rodzinie, która ma cukrzycę?
00:43:48	A kto zna dwie?
00:43:51	Trzy?
00:43:53	Do tej pory cukrzyca typu 2
00:43:56	występowała tylko u dorosłych.
00:43:58	A teraz występuje u dzieci w rozmiarach epidemii.
00:44:03	U 1 z 3 Amerykanów urodzonych po roku 2000
00:44:06	wystąpią objawy wczesnej cukrzycy.
00:44:11	U mniejszości narodowych
00:44:21	W TRAWIE
00:44:28	FARMY POLYFACE
00:44:57	Wszystko, co zrobiliśmy
00:44:59	dla nowoczesnego rolnictwa to:
00:45:01	hodować szybciej,
00:45:06	Nikt nie myśli o E. coli,
00:45:08	cukrzycy typu 2
00:45:12	całego systemu.
00:45:14	Odaliśmy samodzielny
00:45:16	wybór rolników
00:45:20	w ręce tych korporacyjnych zarządów
00:45:22	w wielkich miastach, tysiące mil stąd,
00:45:25	gdzie inni podejmują decyzje
00:45:27	żadnych konsekwencji tych decyzji.
00:45:49	Wszystko jest oparte na trawie.
00:45:51	Wiesz, one nie jedzą kukurydzy, martwych zwięrząt,
00:45:55	kurzych nawozów, tak jak tam, w dolinie...
00:45:58	lub martwych kurczaków.
00:46:00	One jedzą trawę, to co same znajdą
00:46:04	wiesz, koniczynę,
00:46:06	One są roślinożercami.
00:46:09	Gdyby jadły kukurydzę,
00:46:11	musiałbyś ją zbierać,
00:46:14	potem musiałbys gdzieś wywieźć odchody
00:46:18	które muszą z tego powstać.
00:46:20	Tutaj... to jest...
00:46:23	tu... tu jest wszystko.
00:46:27	Chodzi mi o to, żeby krowy użyźniają.
00:46:29	Ona się przemieszcza.
00:46:31	Nie musimy tego kosić...
00:46:34	To wszystko jest prawdziwe
00:46:39	Przemysł spożywczy
00:46:41	stawał się coraz bardziej głośny, śmierdzący,
00:46:44	nieprzyjemnym miejscem,
00:46:47	do tego stopnia, że ludzie zarządzający
00:46:49	nie chcą nikogo tam wpuszczać,
00:46:51	bo ludzie zobaczyli by tą ochydna prawdę.
00:46:55	Gdyby to się stało,
00:46:56	utracilibyśmy wiarę w szczerość
00:46:59	i niezawodność naszego systemu produkcji żywności.
00:47:04	Gdybyśmy wstawili szklane ściany
00:47:06	w tych wielkich fabryckach,
00:47:09	mielibyśmy zupełnie inny system w naszym kraju.
00:47:42	Sami dopuściliśmy do tego,
00:47:44	że jesteśmy ignorantami i nieświadomi
00:47:47	w tak intymnej kwestii...
00:47:51	jak żywność, którą jemy.
00:47:55	Czyż nie jest inaczej być tutaj,
00:47:58	na świeżym powietrzu, słońce
00:47:59	ptaki na drzewach śpiewają, prawda?
00:48:01	Ale widzisz, według Amerykańskiego Departamentu
00:48:04	ds. Rolnictwa to jest niesanitarne,
00:48:06	po na świeżym powietrzu.
00:48:08	Próbowali nas zamknąć.
00:48:09	To była jedna z największych rozgrywek,
00:48:12	jaką mieliśmy, kiedy próbowali
00:48:13	nas zakmnąć z powodów sanitarnych.
00:48:16	Wyobrażasz sobie?
00:48:17	Więc porównaliśmy się z nimi
00:48:23	U nas kultur bakterii było średnio 133,
00:48:28	a w tych ze sklepu było
00:48:30	średnio 3600.
00:48:33	Oczywiście, tamte przeszły 40 miliardów kąpieli.
00:48:36	Nasze nie widziały nawet chloru.
00:48:40	Wielu ludzi się dziwi
00:48:43	Czy my rzeczywiście możemy wykramić świat? "
00:48:45	Cała ta sprawa to zwodnicza dyskusja
00:48:49	ponieważ, tak,
00:48:53	jesteśmy na każdym kroku wydajni,
00:48:54	w szczególności, jak uwzględnić
00:48:57	wszystkie te niewydajności przemysłu.
00:49:01	Ludzie przycodzili do sklepów farmerskich
00:49:03	i mówili "Co?
00:49:08	i piją puszkę coli za 75 centów.
00:49:16	Hej, świnko.
00:49:21	Hej, świnki.
00:49:25	Zawsze mnie zaskakuje, jakie sukces odnieśliśmy
00:49:29	w celowaniu w środek złego celu.
00:49:34	Nauczyliśmy się na przykład,
00:49:36	w przypadku bydła
00:49:40	jak hodować, nawozić
00:49:43	i zbierać kukurydzę
00:49:45	użwając satelitarnemu systemowi nawigacyjnemu,
00:49:48	a nikt się nie zastanowi i nie zapyta
00:49:52	"Ale czy powinniśmy nią karmić krowy?"
00:49:54	Staliśmy się kulturą techników.
00:49:58	Wszyscy o tym
00:50:01	wszyscy o tym wiemy
00:50:03	ale nikt się nie cofa
00:50:05	i nie spyta "Ale dlaczego?"
00:50:10	Chodzi mi o to, że kultura, która widzi świnie
00:50:12	jako masę proteinowej, nieożywionej struktury
00:50:15	manipulowanej przez jakiekolwiek kreatywne metody,
00:50:17	jakie człowiek może narzucić tym stworzeniom
00:50:20	prawdopodobnie zobaczy też
00:50:23	jednostkę w swojej społeczności
00:50:25	i inne kultury w świecie narodów
00:50:28	z taką samą pogardą,
00:50:30	brakiem szacunku
00:50:32	i kontrolującą mentalnością.
00:50:40	FABRYKA PRZETWÓRSTWA
00:50:44	TAR HEEL, KAROLINA PÓŁNOCNA
00:50:47	Największa rzeźnia na świecie.
00:51:00	Miasto, gdzie fabryka jest położona
00:51:03	to miasteczko nazwane Tar Heel
00:51:05	w środku bardzo zubożałego ekonomicznie obszaru.
00:51:11	EDUARDO PENA
00:51:14	Smithfield doprowadził do perfekcji
00:51:15	sztukę zbierania i wybierania
00:51:16	siły roboczej, którą mogą wyeksploatować,
00:51:19	zaczynając od ludności lokalnej:
00:51:22	biednych białych,
00:51:25	Przez tą siłę roboczą przeszli bardzo szybko.
00:51:30	Teraz muszą dowozić pracowników busami
00:51:32	całą trasą od Dentsville w Południowej Karolinie,
00:51:36	do Clinton w Pólnocnej Karolinie.
00:51:38	Jak narysujesz koło o promieniu 100 mil,
00:51:42	to powstanie obszar zamieszkania ich pracowników.
00:51:46	Nakręcone przez pracowników
00:51:53	Traktują ludzi tak samo
00:51:55	jak traktują wieprze.
00:52:00	Wiesz, wieprze nie muszą się martwić o wygodę,
00:52:04	ponieważ są tu tymczasowo.
00:52:08	I ten sam punkt widzenia mają na pracownika.
00:52:11	Nie martwisz się długością zycia pracownika
00:52:13	ponieważ dla nich,
00:52:17	PODŁOGA ŚMIERCI
00:52:20	Tu zabijane jest 32.000 wieprzy dziennie.
00:52:37	Kiedy 2000 świn na godzinę przechodzi przez ręce
00:52:40	tych pracowników, od kontaktu z ich wnętrznościami,
00:52:44	dostają infekcji nie tylko pod paznokciami.
00:52:46	Wszystkie paznokcie odpadają od palców.
00:52:48	Jesteś pokryty krwią, odchodami, moczem.
00:52:52	Łatwo się zranić tam.
00:52:54	Wykonujesz te same ruchy
00:52:56	na tym samym kawałku wieprza
00:52:58	i to non stop.
00:53:00	W zasadzie jesteś traktowany jak ludzka maszyna.
00:53:03	Tu są ludzie, których nie stać na to,
00:53:05	żeby odejść i Smithfield wie o tym.
00:53:07	I dlatego oni to odraczają.
00:53:17	100 lat temu,
00:53:18	kiedy Upton Sinclair napisał "The Jungle"
00:53:20	był trust wołowy,
00:53:25	Wykorzystywano emigrantów ze wschodniej Europy
00:53:28	gdyż nie było odpowiednich przepisów
00:53:31	występowały potworne okaleczenia
00:53:35	a nawet zgony.
00:53:39	Sprawy uległy poprawie.
00:53:44	Teddy Roosevelt zajął się trustem wołowym.
00:53:47	Powstał związek zawodowy pakowaczy mięsa,
00:53:51	i była to najlepsza praca w branży
00:53:55	w całych Stanach Zjednoczonych.
00:53:57	Do lat 50-tych pakowacz mięsa
00:54:01	był samodzielnym pracownikiem
00:54:03	z dobrą pensją, dodatkami, emeryturą.
00:54:07	A potem co się stało?
00:54:10	Więc, firmy przetwórcze urosły
00:54:12	aby móc obsłużyć branżę fast food,
00:54:15	która była ich największym klientem.
00:54:17	Niektóre z firm przetwórczych, jak IBP
00:54:20	zastosowała te same praktyki kadrowe
00:54:22	co branża fast food...
00:54:24	obcięła płace, upewniwszy się,
00:54:27	przyśpieszyła produkcję,
00:54:29	i zmusiła pracowników do wykonywania
00:54:31	ciągle tych samych operacji.
00:54:33	A dziś pakowacz mięsa to jedna
00:54:36	z najgroźniejszych prac w Stanach Zjednoczonych.
00:54:41	Branża przetwórcza także wykorzystała
00:54:43	nową falę imigracji -nielegalnych imigrantów
00:54:45	i ostatnio imigrantów z Meksyku.
00:54:50	Wielu z imigrantów, którzy przybyli do Ameryki
00:54:53	było hodowcami kukurydzy w Meksyku.
00:54:56	NAFTA doprowadziła do
00:54:59	tanią kukurydzą amerykańską.
00:55:02	To pozbawiło pracy ponad
00:55:06	Nie mogli oni konkurować
00:55:11	Więc co się stało z tym
00:55:15	Przetwórnie jak IBP,
00:55:17	National Beef i Monfort
00:55:19	rozpoczęły aktywną rekrutację w Meksyku.
00:55:23	Firmy ogłaszały się w radiu
00:55:26	i w gazetach.
00:55:27	IBP uruchomił połączenie autobusowe
00:55:30	w Meksyku, żeby dowozić
00:55:36	Przez lata rząd przymykał oko
00:55:38	na zatrudnianie nielegalnych imigrantów
00:55:40	przez branżę mięsną.
00:55:42	Ale teraz, w czasach
00:55:44	nagle zaczęto rozprawiać się z tym,
00:55:46	ale te firmy zostawiono w spokoju.
00:55:48	Rząd zabrał się za imigrantów.
00:55:56	TAR HEEL, KAROLINA PÓŁNOCNA
00:56:00	EDUARDO PENA
00:56:11	Agenci imigracyjni aresztują pracowników Smithfield'a
00:56:15	na tym parkingu.
00:56:17	To cicha umowa
00:56:19	między Smithfield, a władzami imigracyjnymi.
00:56:21	Oni pozbywają się 15 robotników dziennie,
00:56:24	ale nie widzisz żadnych większych obław.
00:56:26	W ten sposób nie zakłócą
00:56:41	- Próbujemy, proszę pana
00:56:44	Ona nas pyta, nie ty.
00:56:48	Nie widzę nikogo aresztującego manedżerów Smithfield'a.
00:56:51	Nikt w fabryce, kto miał zokolwiek wspólnego
00:56:54	z z atrudnieniem tych ludzi
00:56:55	nie został zresztowany.
00:56:57	Co widzimy dziś to ludzi
00:56:59	ciężko pracujących na produkcji w tej firmie
00:57:01	aresztowanych.
00:57:20	Chcemy płacić jak najtaniej za żywność.
00:57:22	Nie rozumiemy, że odbywa się to innym kosztem.
00:57:26	Ci ludzie są tutaj od 10,15 lat,
00:57:30	przetwarzają wasz bekon, waszą szynkę,
00:57:34	a teraz traktuje się ich jak kryminalistów.
00:57:39	A te firmy zarabiają miliardy dolarów.
00:57:50	Smithfield odmówił udzielenia
00:58:06	UKRYTE KOSZTY
00:58:11	Czy tu tylko chodzi o cenę?
00:58:13	Kto chce kupić najtańszy samochód?
00:58:16	Zgadzamy się na dopłaty
00:58:18	do produkcji żywności
00:58:21	taniego jedzenia,
00:58:23	gdy w rzeczywistości to drogie jedzenie,
00:58:26	gdy dodasz te wszystkie koszty środowiskowe,
00:58:29	socjalne koszty, zdrowotne koszty.
00:58:34	Żywność przemysłowa nie jest uczciwa.
00:58:37	Nie ma uczciwej ceny.
00:58:40	Nie jest przetwarzana uczciwie.
00:58:41	W tejżywności nie ma nic uczciwego.
00:58:46	Nie mogę wymyślić lepszego zastosowania
00:58:52	To była 5 godzinna jazda
00:58:54	może 300,400 mil.
00:58:57	Więc tak.
00:58:59	Było warto.
00:59:03	Nie mam porzeby powiększać produkcję.
00:59:08	Mam potrzebę proukować najlepsze jedzenie na świecie
00:59:11	i najzdrowsze.
00:59:13	I jeśli w skutek tego
00:59:15	więcej ludzi przyjdzie tu po nasz towar,
00:59:20	niech mi niebo podpowie jak temu sprostać
00:59:23	bez kompromisów z rzetelnością.
00:59:25	Oto, kim jestem.
00:59:26	Nie mamy absolutnie żadnej ochoty
00:59:30	sprzedawać do Wal-Mart
00:59:34	Jak tylko zaczniesz rosnąć,
00:59:37	będziesz inaczej patrzył na klientów,
00:59:40	będziesz inaczej patrzył na produkt,
00:59:42	będziesz inaczej patrzył na swój biznes.
00:59:44	Będziesz inaczej patrzył na
00:59:48	Będziesz to widział inaczej.
00:59:57	TARGI PRODUKTÓW NATURALNYCH
01:00:05	To nasza nowa seria naturalneo pop cornu.
01:00:08	To jest mleko sojowe Vitasoy,
01:00:10	najlepsze mleko sojowe na całym świecie.
01:00:12	Cała ekspozycja, kiedy zaczęliśmy po raz pierwszy
01:00:15	była szerokości tej alei.
01:00:16	GARY HIRSHBERG
01:00:19	Niektórzy z nas spali na stoiskach.
01:00:20	Nie było nas stać na hotel.
01:00:24	Ekologia rośnie o 20% rocznie.
01:00:26	To jeden z najszybciej rozwijających się
01:00:30	Mój boże! Ach!
01:00:32	Nie pozbędziemy się kapitalizmu.
01:00:33	Z pewnością nie powstrzymamy tego,
01:00:35	zanim poradzimy sobie z globalnym ociepleniem
01:00:38	i powstrzymamy zatruwanie
01:00:40	naszego powietrza,
01:00:43	Musimy działać o wiele szybciej.
01:00:44	Jeśli będziemy próbować robić wszystko idealnie
01:00:48	i na przykład będziemy kupować żywność
01:00:50	tylko z najlepszych źródeł
01:00:52	w promieniu 100 mil od nas,
01:01:00	Było dla mnie jasne, jako ekologa
01:01:02	że korporacje były źródłem wszystkich zanieczyszczeń,
01:01:05	były źródłem wszystkich tych rzeczy,
01:01:07	które niszczyły ten świat.
01:01:13	Na uniwersytecie zetknąłem się z tym małym instytutem
01:01:16	nazywanym Instytutem Nowej Alchemii,
01:01:18	który był grupą biologów - renegatów.
01:01:21	Moją nadzieją jest dać wam
01:01:23	Nauczaliśmy czegoś w rodzaju nowej religii,
01:01:27	próbującej rozwijać alternatywne
01:01:30	ale nakłanialiśmy przekonanych.
01:01:32	Byliśmy zależni od źródeł, które wyschły
01:01:37	i nie docieraliśmy do tych,
01:01:39	którzy potrzebowali tych przekazów.
01:01:41	Zrozumieliśmy, że nie możemy być Dawidem
01:01:45	przeciwko Goliatowi.
01:01:59	Kiedy zaczynaliśmy mieliśmy farmę i siedem krów.
01:02:03	Chcieliśmy udowodnić,
01:02:08	globalnych problemów ze środowiskiem.
01:02:10	Równocześnie musieliśmy udowodnić,
01:02:11	że możemy być wysoce dochodowi.
01:02:16	Dziś w roku 2008, nie tylko jesteśmy
01:02:19	3 marką jogurtową w Ameryce,
01:02:21	ale jesteśmy także wsród najbardziej dochodowych.
01:02:25	Stonyfield został kupiony prze grupę Danone
01:02:31	Gary dalej zarządza Stonyfield.
01:02:34	Widzisz, to jest ciekawa sprawa.
01:02:36	Taka mała firma jak ta, to teraz Kraft,
01:02:38	ale nie masz o tym najmniejszego pojęcia.
01:02:40	Teraz to Pepsi.
01:02:43	- Kashi to Kellogg's?
01:02:46	- Teraz to Colgate.
01:02:49	Tak, to jedna z tych firm,
01:02:53	Czy zdołają zachować duszę?
01:02:55	- Wiesz, to jest...
01:02:57	Przede wszystkim zapewnią im sukces.
01:02:59	Sędziego nie ma.
01:03:04	Te wielkie firmy nie rosną naturalnie.
01:03:07	Rosną poprzez przejęcia.
01:03:09	Coca-Cola, Pepsi, Kellogg's,
01:03:12	wszystkie one pędzą,
01:03:13	nie idą, w kierunku biznesu żywności ekologicznej.
01:03:17	FARMA LILAC RIDGE
01:03:24	Dla mnie, odkąd Wal-Mart uruchomił ekologię,
01:03:27	jestem podniecony.
01:03:29	Marzyliśmy o tym dniu,
01:03:31	kiedy będziemy mogli usiąść z korporacyjnymi tytanami
01:03:34	i rozmawiać
01:03:36	o ekologii i zrównoważonym rozwoju.
01:03:38	- To Amanda. To Rand.
01:03:40	- Rand, miło cię poznać.
01:03:42	AMANDA ELLIS-THURBER
01:03:43	- Tony. Świetnie.
01:03:45	OK, pomóż mi zrozumieć, gdziewy dwaj
01:03:47	- Obaj pracujemy dla Wal-Mart.
01:03:49	Tak.
01:03:50	Czyw wiesz, że nie kupujemy w Wal-Mart?
01:03:52	- Nigdy w żadnym nie byliśmy.
01:03:54	- Czy to nie niezwykłe?
01:03:56	Tak, nigdy nie byliśmy.
01:03:58	Rozpoczęliśmy bojkot dawno temu
01:04:00	i tego się trzymamy.
01:04:03	Wal-Mart jest bardzo czuły
01:04:05	na pukncie swojej reputacji.
01:04:07	Oni oczywiście byli oczerniani,
01:04:09	prawdopodobniej częściej, niż inni
01:04:12	w dzisiejszej ekonomii.
01:04:14	Właściwie to łatwa decyzja
01:04:16	spróbować wesprzeć ekologię,
01:04:18	TONY AIROSO
01:04:21	w zależności od oczekiwań klientów.
01:04:22	Widzimy to i reagujemy na to.
01:04:24	Więc to jasne,
01:04:27	łatwo jest się spóźnić, a potem
01:04:29	pójść za ciosem i to zapewnić.
01:04:32	Kiedy spotykam swoich
01:04:35	wielu jest absolutnie przerażonych
01:04:38	firmami takimi jak ta, którą teraz mam.
01:04:42	Ale kiedy im tłumaczę
01:04:45	jaki wpływ ma jedno zamówienie Wal-Mart'u,
01:04:48	na zużycie nie funtów,
01:04:51	ton herbicydów,
01:04:53	to dyskusja...
01:04:57	przechodzimy do faktów.
01:04:59	To prawdziwy klucz, to co tu robicie, chłopaki.
01:05:06	Nie mam co do tego złudzeń.
01:05:08	Nie wierzę, że nagle Wal-Mart znalazł się tu,
01:05:10	bo doznali moralnego oświecenia.
01:05:13	To z powodu ekonomii.
01:05:15	Mogę cały dzień dyskutować
01:05:18	ale nikt nie zaprzeczy temu,
01:05:21	że sprzedaż za kolejny miolion dolarów do Wal-Mart
01:05:23	pomoże ocalić świat.
01:05:34	Na początku ubiegłego wieku,
01:05:36	rolnik mógł wyżywić przeciętnie
01:05:41	Teraz przecietnie amerykański rolnik
01:05:43	może wyżywić 126 osób, tak?
01:05:47	To są najbardziej produktywni ludzie
01:05:51	Farmy uległy zmianom błyskawicznym
01:05:54	i radykalnym, ale w sposób dla nas niezauważalny,
01:05:56	bo kto teraz zna jakiegokolwiek rolnika?
01:05:59	Ale ich sposób życia
01:06:00	został zrewolucjonizowany.
01:06:10	OD ZIARNA DO SUPERMARKETU
01:06:26	10,000 lat temu, rolnicy
01:06:28	zaczęli zachowywać najlepsze ziarno
01:06:30	i zasiewać nim następnego roku.
01:06:32	W ten sposób wzmacniano ziarno.
01:06:34	W ten sposób wyhodowano kukurydzę,
01:06:36	z bezużytecznej w większości trawy
01:06:38	TROY RUSH - WICEPREZES
01:06:41	do wysoce produktywnej rośliny, jaką jest dzisiaj.
01:06:43	Pomysł, że jakaś korporacja
01:06:45	jest bardzo nowy.
01:06:48	kiedy Sąd Najwyższy orzekł,
01:06:51	I to otworzyło tamy zalewowi
01:06:52	prób opatentowania najcenniejszych składników życia,
01:06:55	co dotyczy zbóż, od których jesteśmy zależni.
01:06:57	KORPORACJA MONSANTO
01:06:59	Roush:
01:07:01	Wyprodukowali,
01:07:05	a potem opracowali produkt o nazwie "Roundup."
01:07:10	Dało się słyszeć zapowiedzi
01:07:14	która mogła wytrzymać działanie Roundup.
01:07:16	Gdy Roundup był spryskiwany z góry na nią,
01:07:19	zabijał wszystkie rosnące rośliny
01:07:20	poza tą:
01:07:25	Kiedy Monsanto w 1996 zaczął sprzedawać
01:07:30	tylko 24% soi na rynku amerykańskim
01:07:34	Do roku 2008 ponad 90% soi w USA
01:07:39	Pamiętam, kiedy pierwszy raz zakazano
01:07:42	przechowywania ziarna.
01:07:44	Większość rolników była po prostu
01:07:46	zniesmaczona całym tym pomysłem.
01:07:50	To ciekawa obserwacja jak na przestrzeni
01:07:52	11 lat przeszliśmy od całkowitej pogardy
01:07:55	do stwierdzenia,
01:07:56	że musimy zaakceptować
01:07:58	zakaz przechowywania ziarna.
01:08:00	Co się stanie jeśli farner
01:08:03	zatrzyma ziarna?
01:08:08	Wiesz, tak naprawdę teraz
01:08:10	jest w to zamieszana tylko jedna firma,
01:08:12	a jest nią Monsanto.
01:08:17	Monsanto jest...
01:08:26	Mają zespół prywatnych detektywów
01:08:28	węszących po całym kraju
01:08:30	i mają małą infolinię 1-800
01:08:32	gdzie odbierają rozmowy.
01:08:35	w której ktoś doniesie
01:08:38	wyślą tam detektywa, żeby zbadał sprawę.
01:08:45	Jeśli zachowałeś ziarno, dostaniesz telefon
01:08:47	od kogoś z Monsanto.
01:08:54	Monsanto ma 75 rolników zajmujących się
01:09:04	Każdy przyłapany na zachowywaniu ziarna
01:09:11	Dwóch ludzi podjechało pod mój dom
01:09:14	między 19:00, a 19:30,
01:09:15	pokazali mi czarne identyfikatory,
01:09:17	ale nigdy nie powiedzieli, że są z Monsanto.
01:09:20	Powiedzieli, że zespół inwigilacyjny,
01:09:23	przyłapał mnie na czyszczeniu ziarna.
01:09:27	Okazuje się, że muszę wstawać
01:09:29	o 3:00 lub 4:00 rano
01:09:31	zanim detektywi zaczną za mną jechać.
01:09:35	Oni byli...
01:09:37	jak sądzę byłymi wojskowymi lub policjantami.
01:09:40	Byli duzi i wyglądali groźnie.
01:09:43	Nie wiem, czy to był zespół inwigilacyjny,
01:09:46	czy mój sąsiad mnie wydał. Nie wiem.
01:09:49	Kiedy się odwrócilem i chciałem iść do domu,
01:09:52	co usłyszałem za plecami
01:10:00	MOE PARR
01:10:18	Maszyna Moe czyści ziarna ze szczątków, dzięki czemu
01:10:23	To genialne urządzenie wyprodukowano w latach 1800,
01:10:27	a Monsanto chce je wszystkie zlikwidować.
01:10:39	Ilu jeszcze twoim zdaniem
01:10:41	jest czyścicieli ziarna w kraju?
01:10:42	W stanie Indiana może być sześciu.
01:10:45	Może.
01:10:47	- A ilu zwykle było?
01:10:50	Wszyscy wypadli z tego biznesu?
01:10:52	Nikt już nie pozostał.
01:11:01	Kiedy ziarno Monsanto pojawiło się na rynku,
01:11:04	Ja tak na prawdę się nie przestawiłem na nie.
01:11:08	Miałem całkiem niezłe plony
01:11:09	z konwencjonalnym ziarnem sojowym, którego używałem,
01:11:11	więc pomyślałem "Cóż, pozostanę przy tym co robię."
01:11:15	David nie używa zboża Monsanto, ale jego pole
01:11:21	Wszyscy moi sąsiedzi dookoła używają GMO.
01:11:23	Kiedy rozpoczynają się pyłki,
01:11:26	Ja wciąż sobie radzę.
01:11:30	Jeśli Monsanto znajdzie skażenie, rolnik musi udowodnić,
01:11:36	Kiedy modyfikujesz genetycznie zboże, posiadasz je.
01:11:40	Tego wcześniej rolnictwo nie znało.
01:11:45	Było tak, że uniwersytety rolnicze,
01:11:48	opracowywały to,
01:11:50	Większość rolników
01:11:53	korzystała z tych instytucji publicznych.
01:11:55	Monsanto jest bardzo podobne do Microsoft'u.
01:11:58	W taki sam sposób, jak
01:12:01	do zawartości większości komputerów w USA,
01:12:03	ustanowili własność intelektualną
01:12:05	do zawartości większości zywności w Ameryce.
01:12:08	Publiczne uprawy to przeszłość.
01:12:11	Praktycznie nie ma już ziarna publicznego.
01:12:17	Są tylko 4 albo 5 odmian,
01:12:19	które można zasiać.
01:12:21	Mam teraz resztę ziaren soi
01:12:22	z Illinois.
01:12:24	- Która nie jest GMO.
01:12:27	Kiedy dojdzie do momentu,
01:12:31	to co zrobię?
01:12:38	Kupiłem tę listę,
01:12:40	To czarna lista Monsanto's
01:12:45	Łał.
01:12:46	Każdy farmer jest pozwany do sądu,
01:12:48	albo rachunki, lub
01:12:51	nie dostarczył im dokumentów,
01:12:53	więc figuruje w ich bazie.
01:12:55	W moim przypadku, dlatego tam jestem,
01:12:57	ponieważ nie przekazałem im swoich danych.
01:13:00	- Czy ja jestem na tej liście?
01:13:02	Łał.
01:13:04	Widzę też 2 innych farmerów dla których pracowałem.
01:13:07	Ta lista... tu chodzi o to,
01:13:10	że nie mogę kupić produktów Monsanto, rozumiesz?
01:13:12	Racja.
01:13:14	Więc dochodzimy do kwestii
01:13:19	Monsanto pozwało mnie stawiając zarzut
01:13:22	że zachęcam rolników do naruszania patentów
01:13:25	czyszcząc ich własne ziarno.
01:13:35	Jeszcze nie byłem na sali sądowej
01:13:37	a mam już do zapłaty 25,000 dolarów.
01:13:42	Ludzie, którzy byli moimim przyjaciółmi
01:13:44	teraz ledwie się do mnie odzywają.
01:13:50	Byliśmy przyjaciółmi przez 50 lat,
01:13:53	a teraz prawie w ogóle się nie widujemy.
01:13:55	Prawda.
01:13:57	Zgodnie z warunkiem ugody ten farmer
01:14:01	Nie poczywam się do winy,
01:14:03	ale taniej wychodziło zapłacić karę
01:14:06	niż z nimi walczyć.
01:14:08	- To cię gryzie,...
01:14:10	...bo uważasz, że masz rację,
01:14:13	ale przyznajesz się, że jej nie masz.
01:14:22	Monsanto fałszywie oskarżyło nas o naruszenie patentu
01:14:25	i złamanie umowy.
01:14:27	Żadne nie było prawdą.
01:14:29	Wchodzisz na rynek,
01:14:32	i jeśli ich zrujnujesz,
01:14:37	Moja rodzina wydała 400,000 dolarów
01:14:39	na walkę, postępowanie przedprocesowe.
01:14:41	A potem nam powiedziano, że potrzebny jest
01:14:43	kolejny milion na sam proces.
01:14:46	Zawarliśy ugodę poza sądem.
01:14:48	Według mnie na dziś system działa tak:
01:14:51	że Sprawiedliwość ma wagę
01:14:53	z plikami banknotów na szalach
01:14:55	i ten, kto położy na szali więcej pieniędzy,
01:14:58	zatrudni więcej ekspertów
01:15:01	skłonny do największych kłamstw,
01:15:04	Tak wydaje się na dziś działać system sprawiedliwości.
01:15:07	To koropne.
01:15:09	Jak rolnik może się sam obronić
01:15:11	przed międzynarodową korporacją, jak Monsanto?
01:15:14	Zaledwie 3 dni temu rozmawiałem z młodym mężczyzną.
01:15:17	Byli na jego farmie, wiecie?
01:15:19	A ten biedny chłopak właśnie zaczynał.
01:15:22	Jego narzeczona tam była.
01:15:24	i starałem się jak najlepiej im doradzić.
01:15:27	Niestety moją najlepszą radą było:
01:15:28	"Musisz spróbować wyjść z tego cało.
01:15:33	Nie walcz z nimi.
01:15:35	i dać im to, co chcą,
01:15:40	W przypadku Monsanto,
01:15:42	Jak chcesz robić w produkcji rolnej,
01:15:46	musisz się położyć do łóżka z Monsanto.
01:15:49	Oni mają soję na własność.
01:15:51	I będą kontrolować ten produkt
01:15:54	od ziarna do sklepu.
01:15:56	W efekcie, oni kontrolują żywność.
01:16:01	Monsanto odmówiło wywiadu do tego filmu.
01:16:13	PRZESŁONA
01:16:15	To były obrotowe drzwi, w których
01:16:18	kręcili się szefowie Monsanto
01:16:20	i różni przedstawiciele instytucji,
01:16:22	sądów i agencji, podejmujący decyzje.
01:16:25	Justice Clarence Thomas był prawnikiem Monsanto.
01:16:29	Nie było by w tym nic niezwykłego
01:16:32	gdyby nie udział w pewnej rozprawie sądowej
01:16:36	Justice Clarence Thomas napisał opinię większości
01:16:39	w sprawie, która pozwalała tym firmom
01:16:42	powstrzymywać rolników przed sianiem własnego ziarna.
01:16:45	Monsanto ma bardzo bliskie powiązania
01:16:47	z administracją Busha...
01:16:48	RUMSFELD: SZEF SEARL, KUPIONA PRZEZ MONSANTO
01:16:52	i administracją Clintona.
01:16:53	KANTOR: ZARZĄD W MONSANTO
01:16:56	I dlatego nie ma za dużo debaty politycznej
01:16:59	na temat radykalnych zmian w naszym łańcuchu żywnościowym.
01:17:02	SENATOR: DO 1993 -
01:17:07	Nasz rząd przez ostatnie 25 lat
01:17:09	został zdominowany przez te sektory gospodarki
01:17:13	które miał regulować i kontrolować.
01:17:17	WICE-PREZES MONSANTO DO 2000
01:17:19	Szansa pojawi się jak tylko znajdą się ludzie
01:17:22	z doświadczeniem w branży, którzy mogliby się stać regulatorami.
01:17:24	PRAWNIK, DORADZAŁ MONSANTO PRZY ŻYWNOŚCI GMO
01:17:28	Wszystko zależy od tego, po której stronie się opowiedzą.
01:17:32	Odrzucił decyzję Urzędu nakazującą
01:17:37	WICE-PREZES MONSANTO
01:17:38	Mówimy o władzy
01:17:40	scentralizowanej władzy
01:17:43	i ta władza jest używana
01:17:44	przeciwko ludziom, którzy
01:17:47	jak rolnicy.
01:17:49	Używana jest przeciwko pracownikom,
01:17:50	którzy pracują dla tych firm
01:17:52	a także przeciw konsumentom,
01:17:55	ktorzy celowo utrzymywani są w niewiedzy
01:17:57	o tym, co jedzą,
01:18:00	i jakie skutki to wywołuje w ich organizmach.
01:18:02	CENTRUM PRAWNE STANU KALIFORNIA
01:18:04	Witam Panią przewodniczącą i członków.
01:18:08	SB-63 prawo klientów do wiedzy.
01:18:13	Wymaga ono tylko, aby żywnośc klonowana
01:18:16	była oznaczana, jako klonowana.
01:18:18	Zwierzęta klonowane
01:18:21	to zupełnie nowa sprawa.
01:18:23	I jestem zdumiony że Urząd ds. Żywności i Leków
01:18:26	nie tylko chce dopuścić
01:18:30	bez dalszych badań,
01:18:32	lecz chce również zezwolić na sprzedaż takiego mięsa
01:18:35	bez żadnych oznaczeń.
01:18:36	Ilu świadków ma strona przeciwna?
01:18:39	Noelle Cremers z Kalifornijskiego Biura Farmerów.
01:18:41	Chciałabym zwrócić uwagę,
01:18:43	że powodem dla którego niepokoi nas znakowanie
01:18:45	jest wywoływanie niepotrzebnego lęku u konsumentów.
01:18:49	Doóki przemysł nie będzie miał szansy
01:18:50	przekonać ludzi, czemu chcemy używać tej technologii
01:18:52	oraz do pokazania jej wartości
01:18:54	nie sądzimy że naklejka
01:18:56	z ostrzeżeniem im pomoże.
01:19:01	SB-63 przeszło legislację stanową.
01:19:03	Ale Gubernator Schwarzenegger ją odrzucił.
01:19:05	Te firmy walczą paznokciami i zębami
01:19:07	przeciw znakowaniu.
01:19:10	Przemysł spożywczy walczył przeciwko
01:19:12	informowaniu was o kaloriach.
01:19:14	Walczył przeciw mówieniu wam
01:19:16	czy są tłuszcze trans w ich produktach.
01:19:18	Przetwórcy mięsa przez lata unikało
01:19:21	informowania o kraju pochodzenia.
01:19:23	Walczyli, żeby nie oznakowywać
01:19:27	a teraz 78% produktów przetwożonych w sklepach
01:19:30	ma jakiś genetycznie modyfikowany składnik.
01:19:34	Myślę, że to jedna z naważniejszych bitw
01:19:37	o prawo konsumentów do wiedzy
01:19:39	co jest w ich żywności i jak to wyhodowano.
01:19:43	Oni nie tylko chcą żebyś nie wiedział
01:19:45	co jest w środku,
01:19:47	ale udało im się także
01:19:50	krytykowanie ich produktów.
01:19:54	Możesz mi powiedzieć, co zmieniłaś w swoim żywieniu?
01:19:57	Tak, my...
01:19:59	powinieneś najpierw porozmawiać z prawnikiem
01:20:02	zanim o tym powiesz.
01:20:03	Co? Możesz mówić o tym...
01:20:05	Wiem, ale...
01:20:07	Może się zdażyć, że branża wołowoa i drobiarska
01:20:09	dobierze się do mnie i ja naprawdę...
01:20:10	Poważnie? Za mówienie...
01:20:13	Zależy od kontekstu.
01:20:15	Przecież nie mówisz
01:20:17	Tak, przykro mi,
01:20:19	ale cały czas jestem o to pytana.
01:20:21	Na początku mówiłam sobie
01:20:24	"Co mnie to obchodzi, niech mnie skarżą.
01:20:26	Dajmy im spróbować oskarżyć matkę
01:20:28	zmarłego dziecka i zobaczymy. "
01:20:31	To niesamowite, że nie możesz powiedzieć...
01:20:34	jak się zmieniło życie twojej rodziny...
01:20:40	są inne.
01:20:43	Przemysł spożywczy jest lepiej chroniony
01:20:47	niż inne branże.
01:20:49	Mamy wiele pytań o tę chorobę wsiekłych krów.
01:20:53	Kiedy przypomnisz sobie, jak Oprah została
01:20:56	pozwana przez branżę mięsną
01:20:58	za coś co powiedziała w swoim programie.
01:21:01	To mnie powstrzymało przed
01:21:03	zjedzeniem kolejnego hamburgera.
01:21:07	Teksańscy farmerzy bydła pozwali Oprah za
01:21:15	Po 6 latach procesu i ponad 1 mln USD
01:21:20	- Dzień dobry, Oprah.
01:21:22	Jestes zadowolona, że to już dobiega do końca?
01:21:24	Tak mi się wydaje, prawda?
01:21:28	Tak, mogę tak powiedzieć.
01:21:33	W Kolorado jest przestępstwem,
01:21:35	jeśli jesteś skazany z prawa paszkwilu wegetariańskiego.
01:21:37	Więc idziesz do więzienia
01:21:39	za krytykowanie mięsa wołowego
01:21:41	produkowanego w Kolorado.
01:21:43	Trwają wysiłki w kilku stanach farmerskich
01:21:46	o uznanie za niezgodne z prawem publikowanie
01:21:48	fotografii przedstawiających jakiekolwiek
01:21:52	operacje przemysłowe czy obory.
01:21:55	W tym samym czasie przeforsowali prawo
01:21:57	nazywanym ustawą cheesburgerową,
01:22:01	dzięki której jest
01:22:03	niezmiernie ciężko ich pozwać.
01:22:05	Te firmy mają legiony prawników
01:22:08	i mogę cię pozwać, choć będą wiedzieć, że nie wygrają,
01:22:11	tylko po to, aby wysłać wszystkim wiadomość.
01:22:17	Monsanto pozwało Moe Parra za
01:22:22	poprzez czyszczenie ich ziarna.
01:22:26	Mamy nagranie zeznania Maurice'a Parr
01:22:29	w sprawie przeciwko Monsanto Company
01:22:30	i Monsanto Technology
01:22:32	Mr. Parr, przejrzeliśmy pana konta bankowe
01:22:37	do tej sprawy.
01:22:44	Powiem wam, co mnie najbardziej
01:22:46	to fakt, że mieli mój każdy
01:22:51	z każdego banku, którego używałem
01:22:54	przez ostatnie 10 lat.
01:22:56	Czy ma pan ziemię, panie Parr?
01:22:58	- Tak.
01:23:00	Trzy.
01:23:01	Od kiedy ma pan ten komputer Dell?
01:23:04	Ktorzy z pana klientów czyścili ziarna soi?
01:23:07	- Pan. Kaufman?
01:23:09	Ci ludzie to nie są klienci,
01:23:12	to moi przyjaciele.
01:23:14	Boli mnie serce, gdy pomyślę
01:23:18	że ta lista jest w rękach Monsanto.
01:23:21	Harold Sinn?
01:23:24	Tylko fasola.
01:23:26	To pierwsza sprawa,
01:23:28	w której firma od ziaren pozywa
01:23:31	kogoś za czyszczenie ziarna.
01:23:33	Jeśli Monsanto wygra sprawę,
01:23:35	STEPHEN R. PENNEL - OBROŃCA MOE
01:23:37	to nie tylko Moe wypadnie z biznesu,
01:23:38	ale byłby to również zakaz
01:23:41	do robienia tego, ponieważ mamy już precedens.
01:23:45	Czy któremukolwiek z tych klientów
01:23:47	powiedział pan, że już więcej nie
01:23:49	z pana usług czyszczenia ziarna?
01:23:53	W zasadzie wypadam z branży.
01:23:55	- Max Lowe.
01:23:58	Jerry Kaufman.
01:24:01	Robert Duvall.
01:24:06	Po 4 miesiącach Moe Parr poszedł na ugodę z Monsanto
01:24:16	SYSTEM W SZOKU
01:24:21	Mieliśmy system nastawiony na osiąganie
01:24:24	tylko jednego - wydajności,
01:24:26	więc uprawiamy mało rodzajów roślin,
01:24:29	w bardzo małej ilości odmian,
01:24:31	przez niewielką ilość firm.
01:24:33	I choć wydajność jest osiągnięta,
01:24:36	system jest coraz bardziej niestabilny.
01:24:38	Nastąpi załamanie wcześniej, czy później.
01:24:41	I nigdy nie wiemy
01:24:43	kiedy i gdzie to się stanie.
01:24:46	Nowoczesne rolnictwo jest mocno uzależnione
01:24:49	od ogromnych ilości paliwa.
01:24:53	W naszych farmach zużywamy
01:24:55	około 40,000 galonów ropy rocznie.
01:24:58	Konsumujemy mnóstwo ropy nie wiedziąc o tym.
01:25:01	Zapewnienie sterowania w rzeźni,
01:25:03	wymaga 75 galonów ropy.
01:25:06	Więc to, co widzimy,
01:25:08	wysoce wydajną maszynerię
01:25:11	zupełnie nieodporną na takie szoki,
01:25:15	jak skok cen ropy.
01:25:18	Ceny jedzenia wzrosły o 3,9%
01:25:21	względem cen w ubiegłym roku.
01:25:23	Popatrzmy na kukurydzę,
01:25:26	ceny najwyższe od 12 lat.
01:25:27	Póki co możemy sprzedawać ziarno tak tanio
01:25:30	jak nikt inny na świecie,
01:25:31	rolnicy z innych krajów, ktorzy nie mają dofinansowania
01:25:34	nie mogą z nami konkurować.
01:25:36	Więc ich zdolność do produkowania żywności
01:25:39	została zachwiana.
01:25:41	Światowi brakuje żywności
01:25:43	i nikt o tym nie mówi.
01:25:46	Na całym świecie były protesty.
01:25:48	Kryzys głodowy już doprowadził do upadku jednego rządu.
01:25:52	Nie ma miesiąca
01:25:54	żeby nie było słychać jakiś wiadomości,
01:25:56	uchylających kurtynę skrywającą tajemnice
01:25:59	produkcji przemysłowej żywności.
01:26:02	Oszołomione krowy: zbyt chore lub słabe by iść
01:26:05	Brutalnie stawiane na nogi w drodze do rzeźni.
01:26:08	Miliony galonów skoncentrowanego nawozu
01:26:11	zmywane do rzek.
01:26:14	Rządowy car żywności poinformował,
01:26:15	że nie ma możliwości wyśledzenia
01:26:18	pochodzenia ostatniej epidemii salmonelli.
01:26:21	Za każdym razem, kiedy te historie wypływają,
01:26:24	Ameryka uczy się troszeczkę o tym,
01:26:26	co dzieje się w kuchni,
01:26:29	I za każdym razem odwracają się z obrzydzeniem
01:26:34	i zaczynają szukać alternatyw.
01:26:44	Ironicznie, przeciętny konsument
01:26:46	nie czuje się mocny.
01:26:48	Oni się czują odbiorcami
01:26:50	czegokolwiek, co przemysł dla nich
01:26:53	wymyślił do konsumpcji.
01:26:54	Uwierzcie mi,
01:26:57	Kiedy przesuwamy produkt przed sklepowym skanerem,
01:27:00	głosujemy na lokalną lub nie
01:27:03	W Wal-Mart rok temu podjęliśmy decyzję
01:27:07	o przejściu na mleko bez hormonu rBST.
01:27:10	podjęliśmy tę decyzję analizując preferencji klientów.
01:27:13	Klient indywidualny
01:27:15	zmienił największą firmę na świecie
01:27:17	i w ten sposób,
01:27:19	prawdopodobnie wbił ostatni gwóźdź do trumny
01:27:21	syntetycznych hormonów wzrostu.
01:27:25	Jeść zdrowo kosztuje w tym kraju
01:27:27	więcej niż jeść źle.
01:27:30	więc po prostu niektórych na to nie stać.
01:27:32	To jeden z głównych powodów
01:27:34	dla których potrzeba zmian politycznych,
01:27:35	żeby marchewki były tańsze niż czipsy.
01:27:41	Ludzie myślą "Te firmy są tak wielkie
01:27:43	i tak potężne, jak my możemy coś zmienić? "
01:27:45	Ale spójrzcie na przemysł tytoniowy.
01:27:47	Miał potężną kontrolę nad polityką publiczną
01:27:51	ale ta kontrola została złamana.
01:27:53	Walka z branżą tytoniową to idealny przykład
01:27:56	jak nieodpowiedzialne zachowanie branży
01:28:00	można zmienić.
01:28:04	Wyobraźcie sobie co by sią stało,
01:28:08	było osiągnięcie celu
01:28:11	zmniejszenie z roku na rok
01:28:14	liczby osób w szpitalach.
01:28:17	Czy nie byłby to sukces?
01:28:20	Trzeba by było mieć żywność
01:28:22	tak bogatą odżywczo,
01:28:24	tak nieprzetworzoną
01:28:25	że ludzie, którzy by ją jedli,
01:28:29	mieliby więcej energii,
01:28:31	i chorowali mniej.
01:28:33	Zobaczcie, oto szlachetny cel.
01:28:37	Nie mogę zmienić faktu, że Kevin nie żyje.
01:28:41	Kiedy mówię komuś, że zmarło moje dziecko,
01:28:43	nie lubię tego spojrzenia pełnego litości,
01:28:46	który pojawia się w ich oczach
01:28:48	i tego że mi współczują.
01:28:50	Mogę się sama nad soba litować,
01:28:53	wielkie dzięki.
01:28:56	Potrzebuję, żeby mnie wysłuchali
01:28:58	i pomogli mi zmienić sytuację.
01:29:02	Musisz zrozumieć nas, rolników,
01:29:04	musimy dostarczyć rynkowi to, czego on się domaga.
01:29:08	Jeśli chcesz mleko za dwa dolary,
01:29:11	musisz miał oborę w odródku. Po prostu.
01:29:15	Ludzie muszą zacząć się domagać
01:29:17	dobrego dla zdrowia pożywienia.
01:29:20	A my je dostarczymy.
01:29:21	Jesteśmy bardzo utalentowani.
01:29:24	To wszystko, co mam do powiedzenia.
01:29:31	Możesz głosować, aby zmienić ten system.
01:29:33	Trzy razy dziennie.
01:29:41	Kupuj w firmach, które traktują
01:29:44	ludzi, zwierzęta i środowisko
01:29:54	Kiedy idziesz do sklepu
01:29:57	wybieraj żywność sezonową.
01:29:59	Kupuj żywność ekologiczną
01:30:01	Dowiedz się, co jest w twoim produkcie.
01:30:02	Czytaj etykiety.
01:30:05	Wiedz, co kupujesz.
01:30:09	Pożywienie przeciętnie podróżuje
01:30:12	1500 mil od farmy do sklepu.
01:30:14	Kupuj żywność, która rośnie lokalnie.
01:30:16	Kupuj prosto od rolników.
01:30:19	Uprawiaj ogród.
01:30:21	Nawet niewielki.
01:30:28	Gotuj razem z rodziną
01:30:30	i jedzcie wspólnie.
01:30:35	Każdy ma prawo do zdrowej żywności.
01:30:38	Upewnij się, że w twoim sklepie
01:30:42	Poproś kierownictwo szkoły,
01:30:48	Urząd ds. Żywności i Leków i
01:30:51	mają obowiązek chronić
01:30:52	Powiedz Kongresowi, by wymusił
01:30:55	I ponownie wprowadził prawo Kevina.
01:30:59	Jeśli się modlisz, poproś o pokarm,
01:31:06	A także naszej planecie.
01:31:12	Możesz zmienić świat z każdymu kęsem.
01:31:22	Głodny zmian?
01:31:24	Wejdź na takepart. com/foodinc

Food Inc